Hải Dương: Nhiều sai phạm tại dự án Chợ dân sinh và TTTM An Lưu

Dự án đầu tư chưa được phê duyệt đã xây dựng loạt công trình

Ghi nhận của phóng viên Khoa học và Đời sống/ Báo Tri thức và Cuộc sống, tại vị trí triển khai dự án Chợ dân sinh và Trung tâm thương mại An Lưu, hàng loạt công trình đã được xây dựng như 3 tòa nhà thương mại cao 4-5 tầng, Chợ dân sinh, cổng chào, đường giao thông nội bộ. Tại khu vực giáp sông Kinh Thầy, vị trí theo quy hoạch là đường giao thông, chủ đầu tư tự làm bờ kè, san nền, xây dựng hàng loạt hàng quán tiếp giáp sát mép sông. Đáng chú ý, các công trình này chưa có dự án đầu tư được phê duyệt, chưa lựa chọn được chủ đầu tư.

Theo hồ sơ, ngày 23/10/2019, Ban Thường vụ Huyện ủy Kinh Môn có thông báo 1053, nhất trí chủ trương dự án xây dựng Trung tâm thương mại, diện tích khoảng 2,71 ha, do Công ty TNHH Đức Dương đề xuất. Tuy nhiên, do chưa phù hợp quy hoạch nên Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hải Dương có thông báo số 2427 về ý kiến liên ngành không nhất trí với hồ sơ đề xuất dự án.

Sau khi UBND thị xã Kinh Môn điều chỉnh quy hoạch, Công ty TNHH Đức Dương lập lại hồ sơ dự án. UBND tỉnh Hải Dương có công văn 2382 ngày 28/6/2021, thông báo việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án bằng hình thức đấu giá quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên, trước đó, ngày 24/11/2020, UBND thị xã Kinh Môn có Quyết định số 2048 chỉ định Công ty TNHH Đức Dương là đơn vị tổ chức lập dự án đầu tư xây dựng Chợ dân sinh và Trung tâm thương mại An Lưu. Ngày 24/12/2020, UBND thị xã Kinh Môn lại ban hành Quyết định số 1154 quyết định chủ trương đầu tư dự án Chợ An Lưu do Công ty TNHH Đức Dương là chủ đầu tư, diện tích 3.631 m2 (tách ra từ quy hoạch dự án Chợ dân sinh và Trung tâm thương mại An Lưu). Đến ngày 13/8/2021, UBND thị xã Kinh Môn có Quyết định số 433 thu hồi quyết định 1154.

Sau công văn số 2382 của UBND tỉnh Hải Dương, UBND thị xã Kinh Môn trình HĐND thị xã có Nghị quyết thông qua và ngày 1/8/2021 đã có Văn bản số 508 giao Ban Quản lý đầu tư xây dựng thị xã làm chủ đầu tư dự án Lập Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1:500, giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án.

Ngày 3/12/2021, UBND thị xã Kinh Môn có Quyết định số 762 thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án. Do trên đất có cả tổ chức và hộ gia đình, cá nhân nên việc thu hồi thuộc thẩm quyền của UBND thị xã Kinh Môn.

UBND thị xã Kinh Môn ban hành các quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ với tổng số tiền hơn 10,4 tỷ đồng đối với 21.472 m2 đất do UBND phường An Lưu và 4 tổ chức đang quản lý (HTX An Thành, HTX Thành Công, DNTN Kỳ Phúc, Công ty CP Burwitz) và hơn 3,76 tỷ đồng đối với 2.521,2 m2 đất do 14 hộ dân quản lý.

Tuy nhiên, toàn bộ số tiền bồi thường, hỗ trợ nêu trên do Công ty TNHH Đức Dương chi trả, không sử dụng ngân sách nhà nước (Công ty TNHH Đức Dương mới đây có văn bản số 15 ngày 5/9/2023 cam kết việc chi trả trên là tự nguyện, không yêu cầu UBND thị xã Kinh Môn phải hoàn trả số tiền).

Nhiều thiếu sót của UBND thị xã Kinh Môn

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Hải Dương, UBND thị xã Kinh Môn có một số vi phạm như chưa thu hồi quyết định số 2048 ngày 24/11/2020 chỉ định Công ty TNHH Đức Dương là đơn vị tổ chức lập dự án đầu tư xây dựng Chợ dân sinh và Trung tâm thương mại An Lưu; triển khai việc thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng trong khi chưa có dự án đầu tư (hoặc chủ trương dự án đầu tư) được phê duyệt. Kinh phí giải phóng mặt bằng không do ngân sách nhà nước mà do Công ty TNHH Đức Dương chi trả.

UBND thị xã Kinh Môn để việc xây dựng công trình diễn ra trong khi chưa có dự án đầu tư được phê duyệt, chưa lựa chọn được chủ đầu tư. UBND thị xã Kinh Môn đã xác định một phần những công trình này do Công ty Cổ phần Burwitz xây dựng nên đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 41 ngày 7/3/2022 và hiện UBND thị xã Kinh Môn tiếp tục xác định chủ thể xây dựng của các công trình còn lại.

Sở TN&MT cho rằng, theo đúng quy định, UBND thị xã Kinh Môn phải thu hồi các quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ, xử lý, tháo dỡ các công trình xây dựng vi phạm. UBND thị xã Kinh Môn phải đề xuất dự án đầu tư công có hạng mục giải phóng mặt bằng và hạng mục đầu tư xây dựng, tiền chi trả bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất lấy từ ngân sách nhà nước. Sau khi dự án đầu tư công được duyệt, UBND thị xã Kinh Môn tổ chức thực hiện, có mặt bằng sạch và tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất thuê.

Tuy nhiên,theo sở này, nếu thực hiện như trên sẽ cứng nhắc, kéo dài, gây mất ổn định địa phương, gây lãng phí xã hội. Sở TN&MT đề xuất UBND thị xã Kinh Môn ban hành quyết định thu hồi quyết định số 2048 ngày 24/11/2020 chỉ định Công ty TNHH Đức Dương là đơn vị tổ chức lập dự án đầu tư xây dựng Chợ dân sinh và Trung tâm thương mại An Lưu. UBND thị xã Kinh Môn có trách nhiệm rà soát, giải quyết trách nhiệm đối với các tồn tại, vi phạm theo quy định.

Sở TN&MT cho rằng, nguyên tắc chung, điều kiện đấu giá quyền sử dụng đất thuê để đầu tư xây dựng mới Chợ dân sinh và Trung tâm thương mại An Lưu là phải có đất sạch (trên mặt bằng không có công trình hoặc có thì công trình thuộc diện phá dỡ). Nhưng hiện nay, khu đất đã có các công trình xây dựng theo quy hoạch chi tiết được duyệt với giá trị đầu tư ước tính khá lớn. Nguyên tắc phải xử lý vi phạm, phá dỡ công trình vi phạm, tuy nhiên, để tránh lãng phí xã hội, đề xuất có thể xem xét theo hướng UBND thị xã Kinh Môn có trách nhiệm rà soát, giải quyết đối với vi phạm về xây dựng theo quy định.

UBND tỉnh Hải Dương chỉ đạo kiểm tra, kiểm định, đánh giá sự phù hợp của các công trình đã xây dựng với quy hoạch, quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành; công trình nào không phù hợp thì yêu cầu phá dỡ, trả lại mặt bằng; công trình nào phù hợp thì tính giá trị tại thời điểm kiểm định và xem xét việc cho phép tồn tại.