Việt Nam là một trong những quốc gia có tỉ lệ hút thuốc lá cao trên thế giới. Theo thống kê, có khoảng 15.6 triệu người trưởng thành sử dụng thuốc lá, chiếm 22.5%. Bên cạnh những người hút thuốc lá trực tiếp, lượng người hút thuốc lá thụ động (hít phải khói thuốc) cũng ở mức cao đáng báo động.
Hút thuốc lá không chỉ là yếu tố nguy cơ gây nên các bệnh lý tim mạch và hô hấp, mà ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh thuốc lá có hại tới bệnh lý tiêu hóa.
Hút thuốc góp phần gây ra nhiều rối loạn hệ tiêu hóa như ợ chua, ợ nóng, ợ trớ, đau bụng, mệt mỏi. Hút thuốc đã được chứng minh là yếu tố nguy cơ của ung thư thực quản, trào ngược dạ dày thực quản (GERD), Crohn, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
 |
Hút thuốc lá gây nhiều bệnh trên hệ tiêu hóa - Ảnh minh hoạ |
Thời gian vừa qua, khoa Nội soi tiêu hóa đã tiếp nhận không ít trường hợp nội soi với tiền sử hút thuốc lá lâu năm. Điển hình như nam bệnh nhân V.T, 61 tuổi, tiền sử hút thuốc lá trong 35 năm, đi khám vì triệu chứng nuốt nghẹn. Nội soi phát hiện u sùi chiếm gần toàn bộ lòng thực quản, không đưa ống soi qua được.
Đồng thời các bệnh nhân có tiền sử hút thuốc lâu năm cũng đang dần trẻ hóa như bệnh nhân N.T. T, 25 tuổi, tiền sử hút thuốc lá liên tục từ năm 17 tuổi, 1/3 bao/ngày.
Đi nội soi phát hiện tình trạng Barrett thực quản (là hiện tượng các tế bào trong thực quản –phần ống nối từ miệng đến dạ dày, được thay thế bằng các tế bào tương tự như niêm mạc ruột).
 |
Hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến hệ thống thanh-khí quản-phổi mà còn theo cuống họng để xâm nhập tới thực quản và gây biến đổi ung thư hóa.
Đồng thời như trường hợp bệnh nhân N.T. T trên hút thuốc cũng làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới (cơ giữa thực quản và dạ dày) giúp ngăn thức ăn từ dạ dày chảy ngược lại thực quản.
Khi cơ vòng thực quản dưới yếu đi, các chất trong dạ dày có thể trào ngược lại thực quản, gây ợ chua và có thể làm tổn thương niêm mạc thực quản. Barrett thực quản được coi là có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư thực quản.
Không chỉ thuốc lá truyền thống mà cả thuốc lá điện tử cũng có nguy cơ cao gây các bệnh tiêu hóa, đặc biệt là ống tiêu hóa trên.
Ngoài ra hút thuốc lá còn là nguy cơ gây nên rất nhiều bệnh lý khác, ảnh hưởng đến người hút và cả những người xung quanh khi hít phải khói thuốc lâu ngày.
Hầu hết bệnh nhân hút thuốc lá thường phát hiện bệnh muộn do sự ngấm dần từ từ của khói thuốc, chính vì vậy để bảo vệ sức khỏe cho chính bản thân và những người xung quanh, cần từ bỏ thói quen hút thuốc lá.
BS Nguyễn Thị Phương Liên, (khoa Nội soi tiêu hóa, Bệnh viện TWQĐ 108)