Co rút kiểu nhà văn là một rối loạn vận động đặc trưng bởi sự co thắt cơ không tự chủ, gây ra các chuyển động lặp đi lặp lại hoặc những tư thế bất thường như vặn xoắn, co rút, một cơ hoặc nhiều nhóm cơ trong cơ thể.
Một triệu chứng điển hình ở giai đoạn đầu là người bệnh cầm bút quá chặt, cơ gấp cổ tay tham gia nhiều hơn cơ duỗi, dần dần chữ viết tay trở nên khó đọc hơn, bàn tay hơi co quắp giống như động tác cầm bút của người viết văn. Các cơn co thắt cơ có thể từ nhẹ đến nặng, có thể gây đau đớn và run, làm cản trở thực hiện các công việc hằng ngày. Ngoài cử động bất thường, trầm cảm và lo lắng cũng là triệu chứng phổ biến của tình trạng này.
Mức độ lan rộng của rối loạn đến các vùng của cơ thể liên quan tới độ tuổi khởi phát. Tuổi khởi phát triệu chứng càng nhỏ thì khả năng lan rộng của các rối loạn càng nhiều. Ngược lại, khởi phát khi đã lớn tuổi thì các rối loạn tiến triển chậm hơn.
Co rút kiểu thứ phát: Liên quan đến một nguyên nhân mắc phải đã được biết đến. Ví dụ: Điều kiện môi trường, như tiếp xúc với carbon monoxide, xyanua, mangan hoặc methanol. Các bệnh như u não, bại não, Parkinson, đột quỵ, đa xơ cứng, suy tuyến cận giáp hoặc dị dạng mạch máu; chấn thương não tủy sống; viêm não; phản ứng với các loại thuốc.
Các hội chứng kết hợp: Là kết quả của rối loạn các chất dẫn truyền thần kinh không thoái hóa. Co rút khởi phát nhanh kèm theo hội chứng Parkinson và kèm rung giật cơ.
Di truyền: Là tình trạng thoái hóa thần kinh liên quan đến di truyền gây ra các triệu chứng thần kinh khác. Di truyền lặn trên nhiễm sắc thể giới tính X, trội hoặc lặn trên nhiễm sắc thể thường, có hoặc không có hội chứng Parkinson kèm theo.
Các triệu chứng của bệnh có thể từ rất nhẹ đến nặng. Tình trạng có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác nhau của cơ thể. Các triệu chứng thường tiến triển qua nhiều giai đoạn theo thời gian. Chúng thường khởi phát ở một bộ phận hoặc một vùng cơ thể. Triệu chứng ban đầu thường dưới dạng cục bộ hoặc phân đoạn. Tuy nhiên, sau đó bệnh nhân thường bị ảnh hưởng sang các bộ phận khác. Một số dấu hiện xuất hiện sớm bao gồm: Co rút nhẹ gân cơ ở tay; Chuột rút ở chân; Giật không tự chủ ở cổ; Nháy mắt không kiểm soát; Khó nói...
Hầu hết các trường hợp không có nguyên nhân rõ ràng, dường như liên quan đến các vấn đề trong hạch nền (vùng não bộ chịu trách nhiệm khởi đầu cho việc co cơ) của não. Vấn đề này liên quan đến cách dẫn truyền của các tế bào thần kinh. Co rút là do sự phá hủy các tế bào ở hạch nền...
Biến chứng của bệnh gồm: Khuyết tật về thể chất ảnh hưởng đến các hoạt động hằng ngày; Khó nhìn khi co rút mi mắt; Khó khăn khi cử động hàm, nuốt hoặc nói; Đau và mệt mỏi, do sự co thắt liên tục của cơ bắp; Trầm cảm, lo lắng.
Điều trị kiểm soát các cơn co thắt, có thể kết hợp các loại thuốc, liệu pháp hoặc phẫu thuật. Khi co rút gây tàn phế thì kích thích não sâu sẽ là một lựa chọn hữu ích. Các điện cực được cấy vào một vùng cụ thể trong não và kết nối với một bộ kích điện chạy bằng pin được cấy vào ngực. Bộ kích điện sẽ gửi các xung điện đến não giúp kiểm soát các cơn co thắt. Có thể điều chỉnh được tần số và cường độ của các xung điện.
ThS.BS Trần Quyết (Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao Vinmec)