“Siêu dự án” 7 năm hoang hóa
Năm 2011, Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng (BQLKKTHP) cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho Tổng Công ty Phát triển đô thị Kinh Bắc (Tổng công ty Kinh Bắc) thực hiện dự án đầu tư xây dựng Khu đô thị và dịch vụ Tràng Cát (thuộc phạm vi Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải) với tổng diện tích khoảng 585ha. Đến ngày 08/10/2012, UBND TP Hải Phòng chính thức ban hành quyết định giao 581,94ha/585ha cho chủ đầu tư thực hiện dự án.
Trên cơ sở đó, năm 2012, Tổng Công ty Kinh Bắc đã thành lập Công ty TNHH MTV Phát triển đô thị Tràng Cát (Công ty Tràng Cát) để thực hiện dự án, được BQL KKT Hải Phòng cấp Giấy chứng nhận đầu tư thay đổi để tăng vốn đầu tư dự án lên thành 6.000 tỷ đồng.
Dù BQL KKT Hải Phòng ấn định tại Giấy chứng nhận đầu tư tiến độ hoàn thành dự án trong vòng 08 năm, dự kiến khởi công ngay trong quý 2/2012. Tuy nhiên, đến nay, sau hơn 7 năm thực hiện dự án vẫn “nằm trên giấy” bởi bị cô lập về đấu nối giao thông.
Khu đất trên 580ha rơi vào thế một bên bị ngăn cách bởi đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, đường Tân Vũ - Lạch Huyện không có điểm giao cắt đấu nối từ 02 nhánh đường trên vào dự án; mặt tiếp giáp với biển theo quy hoạch có kết nối giao thông với khu Nam Đình Vũ nhưng hiện tại vẫn chỉ là mặt biển.
Hướng đấu nối giao thông theo quy hoạch hiện nằm trên khu đất UBND TP Hải Phòng đã giao cho một doanh nghiệp khác quản lý từ trước đó. Những tranh cãi về đền bù, giải phóng mặt bằng, chậm trễ thủ tục dẫn tới kết quả là sau này, UBND TP Hải Phòng "gán" luôn trách nhiệm chậm cho doanh nghiệp.
Để dẫn đến tình trạng trên cần phải nhắc tới thời điểm năm 2012, khi UBND TP Hải Phòng “vội” ban hành Quyết định giao đất cho chủ đầu tư - Công ty Tràng Cát - trong khi khu đất nằm trong khu vực bị cô lập về đấu nối giao thông, chưa có kết nối cơ sở hạ tầng. Thậm chí, phần mục đích sử dụng đất chỉ ghi theo tên dự án mà không thể hiện cụ thể từng loại đất được giao, cho thuê theo quy định; không ghi hình thức giao đất, cho thuê đất đối với từng loại đất; không thể hiện thời hạn sử dụng đất của từng loại đất;...
Những năm vừa qua, UBND TP Hải Phòng đã nhiều lần họp, “gỡ rối” dự án bằng cách ban hành văn bản hủy bỏ giá trị pháp lý văn bản 7166/UBND-XD, ngày 07/12/2010. Tuy nhiên, đến nay các bên vẫn chưa thể thống nhất nội dung này, chính quyền Hải Phòng cũng chưa thể đưa dự án thoát khỏi thế khó.
Chính vì vậy sau 07 năm, siêu dự án trên 580ha đất này của Công ty Tràng Cát vẫn bị bỏ hoang hóa, ảnh hưởng lớn đến nguồn thu ngân sách và phát triển đô thị thành phố Hải Phòng. Thực tế, đến nay dự án vẫn chưa bị thu hồi.
Theo quy định, với đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án mà không sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa; trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng. Hết thời hạn gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp bất khả kháng.
 |
| Khu đô thị và dịch vụ Tràng Cát thuộc quần thể KCN đô thị và dịch vụ Tràng Cát Hải Phòng do Tổng Công ty Kinh Bắc làm chủ đầu tư. |
“Áp” hưởng ưu đãi trái luật
Theo Giấy chứng nhận đầu tư do BQL KKT Hải Phòng cấp cho chủ đầu tư ngày 04/5/2012, Ban Quản lý đã cho dự án này được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 15 năm (được tính liên tục từ năm đầu tiên doanh nghiệp có doanh thu từ hoạt động được hưởng ưu đãi) và 25% trong các năm tiếp theo.
Tuy nhiên theo quy định tại Nghị định 124/2008/NĐ-CP thì nhà đầu tư có dự án thuộc địa bàn ưu đãi đầu tư được hưởng thuế suất ưu đãi 10% trong thời hạn 15 năm, nhưng không có nội dung ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp 25% trong các năm tiếp theo. Việc xác định nội dung ưu đãi thuế chưa đúng này chắc chắn trách nhiệm sẽ được quy về BQL KKT Hải Phòng - đơn vị tiếp nhận, thẩm định, cấp Giấy Chứng nhận đầu tư.
Ngoài ra, theo Giấy chứng nhận đầu tư thì dự án này còn được miễn tiền thuê đất trong thời hạn 11 năm kể từ ngày xây dựng hoàn thành đưa dự án vào hoạt động. Nhưng theo quy định tại Luật Đầu tư và nghị định 121/2010/NĐ-CP thì dự án được miễn tiền thuê đất 11 năm chỉ được áp dụng đối với dự án đầu tư tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; hay dự án đầu tư thuộc Danh mục lĩnh vực đặc biệt khuyến khích đầu tư; dự án thuộc Danh mục lĩnh vực khuyến khích đầu tư được đầu tư tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.
Theo Nghị định 108/2006/NĐ-CP thẩm quyền cấp, thay đổi Giấy chứng nhận đầu tư Khu đô thị và dịch vụ Tràng Cát thuộc về BQL KKT Hải Phòng. Và, theo Nghị định 02/2006/NĐ-CP, chủ đầu tư phải trình cơ quan có thẩm quyền để được quyết định đầu tư hoặc cho phép đầu tư. Đối với dự án có quy mô trên 200ha phải được UBND TP thẩm định trình Thủ tướng xem xét, cho phép đầu tư.
Tuy nhiên, kể từ sau khi được xác định là chủ đầu tư theo Giấy chứng nhận đầu tư do BQL KKT Hải Phòng cấp thì chủ đầu tư vẫn chưa thực hiện việc lập tờ trình đề nghị UBND TP trình Thủ tướng Chính phủ xem xét đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư. Điều này cũng là một nguyên nhân quan trọng khiến dự án dù được giao đất tới 07 năm nhưng vẫn nằm trên giấy.
Theo xác minh của KH&ĐS, tại Hải Phòng, ngoài siêu dự án tại Tràng Cát, Tổng công ty Kinh Bắc còn có một số dự án khác, chẳng hạn như KCN Tràng Duệ và dự án bất động sản cạnh KCN Tràng Duệ... Quá trình xác minh cho thấy các dự án này đều có những vấn đề khuất tất cần được làm rõ.