Theo thuyết “dĩ tạng bổ tạng” (lấy tạng bổ tạng) của y học cổ truyền, não lợn vị ngọt, tính bình, có công dụng ích thận bổ não, bổ cốt tuỷ, được dùng để chữa các chứng tâm căn suy nhược (suy nhược thần kinh), kiện vong (hay quên), huyễn vựng (chóng mặt hoa mắt)...
Liệt nửa người do tai biến mạch máu não: Óc lợn 1 bộ, thiên ma 10g. Cách chế: Thiên ma thái vụn cho vào bát sứ cùng với óc lợn rồi đem hấp cách thủy cho chín, chế thêm gia vị, ăn nóng.
Công dụng trừ phong khai khiếu, tư dưỡng thông mạch dùng rất tốt cho những người bị tai biến mạch máu não thuộc thể “tỳ hư đàm trệ”, biểu hiện: liệt nửa người, hình thể béo trệ, mệt mỏi như mất sức, ăn kém, chậm tiêu, sắc mặt vàng nhợt, khó nói, thường có hội chứng rối loạn lipit máu, miệng nhạt, chất lưỡi nhợt bệu, có vết hằn răng…
Lao động trí óc căng thẳng: Não lợn 1 cái, mộc nhĩ đen 15g, dầu thực vật và gia vị vừa đủ. Cách làm: não lợn rửa sạch loại bỏ gân máu. Mộc nhĩ ngâm nước ấm cho nở hết. Cho dầu vào chảo, đun nóng già rồi đổ mộc nhĩ vào xào qua, tiếp tục cho não lợn và nửa bát nước vào đun nhỏ lửa trong 30 phút, chế gia vị, ăn nóng.
Công dụng: tư thận, bổ não, ích khí hoạt huyết. Dùng cho trường hợp lao động trí óc căng thẳng quá độ phát sinh mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, sức chú ý suy giảm, hay quên…
Đau đầu, chóng mặt: Não lợn 1 cái, mộc nhĩ đen 15g, dầu thực vật và gia vị vừa đủ. Não lợn rửa sạch loại bỏ gân máu; mộc nhĩ ngâm nước ấm cho nở hết. Cho dầu vào chảo, đun nóng già rồi đổ mộc nhĩ vào xào qua; tiếp tục cho não lợn và nửa bát nước vào đun nhỏ lửa trong 30 phút, chế gia vị, ăn nóng.
Công dụng: Tư thận bổ não, ích khí hoạt huyết, dùng cho trường hợp lao động trí óc căng thẳng quá độ phát sinh mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, sức chú ý suy giảm, hay quên…
Nặng đầu, ù tai: Não lợn 1 bộ, thiên ma 10g, hồng táo 4 quả. Thiên ma rửa sạch thái vụn, hồng táo bỏ hạt, não lợn loạn bỏ màng và gân máu, tất cả cho vào bát, chế vừa nước rồi đem hấp cách thủy trong 2 giờ, cho thêm gia vị, ăn nóng.
Công dụng khứ đầu phong, chỉ huyễn vựng (làm hết đau đầu và chóng mặt). Dùng cho người bị suy nhược thần kinh thể “can dương nhiễm động” biểu hiện bằng triệu chứng đau nặng đầu, ù tai, hoa mắt chóng mặt, tinh thần bức bối, dễ cáu giận mặt đỏ, mắt đỏ, ngủ ít hay mê….
Theo nghiên cứu hiện đại, thiên ma có tác dụng trấn tĩnh, giảm đau, chống co giật. Não lợn được dùng theo quan điểm “lấy tạng bổ tạng”.
Chấn thương sọ não: Não lợn 100g, tỏi 20g bỏ vỏ thái vụn, gia vị vừa đủ. Tất cả đem hầm cách thủy, khi chín cho thêm một chút dầu thực vật, chia ăn vài lần trong ngày.
Công dụng: kiện não, an thần, ích trí dùng cho người sau chấn thương mất ngủ, hoa mắt chóng mặt, hay quên, hay mộng mị
Học sinh ôn thi: Óc lợn 1 bộ, kỷ tử 25g, hai thứ rửa sạch cho vào bát, chế thêm gia vị vừa đủ rồi đem hấp cách thủy cho chín, ăn nóng, mỗi tuần dùng 2 lần. Nếu cho thêm hoài sơn (củ mài) 15g, long nhãn 15g hấp cùng thì càng tốt.
Công dụng: dưỡng can bổ não, ích trí làm tăng năng lực ghi nhớ. Tuy nhiên, với trẻ thừa cân, béo phì và có hội chứng rối loạn lipit máu thì không nên dùng bài thuốc này.
Lưu ý: Não lợn có giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt chứa rất nhiều cholesterol cho nên những người bị rối loạn lipit máu, vữa xơ động mạch khi dùng cần có sự tư vấn của thầy thuốc.
BS Xuân Mai (Hội Đông y Việt Nam)