KHOẺ ĐẸP

Món ăn ngon miệng nhưng hại sức khoẻ nếu không dùng đúng cách

  • Tác giả : Trương Hiền
Cùng với lối sống nhanh và thói quen ăn uống thiếu kiểm soát, không ít món ăn tuy ngon miệng nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu sử dụng không đúng cách.

Mì ăn liền

Mì ăn liền đã trở thành một “cứu cánh” trong những ngày bận rộn, là món khoái khẩu của nhiều người từ học sinh, sinh viên đến nhân viên văn phòng. Tuy nhiên, phía sau sự tiện lợi ấy là hàng loạt vấn đề đáng lo ngại về sức khỏe. Mì ăn liền thường chứa nhiều natri, chất béo bão hòa và các chất phụ gia như chất bảo quản, phẩm màu, hương liệu nhân tạo.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc tiêu thụ mì ăn liền thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa – bao gồm béo bụng, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu và kháng insulin, đặc biệt ở phụ nữ. Thêm vào đó, lớp vỏ ngoài của mì chứa nhiều carbohydrate tinh luyện, ít giá trị dinh dưỡng, khiến cơ thể dễ bị tăng đường huyết đột ngột và nhanh đói trở lại. Dùng mì ăn liền nên được hạn chế và nếu có sử dụng, nên bổ sung thêm rau xanh, trứng, thịt để cân bằng dinh dưỡng.

Thức ăn nướng

Những buổi tiệc nướng ngoài trời hay những phần thịt nướng thơm lừng trên than hồng luôn có sức hấp dẫn khó cưỡng. Tuy nhiên, khi thịt, cá hoặc hải sản được nướng ở nhiệt độ cao, nhất là trực tiếp trên than, các chất béo sẽ bị phân hủy và hình thành các hợp chất độc hại như Hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs) và Amin dị vòng (HCAs) cả hai đều được Tổ chức Y tế Thế giới liệt kê là có khả năng gây ung thư.

Việc thường xuyên tiêu thụ phần thịt cháy đen còn có thể gây kích thích hệ tiêu hóa, ảnh hưởng đến gan và thận. Để giảm thiểu tác hại, nên tránh nướng trực tiếp trên lửa lớn, lật thực phẩm thường xuyên và loại bỏ phần cháy đen trước khi ăn. Sử dụng lò nướng hiện đại, giấy bạc hoặc nướng cách nhiệt cũng là một giải pháp an toàn hơn.

Hình minh hoạ/ Nguồn: Internet

Hình minh hoạ/ Nguồn: Internet

Thịt đỏ và thịt chế biến

Các nghiên cứu dịch tễ đã cho thấy tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ, đặc biệt là các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói, thịt nguội có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, ung thư đại tràng, tiểu đường tuýp 2. Nguyên nhân đến từ lượng lớn chất béo bão hòa, muối và các hợp chất nitrat được sử dụng để bảo quản. WHO đã xếp thịt chế biến vào nhóm thực phẩm “có thể gây ung thư cho con người”. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nên giới hạn thịt đỏ ở mức dưới 500g mỗi tuần và ưu tiên các phương pháp chế biến như luộc, hấp thay vì chiên hay nướng.

Đồ chiên rán

Từ khoai tây chiên, gà rán đến các loại bánh rán, đây là những món ăn phổ biến, dễ mua và hợp khẩu vị nhiều người. Tuy nhiên, nhiệt độ cao của dầu chiên khiến thực phẩm hấp thụ nhiều dầu mỡ, đồng thời sinh ra các chất độc hại như acrylamide – một chất có khả năng gây ung thư.

Ngoài ra, nếu dầu được tái sử dụng nhiều lần, nó còn sản sinh các hợp chất oxy hóa, gốc tự do ảnh hưởng trực tiếp đến gan, tim và hệ miễn dịch. Việc tiêu thụ đồ chiên rán thường xuyên còn dẫn đến rối loạn chuyển hóa lipid, gan nhiễm mỡ và các vấn đề tiêu hóa. Giải pháp là hạn chế ăn ngoài, tự chế biến ở nhà với dầu tốt (như dầu oliu, dầu hướng dương), không dùng dầu chiên lại và ưu tiên các món luộc, hấp, áp chảo.

Trà sữa

Trà sữa không chỉ là thức uống giải khát mà còn là xu hướng tiêu dùng phổ biến ở nhiều quốc gia châu Á. Tuy nhiên, phần lớn các ly trà sữa được bán trên thị trường hiện nay chứa hàm lượng đường cao, nhiều chất béo từ bột kem, sữa đặc và các loại topping như trân châu, thạch trái cây, pudding… Điều này làm tăng nguy cơ béo phì, kháng insulin và rối loạn mỡ máu, đặc biệt ở giới trẻ.

Một ly trà sữa có thể cung cấp lượng calo tương đương một bữa ăn chính nhưng lại thiếu hụt hoàn toàn chất xơ, vitamin và khoáng chất. Người tiêu dùng nên lựa chọn những thương hiệu uy tín, giảm đường, giảm topping hoặc tự pha chế tại nhà bằng nguyên liệu tự nhiên để kiểm soát tốt hơn.

Hải sản sống

Sashimi, hàu sống, gỏi cá… là món ăn cao cấp và được yêu thích bởi vị tươi sống và độ ngon đặc trưng. Tuy nhiên, các loại hải sản sống có thể chứa vi khuẩn Vibrio, ký sinh trùng như giun Anisakis, và các loại virus gây viêm gan A hoặc ngộ độc thực phẩm.

Việc tiêu thụ hải sản sống không đảm bảo nguồn gốc, vệ sinh có thể dẫn đến các bệnh tiêu hóa nghiêm trọng, thậm chí tổn thương gan. Đặc biệt, phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có hệ miễn dịch yếu nên tránh hoàn toàn các món ăn sống để đảm bảo an toàn.

Trương Hiền