Chẩn đoán khó
ThS Trần Thu Nguyệt, Viện Y học ứng dụng Việt Nam, Phòng khám dinh dưỡng Viam clinic cho biết, Alzheimer là dạng bệnh mất trí nhớ phổ biến nhất, chiếm khoảng 60-80% số ca mất trí nhớ. Alzheimer là một căn bệnh tiến triển của não bộ, nghĩa là bệnh sẽ diễn biến xấu đi theo thời gian, làm suy giảm chức năng ghi nhớ và nhận thức.
Nguyên nhân chính xác của Alzheimer hiện nay chưa rõ và chưa có cách chữa trị. Tại Mỹ, theo thống kê có khoảng hơn 5 triệu người mắc Alzheimer. Chẩn đoán Alzheimer là rất khó. Do vậy, khoảng thời gian từ lúc chẩn đoán đến khi tử vong có thể trong vòng 3 năm đối với những người trên 80 tuổi. Khoảng thời gian này có thể sẽ lâu hơn với những người trẻ hơn.
Não bộ có thể bị tổn thương từ trước khi xuất hiện các triệu chứng Alzheimer vài năm. Những chất protein thừa, các mảng lão hóa amyloid có thể gây lắng đọng và tạo thành các mảng bám, đám rối trong não. Sự liên kết giữa các tế bào não biến mất, dẫn đến suy giảm không hồi phục chức năng các tế bào não và người bệnh có nguy cơ tử vong. Trong những trường hợp nặng, não bộ có thể sẽ bị teo lại đáng kể.
Theo ThS.BS Trần Thu Nguyệt, hiện chưa có thuốc điều trị khỏi bệnh Alzheimer. Trong một số trường hợp, điều trị các nguyên nhân mất trí có thể có tác dụng. Do đó, ngăn ngừa và làm chậm quá trình suy giảm chức năng ghi nhớ và khả năng nhận thức của não bộ là một trong những ưu tiên hàng đầu trong dự phòng bệnh Alzheimer.
Chế độ ăn giảm nguy cơ mắc Alzheimer 54%
ThS.BS Trần Thu Nguyệt cho biết, một số nghiên cứu gần đây cho thấy, lựa chọn thực phẩm và chế độ ăn tốt cho não có thể sẽ giúp phòng tránh được các bệnh liên quan đến trí não, đặc biệt là bệnh Alzheimer. Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, ở những người thường xuyên duy trì chế độ ăn MIND - tức là sử dụng các thực phẩm, dưỡng chất đã được y học chứng minh là có lợi cho não bao gồm các loại quả mọng (như dâu), rau lá xanh và cá - thì nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến trí não, trí nhớ giảm rõ rệt.
Theo ThS.BS Trần Thu Nguyệt, chế độ ăn này gần giống với chế độ ăn DASH và Địa Trung Hải, bao gồm 10 nhóm thực phẩm: (1) Rau ăn lá có màu xanh, xanh đậm: ăn ít nhất 360g rau chân vịt hoặc xà lách; (2) Các loại rau khác: một lần mỗi ngày; (3) Các loại hạt:150g mỗi tuần; (4) Quả mọng (như dâu): 150g hoặc hơn mỗi tuần; (5) Các loại đậu: ít nhất 350g mỗi tuần; (6) Cá: 1 lần mỗi tuần; (7) Gia cầm (gà hoặc gà tây) 2 lần/tuần; (8) Dầu oliu: Dùng làm loại dầu ăn chính; (9) Rượu vang: Tối đa 1 ly mỗi ngày (100ml); (10) Thực phẩm cần tránh: Thịt đỏ (thịt bò, thịt heo…): ít hơn 350g mỗi tuần; Bơ thực vật: ít hơn một thìa canh (thìa ăn cơm); Phô mai: ít hơn 60g mỗi tuần; Bánh kem và đồ ngọt; Đồ chiên rán, đồ ăn nhanh.
Nghiên cứu chỉ ra rằng những người theo chế độ ăn MIND giảm được nguy cơ mắc Alzheimer đi 54%. Thậm chí những người ăn theo chế độ ăn này dù chỉ là trong một khoảng thời gian ngắn vẫn có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến trí não và trí nhớ đến khoảng 35%.
Ngoài ra, theo ThS.BS Trần Thu Nguyệt, một chế độ ăn ít béo cũng có tác dụng phòng chữa bệnh Alzheimer. Một nghiên cứu của Đại học Harvard trên 13.000 phụ nữ ở độ tuổi từ 70 trở lên, cho thấy rằng những người ăn nhiều rau củ – đặc biệt là những loại rau lá xanh (như rau chân vịt và rau diếp) và các loại rau thuộc họ cải (ví dụ như bông cải xanh và súp lơ trắng) có tỉ lệ suy giảm nhận thức chậm hơn những người ăn ít rau.
Một chế độ ăn với những loại thực phẩm tốt cho sức khỏe trái tim cũng có thể giúp ngăn chặn bệnh Alzheimer. Tăng cholesterol cao làm tăng nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer khi động mạch xung quanh tim bị tắc nghẽn có thể dẫn đến các mạch máu trong não bộ bị tổn thương. Người ta cho rằng loại tổn thương này có thể phá hủy các mạch não quan trọng cho trí nhớ nên việc ăn theo một chế độ ăn ít chất béo bão hòa và các chất béo chuyển hóa có thể giúp giữ mức cholesterol ở mức bình thường và chống lại bệnh Alzheimer.