Hỏi: Tôi có chỉ số LDL-Cholesterol cao và được chỉ định thuốc Statin để giảm mỡ máu nhưng lại nghe nói việc điều trị này gây sa sút trí nhớ, đột quỵ...?
Nguyễn Phương Hà (Hà Nội)
Trả lời: LDL là “cholesterol xấu” bởi nó gây nên tình trạng vữa xơ động mạch, là nguyên nhân dẫn tới các bệnh lý đe dọa tính mạng như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.
Do não là cơ quan giàu cholesterol nhất của cơ thể nên từ lâu đã có lo ngại điều trị tích cực giảm LDL-C có thể gây ra những thay đổi bất thường về cấu trúc và chức năng não. Ngày 14/9/ 2023, Hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) đã đưa ra Bản tuyên bố dài 39 trang về tác động của việc LDL-Cholesterol tích cực đối với nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và đột quỵ do xuất huyết.
 |
Điều trị giảm mỡ máu có gây đột quỵ, giảm trí nhớ? |
Dựa trên các bằng chứng hiện có, nhóm 8 nhà khoa học, đứng đầu là GS Larry Goldstein – Trưởng khoa Thần kinh, ĐH Kentucky, Hoa Kỳ đã đi đến 4 kết luận chính.
1. Các dữ liệu hiện có đều thống nhất là giảm LDL-C giúp giảm nguy cơ mắc các biến cố tim mạch do xơ vữa động mạch ở nhóm nguy cơ cao.
2. Mặc mặc dù một số nghiên cứu hồi cứu, bệnh chứng và nghiên cứu dọc trước đây thấy điều trị statin và giảm LDL-C có liên quan đến suy giảm nhận thức hoặc chứng sa sút trí tuệ, nhưng “đa số” các nghiên cứu quan sát và dữ liệu từ các thử nghiệm ngẫu nhiên không ủng hộ kết luận này, ít nhất là ở các thử nghiệm có thời gian theo dõi trung bình lên tới 6 năm. Tạm kết luận là các mục tiêu giảm lipid máu theo tầng nguy cơ trong các hướng dẫn hiện tại là "hợp lý".
3. Nguy cơ đột quỵ do xuất huyết liên quan đến điều trị bằng statin ở bệnh nhân không có tiền sử bệnh mạch máu não là "nhỏ và không đáng kể". Không có bằng chứng về thuốc ức chế PCSK9 hoặc ezetimibe làm tăng nguy cơ xuất huyết. Cũng không có "dấu hiệu" nào cho thấy bệnh nhân hoặc nhóm dân số có LDL-C thấp suốt đời dễ bị đột quỵ do xuất huyết và có "rất ít bằng chứng" cho thấy việc đạt được mức LDL-C rất thấp sẽ làm tăng nguy cơ đó.
Trong khi đó, mức LDL-C thấp hơn tương quan với tổng nguy cơ đột quỵ và tái phát đột quỵ thấp hơn, chủ yếu nhờ làm giảm đột quỵ do thiếu máu. Vì vậy “Các bác sĩ không nên lo lắng về nguy cơ đột quỵ do xuất huyết khi điều trị LDL-C theo các mục tiêu phân tầng nguy cơ được khuyến nghị trong hướng dẫn”.
4. Cần lưu ý rằng dữ liệu phản ánh nguy cơ đột quỵ xuất huyết khi điều trị bằng statin ở những bệnh nhân có tiền sử đột quỵ xuất huyết là không chắc chắn. Thuốc ức chế PCSK9 chưa được thử nghiệm đầy đủ ở những bệnh nhân có xuất huyết não trước đó. Việc giảm lipid ở những quần thể này cần được nghiên cứu riêng.
TS.BS Nguyễn Quang Bảy (Trưởng Khoa Nội tiết – đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai)