Giáo viên là ngành khá đặc thù, khi các thầy cô phải giảng bài liên tục trong nhiều giờ vì thế rất dễ mắc một số bệnh liên quan đến họng hay dây thanh quản. Ngoài ra, việc tiếp xúc với bụi phấn cũng sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến hệ thống hô hấp. Đặc biệt, trong điều kiện thời tiết chuyển lạnh và hanh khô như hiện nay càng là yếu tố thuận lợi để hai bệnh trên tiến triển nặng hơn.
PGS.TS.BS Nguyễn Thị Hoài An, chuyên gia đầu ngành về Tai Mũi Họng (nguyên bác sĩ công tác tại Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương) cho biết, quá trình làm việc, bác sĩ tiếp nhận nhiều giáo viên tới khám vì gặp vấn đề về dây thanh quản, trong đó hay gặp nhất là hạt xơ dây thanh hay còn được gọi với tên khác là u xơ thanh quản.
Theo bác sĩ, đây là bệnh thường gặp ở những người nói gắng sức nhiều như giáo viên, ca sĩ, người bán hàng, người làm tư vấn… hai dây thanh khi phát âm sẽ đập vào nhau nên khi nói dài, nói to, nói trong môi trường mất trật tự thì dây thanh bị ảnh hưởng trầm trọng. Hạt xơ khiến 2 dây thanh không khít, tiếng nói phát ra kèm nhiều hơi, khản đặc. Đây được coi là di chứng của tình trạng viêm thanh quản mãn tính kéo dài không được can thiệp điều trị đúng cách, bệnh thường gặp ở nữ giới nhiều hơn nam giới.
Với việc phải nói nhiều, nói to nên giáo viên thường gặp các vấn đề về dây thanh quản. Ảnh minh họa.
Dù là bệnh lành tính, nhưng nếu không được điều trị đúng và kịp thời sẽ gây nhiều ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe như khàn tiếng, hụt hơi, viêm thanh quản,… Đặc biệt, vào mùa lạnh với tác động của thời tiết hanh khô, tình trạng bệnh sẽ càng trầm trọng hơn.
Ngoài vấn đề về dây thanh quản, các bệnh về đường hô hấp như viêm mũi dị ứng, viêm phế quản, thậm chí là viêm phổi cũng được các chuyên gia cảnh báo thường xảy ra ở giáo viên do ảnh hưởng của bụi phấn. Hiện nay, có nhiều loại phấn không bụi được sản xuất và bán trên thị trường, nhưng tiếp xúc lâu dài vẫn sẽ bị ảnh hưởng. Theo đó, dù loại phấn này không tạo ra bụi bay trong không khí, nhưng các hạt bụi nặng hơn nhiều và có xu hướng rơi trực tiếp xuống sàn lớp học. Sau đó, qua tiếp xúc từ tay hoặc học sinh đi lại khiến các hạt bụi bám vào quần áo, rồi hít phải cũng rất nguy hiểm.
Theo các chuyên gia, việc tiếp xúc bụi phấn thường xuyên, trong khoảng thời gian dài lên đến hàng chục năm chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến hệ hô hấp của thầy cô. Bởi các loại bụi phấn dù hít phải qua mũi hay bay vào từ khoang miệng cũng dễ dẫn tới tình trạng viêm mũi dị ứng, viêm xoang, viêm phế quản… Khi bị viêm nhiễm lâu, sức đề kháng của cơ quan hô hấp sẽ bị giảm đi. Kết quả là, khi các vi khuẩn lao tấn công cơ thể thì nguy cơ mắc lao phổi sẽ cao hơn.
Để phòng bệnh, các thầy cô cần lưu ý và thực hiện một số biện pháp sau:
- Nên trang bị máy trợ giảng để phóng đại âm thanh khi giảng bài, điều này sẽ tránh được việc nói to trong thời gian dài, giảm được các bệnh liên quan đến dây thanh quản.
- Quá trình giảng dạy một tiết có thể kéo dài từ 30 đến 45 phút, vì thế giáo viên cũng cần nghỉ giọng, điều này sẽ giúp cho thanh quản được nghỉ ngơi, hạn chế nguy cơ mắc bệnh. Dù việc nghỉ giọng với giáo viên là vấn đề khó khăn do đặc thù công việc, nhưng nó có vai trò tốt hơn cả việc dùng thuốc.
- Khi nghỉ ngơi hoặc tranh thủ nghỉ giữa tiết, giờ ra chơi, đặc biệt là thời tiết mùa đông hanh khô, thầy cô nên làm ấm niêm mạc, tránh để cổ họng khô. Tốt nhất, các thầy cô giáo cần chuẩn bị cốc nước ấm hoặc cốc giữ nhiệt để giữ ấm nước. Thi thoảng, giáo viên nên nhấp ngụm nước nhỏ để làm ấm cổ họng, tránh khô họng.
Để phòng bệnh, giáo viên cần phải có thời gian nghỉ giọng hợp lý và bổ sung nước đầy đủ. Ảnh minh họa.
- Trong mùa đông thường mạch máu dưới da co lại, làm giảm lưu thông máu và khiến lớp màng nhầy bảo vệ niêm mạc đường hô hấp bị khô. Điều này làm suy giảm sức đề kháng, tạo điều kiện cho các loại virus, vi khuẩn và nấm dễ dàng tấn công cơ thể thông qua mũi, miệng và gây ra nhiều bệnh hô hấp. Do vậy, hãy chú ý giữ ấm cơ thể, ngay cả khi đi đường hoặc trong lớp học, vì thời tiết lạnh chính là yếu tố nguy cơ khiến bệnh viêm họng, viêm đường hô hấp ngày càng nặng hơn.
- Hãy chú ý bảo vệ hệ hô hấp bằng cách sử dụng các dụng cụ như khẩu trang, kính che mũi miệng để giảm việc hít phải bụi phấn vào hệ hô hấp. Ngoài ra, cần vệ sinh bảng, lớp học sạch sẽ vì khi viết bảng bụi sẽ rơi xuống bục giảng rất nhiều. Khi vệ sinh cần phải đảm bảo rằng, các hạt bụi không bị bay lên, nhằm tránh nguy cơ hít phải.
- Cuối cùng, khi có các dấu hiệu viêm mũi kéo dài, khàn giọng hãy đi khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn, điều trị kịp thời. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc, nhất là kháng sinh, không dùng các mẹo dân gian chữa bệnh.