Từng bước phục hồi
Sau cao điểm dịch bệnh Covid-19 hồi tháng 4, phía Trung Quốc tăng cường quản lý dịch bệnh từ nước ngoài tại các cửa khẩu đường bộ và đường thủy, do vậy, tình hình xuất nhập khẩu (XNK) hàng hóa tại các cửa khẩu gặp nhiều khó khăn, năng lực thông quan giảm, lượng xe và hàng hóa tồn tại các bãi khá nhiều. Đến tháng 6 khi tình hình dịch bệnh cơ bản được kiểm soát, tình hình thông quan đã được cải thiện, không còn xảy ra hiện tượng ùn ứ và tồn xe nhiều tại các bãi cửa khẩu.
Tuy nhiên, khi dịch tái bùng phát ở giữa tháng 7, phía Trung Quốc tiếp tục tăng cường công tác kiểm soát dịch bệnh, quản lý chặt chẽ đội lái xe chuyên trách, khiến năng lực thông quan hàng hóa tiếp tục giảm sút, lượng xe tồn tại cửa khẩu ngày càng nhiều (tại cửa khẩu Tân Thanh tồn từ 300 - 400 xe).
Trước những khó khăn trên, tỉnh Lạng Sơn đã nỗ lực đưa ra nhiều giải pháp, sáng kiến tháo gỡ khó khăn vướng mắc như đẩy mạnh công tác đối ngoại với Khu tự trị dân tộc Choang (Quảng Tây, Trung Quốc) để phối hợp tạo thuận lợi cho thông quan hàng hóa XNK; lập Tổ công tác phòng chống dịch Covid-19 của cơ quan Ban Quản lý và Đội phòng chống Covid-19 tại 04 cửa khẩu Hữu Nghị, Chi Ma, Tân Thanh, Cốc Nam; thành lập Đội lái xe chuyên trách vận chuyển hàng hóa qua cửa khẩu Hữu Nghị, Tân Thanh, thực hiện công tác quản lý giám sát về y tế và mức giá dịch vụ của Đội lái xe chuyên trách, phối hợp với Sở Y tế tổ chức lấy mẫu xét nghiệm PCR Covid-19 đối với Đội lái xe…
Nhờ đó, hoạt động XNK hàng hóa tuy vẫn chưa thể phục hồi trạng thái như ban đầu, nhưng diễn ra sôi động hơn với số lượng xe xuất nhập khẩu trung bình qua cửa khẩu là 850 – 870 xe/ngày.
Tổng kim ngạch XNK qua địa bàn trong quý III đã có những chuyển biến tích cực so với 6 tháng đầu năm, tuy nhiên tính chung từ đầu năm đến nay vẫn sự sụt giảm do ảnh hưởng từ dịch Covid-19. Dự kiến, trong năm 2020, tổng sản lượng XNK vẫn sẽ đạt 3,2 tỷ USD (tăng 12% so với năm 2019). Trong đó, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 1,4 tỷ USD (tăng 7%), kim ngạch nhập khẩu đạt 1,8 tỷ USD (tăng 15%).
Song song với sự sôi động trở lại của kinh tế cửa khẩu, tiền thu các loại phí bến bãi cũng đạt gần 345 tỷ đồng. Dự kiến, trong năm nay thu phí bến bãi sẽ đạt 443,3 tỷ đồng, góp phần không nhỏ vào tăng thu ngân sách, tạo nguồn lực để phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương.
Đẩy mạnh phát triển
Trong giai đoạn tới, thực hiện nhiệm vụ và giải pháp phòng chống dịch theo chỉ đạo của Trung ương và của tỉnh, Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng tiếp tục phối hợp với các lực lượng chức năng thường xuyên kiểm tra nắm tình hình dịch bệnh, cũng như khó khăn vướng mắc trong việc thông quan, tạo thuận lợi cho thông quan hàng hóa, hỗ trợ thúc đẩy tiến độ các dự án đầu tư của doanh nghiệp tại cửa khẩu.
Các biện pháp miễn, giảm các loại phí, lệ phí tiếp tục được duy trì và phát huy hiệu quả. Mặt khác, tỉnh đẩy mạnh và nâng cao chất lượng hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh bến bãi, hoạt động XNK, bảo đảm an toàn dịch bệnh trong XNK hàng hóa tại các cửa khẩu, bến bãi khu vực biên giới.
Tiếp tục đề nghị phía Trung Quốc bố trí gặp gỡ trao đổi, hội đàm để tạo thuận lợi thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu, tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh, sớm khôi phục hoạt động trở lại đối với các cặp cửa khẩu phụ Na Hình - Kéo Ái, Nà Nưa - Nà Hoa, Pò Nhùng - Dầu Ái, Bình Nghi - Bình Nhi Quan; thực hiện các thủ tục đưa tuyến đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa khu vực mốc 1088/2-1089 vào hoạt động chính thức và trở thành lối thông quan thuộc cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Việt Nam) - Hữu Nghị Quan (Trung Quốc).
Bên cạnh việc thúc đẩy hàng hóa thông quan để giữ vững mục tiêu tăng trưởng kinh tế, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh cũng đẩy nhanh tiến độ 5 nhiệm vụ trọng tâm đã được tỉnh đề ra, như xây dựng mô hình “Cửa khẩu kiểu mẫu” tại cặp cửa khẩu Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan; sắp xếp, tin gọn bộ máy quản lý cửa khẩu để tăng năng lực cạnh tranh; chỉnh trang các khu vực cửa khẩu, sửa chữa, cải tạo các công trình hạ tầng...
Đồng thời, công tác cải cách hành chính tiếp tục được tập trung đẩy mạnh; triển khai thực hiện các giải pháp cải thiện, nâng cao các chỉ số PAPI, PAR INDEX và chỉ số PCI. Hiện, có 129/1.303 thủ tục hành chính cấp tỉnh tại Trung tâm Phục vụ hành chính công thực hiện “4 tại chỗ”…
Về lâu dài, theo chỉ đạo của Bí thư Lâm Thị Phương Thanh, Khu kinh tế cửa khẩu phải trở thành vùng kinh tế động lực của tỉnh, phấn đấu xây dựng Lạng Sơn sớm trở thành một trong những trung tâm, đầu mối hoạt động XNK, thương mại, dịch vụ, du lịch và kinh tế cửa khẩu trọng điểm của vùng Đông Bắc, là cửa ngõ quan trọng thông thương hàng hóa giữa Việt Nam với các nước ASEAN và thị trường Trung Quốc.