Vitamin C ( hay axit ascorbic ) rất cần thiết cho sự hình thành, tăng trưởng và sửa chữa xương, da và mô liên kết (liên kết các mô và cơ quan khác với nhau và bao gồm gân, dây chằng và mạch máu). Nó cũng cần thiết cho hoạt động bình thường của mạch máu.
Vitamin C giúp duy trì răng và nướu khỏe mạnh. Nó giúp cơ thể hấp thụ chất sắt, cần thiết để tạo ra các tế bào hồng cầu. Vitamin C còn giúp vết bỏng và vết thương mau lành.
Vì vitamin C không thể dự trữ trong cơ thể nên chúng ta phải tiêu thụ nó qua thức ăn.
Dưới đây là một số dấu hiệu, triệu chứng bạn có thể lưu ý để kiểm tra xem cơ thể mình có đang thiếu vitamin C hay không.
 |
Mệt mỏi, da khô, đau nhức ...khi thay đổi thời tiết do thiếu vitamin quan trọng - Ảnh BSCC |
Triệu chứng khi cơ thể thiếu vitamin C
Mệt mỏi và yếu đuối: Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong sản xuất năng lượng và sự thiếu hụt nó có thể dẫn đến mệt mỏi.
Nhiễm trùng thường xuyên: Vitamin C được biết đến với đặc tính tăng cường miễn dịch. Nếu bạn thấy mình dễ bị cảm lạnh mỗi khi xảy ra, điều đó có nghĩa là hệ thống miễn dịch của bạn có thể bị tổn hại do thiếu vitamin C.
Chữa lành vết thương chậm: Vitamin C rất cần thiết cho quá trình tổng hợp collagen, một loại protein quan trọng để chữa lành vết thương. Nếu bạn nhận thấy các vết cắt và vết bầm tím lâu lành hơn bình thường thì đó có thể là dấu hiệu của tình trạng thiếu vitamin C.
Đau khớp và cơ: Vitamin C đóng vai trò duy trì các mô liên kết khỏe mạnh, bao gồm cả khớp và cơ. Thiếu vitamin C có thể dẫn đến đau đớn và khó chịu ở những khu vực này.
Nướu bị sưng và chảy máu: Thiếu vitamin C có thể dẫn đến bệnh scorbut, một tình trạng đặc trưng bởi nướu bị sưng và chảy máu. Nếu bạn nhận thấy những triệu chứng này, điều quan trọng là phải nhanh chóng giải quyết lượng vitamin C của bạn.
Thay đổi tâm trạng và cáu kỉnh: Vitamin C tham gia vào việc sản xuất chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, ảnh hưởng đến tâm trạng. Thiếu vitamin C có thể góp phần làm thay đổi tâm trạng, khó chịu và thậm chí trầm cảm.
 |
Thực phẩm chứa nhiều vitamin C nên bổ sung hàng ngày - Ảnh minh họa |
Cách tăng lượng vitamin C cho cơ thể
Ít có loại vitamin nào mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như vitamin C. Vừa là chất dinh dưỡng thiết yếu vừa là chất chống oxy hóa mạnh, vitamin C có thể có tác động rất lớn đến sức khỏe của bạn từ trong ra ngoài - theo đúng nghĩa đen.
Trên thực tế, vitamin C có tác dụng cải thiện mọi thứ, từ sức khỏe làn da đến chức năng miễn dịch. Chỉ cần kết hợp một vài khẩu phần thực phẩm chứa vitamin C trong chế độ ăn uống của bạn, thật đơn giản để tận dụng tất cả các lợi ích sức khỏe mà loại vitamin tan trong nước này mang lại.
Vitamin C, còn được gọi là axit ascorbic, là một vitamin tan trong nước, hoạt động như một chất chống oxy hóa và đóng một vai trò trong việc duy trì sức khỏe của các mô liên kết của cơ thể. Vitamin C cũng có thể giúp bảo vệ sức khỏe của trái tim của bạn, sửa chữa và phục hồi các mô và thúc đẩy sự hấp thụ các chất dinh dưỡng khác trong cơ thể.
Được tìm thấy chủ yếu trong trái cây và rau quả, vitamin C có nhiều trong chế độ ăn uống. Sự thiếu hụt loại vitamin quan trọng này có thể tàn phá sức khỏe, gây ra các triệu chứng như dễ bị bầm tím, chảy máu nướu, mệt mỏi suy giảm khả năng miễn dịch và trong trường hợp nghiêm trọng là bệnh còi xương.
Vì cơ thể bạn không dự trữ hoặc tự tạo ra vitamin C, nên việc bổ sung nhiều trái cây và rau quả giàu vitamin C vào chế độ ăn hàng ngày của bạn là vô cùng quan trọng. Những lợi ích của vitamin C có thể bao gồm tăng cường hấp thu sắt, chức năng miễn dịch tốt hơn, cộng với giảm nguy cơ mắc các bệnh như bệnh gút và bệnh tim.
Thực phẩm giàu vitamin C từ lâu đã được công nhận là có đặc tính tăng cường sức khỏe mạnh mẽ. Trên thực tế, những loại trái cây và rau quả siêu bổ dưỡng này thường được coi là lương thực chính trong nhiều dạng y học toàn diện, bao gồm cả Y học cổ truyền Hindu và Đông Y
Ví dụ, trong Đông Y, chanh được cho là giúp thải độc, làm sạch cơ thể và loại bỏ sự trì trệ, trong khi dâu tây thì làm dịu cơn khát và thông cổ họng.
Trong khi đó, chế độ ăn uống Y học cổ truyền Hindu khuyến khích ăn nhiều loại trái cây và rau theo mùa để giúp tối đa hóa chất lượng dinh dưỡng trong chế độ ăn uống của bạn. Thông thường, bạn nên thưởng thức trái cây giàu vitamin C riêng biệt với thực phẩm nặng hơn và luôn chọn trái cây tươi thay vì nước ép trái cây bất cứ khi nào có thể để tối ưu hóa chế độ ăn uống và sức khỏe của bạn.
Vitamin C có nhiều trong các loại trái cây họ cam quýt (cam, chanh, bưởi) trong chế độ ăn uống của bạn và ăn nhiều loại rau nhiều màu sắc như ớt chuông, khoai tây, dâu tây và bông cải xanh.
Có một số khác biệt giữa thực phẩm bổ sung, thuốc và nguồn thực phẩm cung cấp vitamin thiết yếu này.
Về sinh khả dụng, cả hai dường như gần như tương đương. Theo một đánh giá được công bố trên tạp chí Nutrients, trong khi một số nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra sự khác biệt về sinh khả dụng của thực phẩm bổ sung vitamin C so với thực phẩm bổ sung, các nghiên cứu trên người thường cho thấy cả hai đều được hấp thụ như nhau.
Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã phát hiện ra một số tác dụng phụ liên quan đến việc bổ sung vitamin C nhưng không phải từ nguồn thực phẩm. Ví dụ, một nghiên cứu cho thấy thực phẩm bổ sung vitamin C có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh sỏi thận ở nam giới cao hơn đáng kể.
Ngoài ra, thực phẩm chứa vitamin C cũng thường rất giàu các chất dinh dưỡng quan trọng khác, bao gồm chất xơ và chất chống oxy hóa, cũng như các vitamin và khoáng chất khác. Do đó, tốt nhất bạn nên chọn các nguồn vitamin C tự nhiên thay vì các nguồn bổ sung bất cứ khi nào có thể để giúp đáp ứng nhu cầu của bạn.
Điều này không chỉ cho phép bạn tận dụng những lợi ích độc đáo mà vitamin C mang lại mà còn có thể bổ sung một loạt các vi chất dinh dưỡng cần thiết cho chế độ ăn uống của bạn.
ThS.BS Nguyễn Xuân Tuấn (Giảng viên trường Đại học Y dược, đại học quốc gia Hà Nội)