Tại Việt Nam, Tết Hàn thực đã được hợp nhất với Tết bánh trôi, bánh chay, thể hiện rõ nét đặc trưng văn hóa, lối sống riêng của người Việt. Tết Hàn thực của người Việt mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tổ tiên, ghi nhớ công ơn của những người đã khuất.
Tưởng nhớ cội nguồn
Vào ngày mùng 3/3 âm lịch hằng năm, người dân đều ăn đồ nấu chín để nguội với tấm lòng thành kính nhất nhằm tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuất.
Hai món bánh không thể thiếu trong dịp này của người dân Việt Nam là bánh trôi, bánh chay. Không phải ngẫu nhiên mà hai món bánh này được sử dụng trong ngày tết này bởi bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở thành 50 người con theo Âu Cơ lên rừng, bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng trở thành 50 người con theo cha Lạc Long Quân xuống biển, mở mang bờ cõi, xây dựng đất nước, đem lại cuộc sống ấm no. Chính vì vậy người dân Việt mới sử dụng hình ảnh bánh trôi, bánh chay để bày tỏ lòng thành, tiếp nối truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, tưởng nhớ công lao của ông bà, tổ tiên vào dịp Tết Hàn Thực.
 |
Truyền thống gia đình
Từ lâu thì bánh trôi nước hay bánh chay đã được sử dụng phổ biến tại Việt Nam, với hình ảnh bánh trôi tròn trong bài thơ của Hồ Xuân Hương. Một nét ẩn dụ đẹp về truyền thống của người phụ nữ trong trắng, hy sinh, sự tảo tần, lam lũ,…
Với phần vỏ bánh được làm từ bột gạo nếp, được nắn với hình dạng tròn, bên trong là nhân đường đỏ, đậu xanh, chỉ cần luộc chín với nước sôi. Bánh chay nắn dạng hình tròn, không nhân, sau khi luộc chín sẽ dùng cùng với nước đường.
Với 2 món ăn thể hiện rõ nét văn hoá lúa nước từ xưa của dân tộc ta, cả 2 loại bánh đều được làm từ bột gạo nếp, vừa trắng, vừa thơm. Mang ý nghĩa trân trọng thành quả lao động của những người nông dân.
Sum họp gia đình
Tết Hàn Thực hàng năm còn là dịp để gia đình quay quần bên nhau, tự tay nắn ra những viên bánh trôi, bánh chay. Sau đó cùng nhau thưởng thức món bánh này, chia sẻ những câu chuyện vui cùng nhau.
Trong số các mẩu chuyện xưa nổi tiếng của nước ta, thì có thể nhắc đến Lạc Long Quân – Âu Cơ với hình ảnh bánh trôi liên tưởng đến hình ảnh bọc trăm trứng của mẹ Âu Cơ. Dần dần thì Tết Hàn Thực đã không thể thiếu món bánh trôi truyền thống.