Sẻ Darwin là một nhóm các loài chim sẻ thuộc họ Thraupidae, được Charles Darwin nghiên cứu tại quần đảo Galapagos vào thế kỷ 19. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành thuyết tiến hóa của ông.
Có khoảng 15 loài sẻ Darwin, tất cả đều được tìm thấy trên quần đảo Galapagos, ngoại trừ một loài sống trên quần đảo Cocos. Đặc điểm chung của chúng là có kích thước tương đối nhỏ, thường chỉ dài khoảng 10–20 cm. Ảnh: Pinterest.
Những loài chim này được biết đến với sự thay đổi hình dạng mỏ đáng kinh ngạc, từ mỏ ngắn, to để nghiền hạt đến mỏ dài, mảnh để hút mật hoa. Sự đa dạng này là kết quả của áp lực chọn lọc tự nhiên trong các môi trường sống khác nhau trên quần đảo Galapagos. Ảnh: Pinterest.
Sẻ Darwin được chia thành các nhóm dựa trên hình dạng mỏ và lối sống của chúng. Đầu tiên là sẻ ăn hạt (Ground Finch). Các loài này phân bố rộng rãi, có hình dạng mỏ phụ thuộc vào kích thước và độ cứng của hạt. Ảnh: Pinterest.
Loài sẻ ăn hạt tiêu biểu: Sẻ mỏ to (Geospiza magnirostris) - Mỏ lớn để nghiền hạt cứng; Sẻ mỏ trung bình (Geospiza fortis) - Mỏ vừa, thích nghi với nhiều loại hạt; Sẻ mỏ nhỏ (Geospiza fuliginosa) - Mỏ nhỏ để ăn hạt mềm. Ảnh: Pinterest.
Nhóm thứ hai là sẻ ăn côn trùng (Tree Finch). Đặc điểm nổi bật của nhóm này là mỏ thường mảnh để dễ lấy côn trùng từ vỏ cây hoặc lá. Ảnh: Pinterest.
Loài sẻ ăn côn trùng tiêu biểu: Sẻ cây nhỏ (Camarhynchus parvulus) - Tìm kiếm côn trùng trên cây; Sẻ cây lớn (Camarhynchus psittacula) - Mỏ lớn hơn, ăn cả trái cây và côn trùng. Ảnh: Pinterest.
Nhóm thứ ba là Sẻ dùng công cụ (Tool-using Finch). Chúng có trí thông minh cao, là loài chim hiếm hoi sử dụng công cụ, như que hoặc gai xương rồng để lấy côn trùng từ khe hở trên cây. Ảnh: Pinterest.
Loài tiêu biểu của nhóm Sẻ dùng công cụ là Sẻ mỏ dài (Camarhynchus pallidus). Ảnh: Pinterest.
Nhóm thứ tư là Sẻ hút mật (Warbler Finch). Đặc điểm nổi bật của nhóm này là mỏ nhỏ, mảnh, thích nghi với việc hút mật từ hoa. Ảnh: Pinterest.
Loài tiêu biểu của nhóm Sẻ hút mật là Sẻ hút mật xanh (Certhidea olivacea), một loài chim chuyên ăn mật hoa và côn trùng nhỏ. Ảnh: Pinterest.
Nhóm thứ năm là Sẻ ma cà rồng (Vampire Finch). Đây là những loài chim hút máu - ví dụ về sự thích nghi cực đoan trong điều kiện khắc nghiệt. Ảnh: Pinterest.
Loài Sẻ ma cà rồng tiêu biểu là Sẻ mỏ nhọn (Geospiza septentrionalis): Một trong những loài chim kỳ lạ nhất, có tập tính hút máu từ các loài chim biển khác. Ảnh: Pinterest.
Ý nghĩa của các loài sẻ Darwin với thuyết tiến hóa: Những loài chim này chứng rằng áp lực môi trường có thể tạo ra những thay đổi đáng kinh ngạc trong các quần thể sinh vật sống. Chúng là một trong những ví dụ rõ ràng nhất về sự thích nghi và tiến hóa trong tự nhiên. Ảnh: Pinterest.