Đường rạch ở vị trí nào?
Đường rạch da thường ở trước cổ, cách khoảng 2 khoát ngón tay so với hõm ức, có thể trùng với 1 nếp lằn cổ dưới và khi sẹo lành lại nó có thể được che dấu.
Đường rạch da có lớn hay không?
Độ lớn (chiều dài) của đường mổ phụ thuộc vào mức độ rộng của ca phẫu thuật, phụ thuộc vào kích thước khối u, kích thước tuyến giáp, có vét hạch cổ bên hay không, hoặc phẫu thuật lại,… Thông thường hầu hết chiều dài đường rạch da vào khoảng từ 4-8cm.
Có cần băng gạc hoặc cần cắt chỉ sau mổ hay không?
Vết mổ cần được băng bằng 1 chiếc gạc sạch để đảm bảo vệ sinh tránh nhiễm trùng, bạn sẽ cần được thay băng hàng ngày sau mổ cho đến khi vết mổ khô và liền tốt.
Một số trường hợp có thể cần cắt hoặc rút chỉ sau 5-7 ngày nếu khâu đóng da bằng chỉ không tiêu. Một số trường hợp được khâu đóng da bằng chỉ tiêu, nên có thể không cần cắt hoặc rút chỉ.
Bác sĩ có thể sử dụng miếng dán giúp hỗ trợ chăm sóc vết mổ của bạn.
Có cần đặt dẫn lưu hay không?
Không phải tất cả các trường hợp đều cần đặt dẫn lưu, điều này do phẫu thuật viên xác định nguy cơ tụ dịch và tụ máu trong từng ca mổ. Nếu bạn có 1 dẫn lưu, có thể nó sẽ được rút sau khoảng 24-48h tùy theo tình trạng lượng dịch tiết ra thậm chí có thể cần để dẫn lưu lâu hơn.
Có tắm sau mổ không?
Khi vết mổ chưa liền hẳn, việc để nước nhất là nước không đảm bảo sạch, vô trùng thấm vào vết mổ khiến nguy cơ nhiễm trùng tăng lên, dẫn đến khó liền.
Nếu bạn tắm hoặc gội đầu, hãy đảm bảo không bị ướt vào vết mổ bằng cách tránh xa nước vào vùng cổ, hoặc có thể sử dụng 1 miếng dán nilon bọc vùng cổ để không cho nước thấm vào.
Đảm bảo vết mổ khô ráo là cách để rút ngắn thời gian liền vết thương. Sau khoảng 2 tuần khi vết mổ liền tốt bạn có thể tắm hoặc đi bơi được.
Mất bao lâu để sẹo ổn định?
Các vết sẹo thường mất 12-18 tháng để hoàn toàn trưởng thành. Trong thời gian đó, chúng sẽ trải qua 1 quá trình thay đổi. Hầu hết các vết sẹo trong 1 vài tháng đầu trông sẽ không đẹp do chúng có màu sẫm và nổi gồ hơn so với da thường, sau đó chúng sẽ mềm, mỏng hơn và nhạt màu hơn cho đến 9-10 tháng.
Mô sẹo không chắc như da bình thường, nó có thể bị dãn ra phụ thuộc vào hướng và độ căng, làm độ rộng của vết sẹo tăng lên mặc dù đã được khâu đóng cẩn thận và chắc chắn. Một số bệnh nhân có thể bị sẹo lồi hoặc cứng chắc làm giảm thẩm mỹ.
Làm gì để cải thiện tình trạng sẹo?
Dưới đây là một số cách thức để chăm sóc sẹo, trong đó 3 điều quan trọng là thời gian, chống nắng và mát-xa
- Thời gian: Mất tới 12-18 tháng để sẹo ổn định, do đó bạn cần kiên nhẫn.
- Chống nắng: Điều này rất quan trọng, tất cả các vết sẹo cần được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời. Các vết sẹo dễ bị bỏng nắng khiến đỏ da và không đẹp mắt trong 1 thời gian dài thậm chí là vĩnh viễn. Bạn cần bôi kem chống nắng ở tất cả các vết sẹo, đặc biệt là các sẹo mới chưa trưởng thành.
Kem chống nắng chứa Kẽm oxit hoặc Titanium Dioxide được ưu tiên dùng hơn do nó ngăn chặn tia UV từ ánh sáng mặt trời bằng yếu tố vật lý thay vì hóa chất. Hơn nữa, hóa chất trong kem chống nắng có thể gây kích ứng da vùng sẹo đang liền.
Mát-xa: Mát-xa nhẹ nhàng có thể giúp làm phẳng các mô sẹo, tạo vẻ mềm mại hơn. Bạn có thể sử dụng dầu vitamin E, bơ ca cao, kem dưỡng da hoặc các sản phẩm có thương hiệu đắt tiền hơn như Medera để bôi trơn trong quá trình mát-xa.
Tuy nhiên, không có loại kem dưỡng ẩm nào có bằng chứng cải thiện sẹo. Chính việc xoa bóp sẽ giúp làm phẳng vết sẹo, nhớ mát-xa vết sẹo hàng ngày trong ít nhất 2 tháng.
Cách mát-xa?
- Thông thường, sau mổ khoảng 2 tuần, bạn có thể bắt đầu mát-xa, lúc này vết mổ đã liền và đã được cắt hoặc rút chỉ.
Nếu bạn sử dụng kem dưỡng ẩm như dầu vitamin E, bơ ca cao hoặc kem sẹo, bôi 1 lượng nhỏ lên sẹo. Xoa theo vòng tròn bằng đầu ngón tay, dùng áp lực nhẹ lướt theo chiều dài của sẹo.
Cách điều trị sẹo?
Có vài cách điều trị sẹo khác cần xem xét, mặc dù không phải tất cả sẹo đều cần hoặc phù hợp.
Cao su silicone: Cao su silicon là một trong những cách điều trị sẹo hiệu quả nhất. Các sản phẩm silicone giúp các sẹo lồi phẳng và mất màu đỏ nhanh hơn so với không điều trị. Bạn có thể mua các tấm silicon hoặc gel ở nhà thuốc hoặc trên internet.
Bạn có thể cắt nhỏ theo đúng kích thước sẹo và dính vào vết sẹo hàng ngày trong 3-4 tháng. Gel silicone ví dụ như Kelocote hoặc Spectragel là loại gel đặc, trong suốt trong 1 tuýp thường được ưu tiên sử dụng cho các vết sẹo vùng cổ. Bạn nên dùng 2 lần/ngày trong 3-4 tháng, thậm chí cần dùng dài hơn nếu vết sẹo vẫn đỏ và lồi.
Laser: Những vết sẹo còn màu hồng và nổi lên có thể đáp ứng với liệu pháp laser. Ánh sáng được hấp thụ bởi các mạch máu trong sẹo và làm cho sẹo mềm hơn và nhạt màu hơn. Lúc đầu vết sẹo sẽ sẫm màu hơn do vết bầm tím do vỡ mạch, nhưng nó sẽ mờ dần trong 2-3 tuần.
Có thể mất ít nhất 1 tháng để xem liệu việc điều trị bằng laser có hiệu quả hay không. Laser thường dành cho những vết sẹo vẫn còn màu hồng sau 12-18 tháng.
Tiêm steroid vào sẹo: Kenalog (triamcinolone) là một loại corticoid có tác dụng làm mềm và có thể giúp thu nhỏ các sẹo phì đại hoặc sẹo lồi. Phải mất ít nhất 1 tháng để thuốc được hấp thu hoàn toàn vì vậy các mũi tiêm thường cách nhau 4-6 tuần. Có thể cần vài mũi tiêm để có kết quả mới nhất. Bác sĩ sẽ quyết định xem đây có phải lựa chọn tốt nhất với bạn hay không.
BS Nguyễn Xuân Tuấn
(Giảng viên trường Đại học Y dược, ĐH Quốc gia Hà Nội)