Việc các phương tiện vận chuyển khoáng sản “né” trạm cân sẽ gây khó khăn cho công tác quản lý tài nguyên khoáng sản và kiểm soát tải trọng phương tiện trên địa bàn, cũng như gây thất thu ngân sách Nhà nước.
Xe chở khoáng sản “né” trạm cân, “trốn” camera…
Trước thông tin phản ánh của người dân về tình trạng mỏ khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk “né” trạm cân, “trốn” camera giám sát, phóng viên Khoa học và Đời sống đã có mặt tại mỏ đá của Công ty TNHH Sản xuất Và Thương mại Cư M'Lan (mỏ đá Cư M'Lan), xã Cư M'lan, huyện Ea Súp.
 |
Phương tiện vận chuyển khoáng sản “né” trạm cân tại mỏ đá của Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Cư M'Lan. |
Theo ghi nhận, mỏ đá Cư M'lan có lắp đặt trạm cân tại vị trí đường ra của khu vực khai thác và camera giám sát trước các kho chứa để lưu trữ thông tin, số liệu theo quy định tại khoản 2, điều 42 Nghị định số 158/2016 quy định chi tiết một số điều của Luật Khoáng sản.
Tuy nhiên, quan sát thực tế và ghi nhận từ flycam trong các ngày 14-15/8 cho thấy, vận chuyển khoáng sản từ khu vực khai thác ra, nhiều phương tiện mang biển kiểm soát 78H - 040.60, 49H - 025.49… đi thẳng, thay vì di chuyển vào trạm cân và qua camera giám sát. Tình trạng này diễn ra thường xuyên và hàng ngày trong thời gian phóng viên có mặt tại khu vực mỏ.
 |
Xe chở đá nguyên khai không đi qua trạm cân tại mỏ đá của Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Cư M'Lan. |
… Né trạm cân là vi phạm pháp luật
Trao đổi với phóng viên, luật sư Trần Thị Hà, Giám đốc Công ty luật TNHH Pharos, Đoàn Luật sư Hà Nội, cho rằng, việc các phương tiện “né” trạm cân là vi phạm pháp luật về khai thác khoáng sản, dẫn đến việc khai báo sản lượng không đúng, không có thông tin, cơ sở để thống kê sản lượng đã khai thác. Cơ quan có thẩm quyền sẽ khó khăn trong việc giám sát hoạt động khai thác khoáng sản.
Cũng theo luật sư Hà, khoản 1, điều 43 Nghị định số 158/2016 quy định: “Tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản phải lưu trữ chứng từ, tài liệu quy định tại điều 41 Nghị định này, từ khi bắt đầu xây dựng cơ bản mỏ cho đến lúc kết thúc khai thác, đóng cửa mỏ, phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và cơ quan quản lý Nhà nước về khoáng sản về tính chính xác của thông tin, số liệu”.
"Trường hợp tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản không lập sổ sách, chứng từ, tài liệu hoặc lập nhưng không đầy đủ; lập nhưng không lưu giữ đầy đủ hoặc số liệu, thông tin không chính xác dẫn tới thất thoát ngân sách Nhà nước sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật”, bà Hà thông tin.
UBND huyện Ea Súp nói gì?
Nhằm thông tin khách quan và đa chiều, phóng viên đặt lịch làm việc và cung cấp hình ảnh, video về hoạt động xe “né” trạm cân cho UBND huyện Ea Súp. Đại diện UBND huyện nói, sẽ kiểm tra và sớm có báo cáo về vụ việc này. Trường hợp có dấu hiệu vi phạm, sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan công an.
Ngày 23/8, UBND huyện Ea Súp có văn bản số 1551/2023 trả lời Khoa học và Đời sống/Báo Tri thức và Cuộc sống. Cụ thể, sau khi nhận được thông tin phản ánh từ phóng viên, UBND huyện Ea Súp cử lực lượng chức năng kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản đối với Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Cư M’Lan tại xã Cư M’Lan.
Cũng theo văn bản của UBND huyện, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Cư M’Lan cho hay, đã lắp 10 camera, gồm 4 camera tại vị trí trạm cân, 6 camera tại vị trí khai thác. Tuy nhiên, đầu tháng 7/2023, do mưa lũ kéo dài, một số camera bị hư hỏng, chỉ còn lại 2 chiếc hoạt động tại vị trí trạm cân, công ty đang khắc phục.
Liên quan nghi vấn vận chuyển đất từ mỏ ra ngoài tiêu thụ, UBND huyện Ea Súp cho rằng, tại các thời điểm kiểm tra không phát hiện và không thấy có dấu hiệu xe chở khoáng sản né tránh trạm cân hay trốn thuế, cũng như chưa phát hiện công ty khai thác vượt trữ lượng so với giấy phép.
Theo đó, công ty đang trong quá trình đầu tư các hạng mục công trình dự án, vì vâỵ, có tình trạng vận chuyển đất phục vụ dự án. UBND huyện cho hay, tại thời điểm kiểm tra, có một xe 3 chân đang thực hiện vận chuyển đất để san lấp mặt bằng công trình trong khuôn viên dự án, không có xe chở đất ra ngoài tiêu thụ.
Từ phản hồi trên của UBND huyện Ea Súp và phía Công ty, dư luận đặt câu hỏi: Chứng cứ ghi nhận thực trạng tại địa bàn ngày 14-15/8 vừa qua, các xe biển kiểm soát 78H - 040.60, 49H - 025.49… vận chuyển khoáng sản hay gì… và tại sao né trạm cân?
Để tiếp tục làm rõ vụ việc, phóng viên đã liên hệ làm việc với Cơ quan Công an, Cục Thuế, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đắk Lắk nhưng đến nay chưa nhận được phản hồi.
Theo khoản 3, điều 54, Nghị định 36/2020 quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản, một số hành vi như không cung cấp đủ số liệu liên quan hoặc kê khai sản lượng thấp hơn thực tế từ 10% trở lên hay việc thống kê số liệu qua trạm cân không đảm bảo tính chính xác sẽ bị xử phạt hành chính.
Ngoài ra, đơn vị khai thác khoáng sản còn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nghĩa vụ thuế đối với sai phạm “né” trạm cân nhằm mục đích trốn thuế.