Trên thế giới, mỗi năm có thêm 160.000 trẻ bị ung thư và khoảng 90.000 trẻ chết do ung thư. Ở các nước phát triển ung thư là nguyên thứ 2 gây tử vong ở trẻ em dưới 14 tuổi.
Ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam hơn 50% trẻ ung thư được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, không được điều trị đầy đủ. Kết quả sống thêm và khỏi bệnh còn thấp.
Nếu ung thư được phát hiện sớm thì trẻ có nhiều cơ hội được cứu sống. Mặc dù các triệu chứng và biểu hiện tùy thuộc vào dạng bệnh, vị trí của ung thư trong cơ thể, nhưng 85% trẻ ung thư có dấu hiệu gợi ý sau:
- Có khối u hoặc sưng nề bất thường ở ổ bụng.
- Sốt kéo dài không lý giải được.
- Mệt mỏi, xanh xao, sút cân nhanh.
- Dễ xuất hiện vết bầm tím, chảy máu không lý giải được.
- Đau kéo dài không lý giải được, đau đầu kèm nôn.
- Thay đổi đột ngột khả năng thăng bằng hoặc hành vi.
- Đầu bị sưng nề.
- Xuất hiện vệt sáng trắng ở mắt.
Trẻ em có một trong những dấu hiệu trên trong vài ngày hoặc vài tuần, cần phải cho đi khám để phát hiện các triệu chứng của bệnh.
Triệu chứng của một số bệnh ung thư ở trẻ em.
1. Bệnh bạch cầu cấp: Sốt dùng kháng sinh không đỡ, mệt mỏi, kém chơi, da xanh. Hay gặp lứa tuổi 2-5 tuổi. muộn hơn có thiếu máu, xuất huyết, nhiễm trùng, gan to, lách to, hạch to.
2. Bệnh u lympho ác tính không Hodgkin: Nổi hạch không đau ở ngoại vi, có thể gan to, lách to. Hội chứng toàn thân( sốt, sút cân, sẩn ngứa, ra mồ hôi đêm,..). Thường gặp ở độ tuổi 7 -11 tuổi.
3. Bệnh Hodgkin: Hạch vùng cổ thấp chiếm 60 -90% các trường hợp. Gan to, lách to ít gặp. Có thể có hội chứng toàn thân. Các hạch to bất thường ở vùng cổ, nách, bẹn.
4. Các khối u hệ thống thần kinh trung ương: Đau đầu, giảm hoặc mất thị lực, giãn nở xương sọ ở trẻ nhỏ, nôn, ói. Thay đổi nhân cách, buồn ngủ, dễ kích thích.
5. U nguyên bào thần kinh: Dấu hiệu gợi ý theo vị trí u. Đau, đầy bụng, khó chịu, mệt mỏi. Đái dắt hoặc rối loạn đường niệu. Hẹp đồng tử, sụp mi, giảm tiết mồ hôi.
6. U nguyên bào võng mạc: Hay gặp ở trẻ dưới 3 tuổi. Có điểm trắng ở mắt. Lác mắt.
7. U nguyên bào thận: Đái máu, cao huyết áp, u ổ bụng. Thường gặp trẻ dưới 5 tuổi.
8. U xương: Đau nhức trong xương. Nổi gồ trên mặt da bờ không rõ, không đau. Thường gặp ở độ tuổi 12 -16 tuổi.
9. Sarcom cơ vân: Dấu hiệu theo định khu.
- U hố mắt: Lồi mắt, phù kết mạc hoặc có u mí mắt, kết mạc.
- U vùng mũi họng gây giọng mũi, sổ mũi, viêm tắc xoang gây đau nhức mặt.
- Khối rắn vùng cổ.
- Thường gặp dưới 6 tuổi và tuổi dậy thì.
Với ung thư nói chung đặc biệt là ung thư trẻ em, việc phát hiện sớm là vô cùng quan trọng. Phát hiện sớm giúp điều trị mang lại hiệu quả cao, nhiều bệnh nhân có thể chữa khỏi hoàn toàn, tăng cơ hội sống cho trẻ.
Với các biện pháp điều trị tích cực hiện nay, tỷ lệ sống thêm sau 5 năm của bệnh là khá cao: Bạch cầu cấp 83%, Hodgkin 95,9%, u lympho không Hodgkin 81,2%,…