Nhiều nguyên nhân khiến tinh hoàn bên to bên nhỏ
Tinh hoàn bên to bên nhỏ có thể xảy ra ở trẻ nhỏ và người trưởng thành, đa phần là do sinh lý nhưng nhiều trường hợp bắt nguồn từ nguyên nhân bệnh lý. Một số nguyên nhân phổ biến về tình trạng tinh hoàn bên to bên nhỏ:
Viêm mào tinh hoàn: Mào tinh hoàn là ống dẫn nhỏ nằm sau tinh hoàn. Nếu bộ phận này khi bị viêm do chấn thương, nhiễm trùng ngược dòng hoặc do mắc những bệnh lý lây truyền qua đường tình dục, một bên tinh hoàn sẽ có kích thước lớn hơn so với bên còn lại.
 |
Ảnh minh hoạ |
U nang biểu mô: Phần lớn những u nang biểu mô là lành tính, không đau, không cần điều trị. Đây cũng có thể là nguyên nhân làm kích thước tinh hoàn tăng bất thường. Nếu tình trạng này kèm theo triệu chứng khó chịu, đau đớn, cản trở khi quan hệ tình dục, nam giới nên phẫu thuật để cắt bỏ u nang. Điều này sẽ giúp cải thiện triệu chứng bệnh hiệu quả.
Viêm tinh hoàn: Viêm tinh hoàn là tình trạng nhiễm trùng gây viêm xảy ra ở tinh hoàn. Nguyên nhân có thể là từ virus hay vi khuẩn. Tình trạng này thường gây đau đớn, tăng kích thước bên tinh hoàn ảnh hưởng. Trường hợp nghiêm trọng hơn có thể làm suy giảm chức năng sinh sản của nam giới.
Tràn dịch tinh mạc: Tràn dịch tinh mạc là tình trạng ống bẹn của nam giới không đóng được. Tình trạng này khiến dịch từ bụng tích tụ tại túi bìu, gây sưng tinh hoàn nhưng không đau. Một số trường hợp tràn dịch tinh mạc có thể tự biến mất. Trong khi, một số trường hợp phải cần tới phẫu thuật để loại bỏ dịch thừa.
Xoắn tinh hoàn: Xoắn tinh hoàn là tình trạng tinh hoàn di chuyển, xoay quá mức, gây xoắn dây thừng tinh. Tình trạng này có thể gây đau nghiêm trọng tại tinh hoàn. Người bệnh cần được phẫu thuật xoắn rối để đảm bảo lưu lượng máu nuôi tới tinh hoàn. Nếu can thiệp muộn, tinh hoàn bị xoắn có thể sưng to hơn, gây viêm hoặc hoại tử.
Ung thư tinh hoàn: Khi ung thư phát triển ở trong một tinh hoàn, khối u có thể làm tăng kích thước tinh hoàn. Đây là nguyên nhân nguy hiểm, không phổ biến khiến nam giới bị tinh hoàn bên to bên nhỏ.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Tình trạng này xảy ra khi tĩnh mạch bên trong bìu bị giãn và tăng kích thước. Đây cũng là nguyên nhân khiến kích cỡ hai bên tinh hoàn không đều nhau. Người bệnh cần được kiểm tra, điều trị khi giãn tĩnh mạch thừng tinh gây vô sinh do suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
 |
Xoắn tinh hoàn là tình trạng cấp cứu cần đến viện gấp - Ảnh minh họa |
Chẩn đoán tinh hoàn bên to bên nhỏ như thế nào?
Khi chẩn đoán tinh hoàn bên to bên nhỏ, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám vùng bìu và tinh hoàn của người bệnh để quan sát bất kỳ sự phát triển, cục u hay bất thường nào khác. Nếu nghi ngờ ung thư tinh hoàn, bác sĩ có thể hỏi nam giới về tiền sử bệnh để xem gia đình của bạn có tiền sử ung thư tinh hoàn hay không.
Những xét nghiệm khác để chẩn đoán tình trạng này gồm:
Xét nghiệm nước tiểu: Người bệnh sẽ được lấy mẫu nước tiểu để tiến hành xét nghiệm những bệnh lý nhiễm trùng hay tình trạng thận của người bệnh.
Xét nghiệm máu: Người bệnh được lấy mẫu máu để xét nghiệm những dấu hiệu của khối u, dấu hiệu ung thư.
Siêu âm: Bác sĩ dùng đầu dò siêu âm và gel để quan sát bên trong tinh hoàn của nam giới trên màn hình siêu âm. Điều này cho phép bác sĩ kiểm tra lưu lượng máu hay sự phát triển trong tinh hoàn, qua đó có thể xác định tình trạng xoắn tinh hoàn hay ung thư.
Chụp CT: Đây là phương pháp dùng nhiều tia X quét lên tinh hoàn để chụp hình ảnh của bộ phận này. Qua đó, bác sĩ có thể tìm kiếm những bất thường ở tinh hoàn.
 |
Phẫu thuật điều trị bệnh ở tinh hoàn - Ảnh minh họa |
Điều trị tinh hoàn bên to bên nhỏ
Phần lớn trường hợp tinh hoàn bên to bên nhỏ không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu nam giới đang gặp những triệu chứng khác hay có một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bác sĩ sẽ cần trao đổi với bạn để phát triển kế hoạch điều trị phù hợp, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Dưới đây là kế hoạch điều trị dựa theo nguyên nhân gây ra tình trạng tinh hoàn bên to bên nhỏ:
Viêm mào tinh hoàn: Nếu người bệnh bị chlamydia, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh như azithromycin hay doxycycline. Bác sĩ có thể tiến hành dẫn lưu mủ để giúp giảm sưng và nhiễm trùng cho người bệnh.
Viêm tinh hoàn: Nếu viêm tinh hoàn do các bệnh lây qua đường tình dục (STI), bác sĩ có thể chỉ định người bệnh dùng thuốc ceftriaxone và azithromycin để chống lại nhiễm trùng. Nam giới có thể sử dụng thuốc ibuprofen và túi chườm lạnh để giúp giảm đau và sưng tấy tại tinh hoàn.
Xoắn tinh hoàn: Khi điều trị xoắn tinh hoàn, bác sĩ sẽ ấn vào tinh hoàn để tiến hành tháo xoắn. Đây là phương pháp tách thủ công. Một số trường hợp phẫu thuật là cần thiết để ngăn tình trạng xoắn tái phát.
Ung thư tinh hoàn: Nếu tinh hoàn có những tế bào ung thư, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn của người bệnh. Sau đó, tinh hoàn sẽ được kiểm tra nhằm xác định loại ung thư. Để xác định ung thư đã lan ra ngoài tinh hoàn hay chưa, nam giới có thể được chỉ định thực hiện xét nghiệm máu. Ngoài ra, xạ trị và hóa trị trong thời gian dài có thể tiêu diệt những tế bào ung thư, ngăn ngừa tái phát.
Những câu hỏi về tinh hoàn bên to bên nhỏ
Tinh hoàn bên to bên nhỏ có chữa được không? Nam giới không cần phải lo lắng nếu tinh hoàn không đối xứng.
Tuy nhiên, khi thể tích 2 tinh hoàn chênh lệch nhau trên 20% hoặc khi tinh hoàn bị đau, nổi mẩn đỏ hoặc có khối u mới ở tinh hoàn, người bệnh nên nhanh chóng gặp bác sĩ để được chẩn đoán và có hướng can thiệp kịp thời.
Tinh hoàn nhiễm trùng, xoắn hoặc ung thư cần được điều trị càng sớm càng tốt để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Tinh hoàn bên to bên nhỏ có con được không? Tinh hoàn bên to bên nhỏ đa số trường hợp không ảnh hưởng tới khả năng sản xuất tinh trùng và thụ tinh ở nam giới. Vì thế, phái mạnh khi có tinh hoàn bên to bên nhỏ vẫn có khả năng có con bình thường.
Tuy nhiên, một số trường hợp tinh hoàn không đều có thể là dấu hiệu của bệnh lý. Do đó, điều quan trọng là phái mạnh nên tới bệnh viện để được kiểm tra tinh hoàn, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.
Tinh hoàn bên to bên nhỏ, không đều là tình trạng thường gặp. Sự chênh lệch giữa hai tinh hoàn có thể từ 2 – 3cm, không đau đớn. Nếu không nhận thấy các dấu hiệu bất thường như bìu sưng đỏ, nam giới có thể yên tâm.
Tuy vậy, nếu cảm nhận thấy vấn đề bất thường, bạn nên nhanh chóng gặp bác sĩ nam khoa. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của một số bệnh lý, cần can thiệp kịp thời để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản của nam giới.
ThS.BS Phạm Quang Trung (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội)