Chị T.N (37 tuổi, ở Hà Nội) nhiều tháng nay luôn cảm thấy bản thân bị dằn vặt, thậm chí có lúc chị còn nghĩ “hay mình quá ích kỷ”, khi trước đó đã đưa chồng vào viện tâm thần chữa bệnh. Khi tâm sự với người thân, bạn bè về quyết định của mình, ai cũng động viên cố gắng vì không còn lựa chọn nào khác. Đồng thời họ cũng chia sẻ rằng, đây là quyết định dũng cảm, không phải người vợ nào cũng làm được.
Theo tâm sự của chị N, chồng chị là anh H.Đ (42 tuổi), khoảng gần 2 năm nay bắt đầu xuất hiện những biểu hiện bất thường. Ban đầu, anh H chỉ bị đau đầu, uống thuốc lúc đỡ lúc không. Sau đó, do trục trặc công việc, tình trạng này ngày càng trầm trọng hơn, thậm chí liên tục nghe tiếng chế nhạo, dọa dẫm, chỉ trích bên tai.
Mỗi khi thấy chồng như vậy, chị N luôn ở bên chăm sóc, động viên vì nghĩ do áp lực công việc nên chồng mới vậy. Thế nhưng, sự việc ngày càng đi quá xa khi bất kể giờ nào anh Đ cũng làm khổ vợ. “Khổ nhất là những hôm ngày mệt mỏi do công việc, tối bận chăm chồng, dạy con. Đến nửa đêm vừa ngủ thiếp đi được một lúc, chồng lại kéo dậy dày vò, hành hạ đủ đường”, chị N kể.
Không chỉ hành hạ trong phòng ngủ, anh Đ nhiều đêm còn khiến cả nhà hoảng loạn khi bật dậy kêu gào khắp nhà rằng “Có ma”, “Có người đang đuổi giết mình”, thậm chí còn đổ cho vợ vừa định thắt cổ chồng khi đang ngủ. Cùng với những hành động đó, anh Đ còn chạy đi tìm vật gây nguy hiểm...
Sau nhiều đêm chị chồng gọi dậy hành hạ, dày vò, vợ quyết định đưa chồng vào viện tâm thần. Ảnh minh họa.
Thấy chồng như vậy, chị N lựa những lúc chồng tỉnh táo để đưa đi khám, thậm chí có lúc còn ép đi nhưng đều thất bại, vì anh Đ khẳng định bản thân không có bệnh. Trước tình trạng trên, chị N phải gửi các con về nhà ngoại, nghỉ làm để ở bên chồng 24/24, đi theo những lúc bạn đời lang thang ngoài đường.
Dù đã cố gắng nhưng tình trạng chồng không cải thiện, sức khỏe của chị N cũng ngày càng giảm sút, kinh tế thì đi xuống. “Nếu cứ thế này chắc tôi cũng mắc bệnh theo. Không thể tiếp tục được nữa”, chị N nói. Và rồi quyết định bàn với người nhà cưỡng chế chồng vào viện tâm thần khám và điều trị dài ngày tại đây. “Nếu không cho vào viện, những lúc “lên cơn” anh tự sát hại mình, làm khổ những người xung quanh thì sao”, chị N lo lắng.
Kết quả thăm khám cho thấy, anh Đ bị tâm thần phân liệt nặng, bắt buộc phải điều trị nội trú, tạm thời cách ly vì những lúc có hoang tưởng, ảo thanh rất dễ gây hại cho những người xung quanh.
BSCK II Vương Đình Thủy, Viện Sức khỏe tâm thần cho biết, tâm thần phân liệt là bệnh lý loạn thần nặng và mạn tính, ảnh hưởng đến tư duy, hành vi và cảm xúc. Khi mắc tâm thần phân liệt sẽ làm ảnh hưởng đến các lĩnh vực của cuộc sống bao gồm hoạt động cá nhân, gia đình, xã hội, giáo dục và nghề nghiệp.
Tại Việt Nam, số người mắc tâm thần phân liệt chiếm khoảng 0,3 - 0,5% dân số. Theo bác sĩ Thủy, tâm thần phân liệt thường có xu hướng xảy ra sớm hơn ở nam giới so với nữ giới. Bệnh thường có nguyên nhân liên quan đến yếu tố di truyền, yếu tố sinh học như sự biến đổi các chất dẫn truyền thần kinh (dopamine, serotonin và N-methyl-D-aspartate NMDA) và yếu tố nuôi dưỡng thần kinh và các yếu tố tâm lý xã hội, sử dụng chất gây nghiện.
Tâm thần phân liệt hay gặp ở nam giới, có thể gây hại cho bản thân và những người xung quanh. Ảnh minh họa.
Biểu hiện điển hình nhất khi bị tâm thần phân liệt đó là người bệnh bị mắc chứng hoang tưởng với những ý tưởng phán đoán sai lầm, không phù hợp với thực tế nhưng người bệnh cho là hoàn toàn chính xác nên không thể giải thích đả thông được. Các hoang tưởng có thể gặp bao gồm: Hoang tưởng bị hại, bị theo dõi, bị kiểm tra, ghen tuông, liên hệ… Ngoài ra còn có các biểu hiện rối loạn hình thức tư duy, thay đổi cảm xúc và hành vi tác phong.
Đáng chú ý, với người bị tâm thần phân liệt, nếu không điều trị, kiểm soát sẽ rất nguy hiểm như tăng nguy cơ tự sát, gây hại cho người xung quanh. Thậm chí, ngay cả người chăm sóc cũng bị những áp lực tinh thần khủng khiếp, dễ rơi vào tình trạng trầm cảm, rối loạn lo âu.
TS.BS Trần Thị Hồng Thu, nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương (Hà Nội) cảnh báo rằng, rất nhiều người có kiến thức để nhận ra vợ/chồng đang gặp vấn đề về tâm thần, nhưng lại sợ bị kỳ thị, xấu hổ nên không chia sẻ, không đi khám. Từ đó, họ rơi vào tình trạng đơn độc trong hành trình chữa bệnh trong một thời gian dài, làm ảnh hưởng tâm lý chính bản thân mình mà trường hợp trên là ví dụ điển hình nhất.
Vì thế, bác sĩ Hồng Thu tư vấn, hãy chia sẻ với người thân của mình, đưa người bệnh hoặc có dấu hiệu nghi ngờ đi khám, thậm chí là cưỡng chế đi khám. Đặc biệt, khi sống cùng người bệnh cần phải giữ khoảng cách cần thiết, tự tìm sự hỗ trợ và chăm sóc sức khỏe tinh thần của bản thân để không bị áp lực tâm lý “kép”.
"Để có sức khỏe tinh thần tốt, mỗi người cần tự chăm sóc mình, cởi mở chia sẻ vấn đề của bản thân, tìm sự trợ giúp lập tức khi cảm thấy không ổn, tránh giấu bệnh khiến khi phát hiện tình trạng đã trở nặng", bác sĩ Thu nhắn nhủ.