Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội đề xuất nâng tuổi hưu, nam lên 62, nữ 60
Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội (LĐ-TB&XH) vừa đưa ra phương án sửa đổi quy định hiện hành và đề xuất cho phép nâng tuổi nghỉ hưu của người lao động (NLĐ) theo lộ trình, từ năm 2021. Theo Bộ luật Lao động hiện hành, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện bình thường là 60 đối với nam và 55 với nữ.
Thời gian qua, trong quá trình soạn thảo Luật Bình đẳng giới năm 2007, Bộ luật Lao động năm 2012 và luật BHXH năm 2014, vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu được đặt ra nhiều lần.
Việc đề xuất tăng tuổi hưu được cho là một trong những giải pháp nhằm bảo đảm cân đối quỹ hưu trí và tử tuất trong dài hạn. Bởi, nếu tiếp tục giữ nguyên các quy định hiện nay về mức đóng – mức hưởng, thời gian đóng – thời gian hưởng thì sẽ mất cân đối quỹ.
Tính toán của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cho thấy, từ năm 2023 quỹ hưu trí và tử tuất sẽ rơi vào trạng thái thu trong năm không đủ bù chi, bắt đầu trích từ phần quỹ kết dư để chi trả; từ năm 2034, phần quỹ kết dư được chi trả hết dẫn đến nhà nước phải bố trí ngân sách để bù đắp.
Cụ thể, một nam giới có 30 năm đóng BHXH, về hưu ở tuổi 60 sẽ được hưởng lương hưu bằng 75% lương trung bình đã đóng BHXH. Trong 30 năm (360 tháng) tham gia BHXH, mỗi tháng đóng 22% tiền lương thì NLĐ đóng vào quỹ 79 tháng lương trung bình. Số tiền này chỉ đủ chi trả trong 105 tháng lương hưu (hoặc 9 năm); nếu tính cả lãi suất đầu tư quỹ thì có thể trả đủ cho 12 năm lương hưu.
Trong khi tuổi nghỉ hưu trung bình của lao động nam ở nước ta là 54,2, nữ 52,6, tuổi thọ trung bình của lao động nam 70,8 tuổi (16,6 năm hưởng lương hưu), nữ 76,1 tuổi (23,5 năm hưởng lương hưu).
Muốn bảo đảm bền vững tài chính của quỹ, nếu không tăng tuổi nghỉ hưu, chỉ có 2 cách: nâng mức đóng của NLĐ và DN hoặc giảm mức hưởng lương hưu.
Theo Bộ LĐ-TB&XH, nâng mức đóng là rất khó vì tăng gánh nặng tài chính của NLĐ và làm giảm sức cạnh tranh của DN. Giảm mức hưởng cũng dẫn đến khó bảo đảm cuộc sống của người hưởng lương hưu.
Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, phương án được tính đến là đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu để cân bằng giữa thời gian đóng, mức đóng và thời gian hưởng, mức hưởng.
Tại dự thảo tờ trình gửi Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, có nhiều ý kiến đề nghị không nên tăng tuổi nghỉ hưu vì nhiều NLĐ không muốn kéo dài thời gian làm việc mà mong được nghỉ hưu ở độ tuổi hiện hành để hưởng lương hưu. Sau đó nếu làm việc thêm thì họ có 2 khoản thu nhập.
Việc kéo dài tuổi nghỉ hưu cũng được cho là không phù hợp với NLĐ làm việc trong các ngành nghề lao động chân tay. Với cán bộ công chức, hành chính nhà nước dẫn đến tình trạng “tham quyền cố vị”.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho hay, do còn nhiều ý kiến khác nhau nên dự kiến chính sách này sẽ được thể hiện 2 phương án về tuổi nghỉ hưu của NLĐ làm việc trong điều kiện lao động bình thường.
Phương án 1 giữ nguyên như hiện nay, nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi. Phương án 2, nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi và từ ngày 1/1/2021 cứ mỗi năm tăng thêm 6 tháng làm việc cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.
Cơ quan soạn thảo cho biết dự kiến dự thảo sẽ được trình Quốc hội trong kỳ họp tháng 5/2019, biểu quyết vào kỳ họp tháng 10/2019.
An Nhiên (tổng hợp)