Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tự nhiên đầu đời, không chỉ nuôi dưỡng cơ thể mà còn nâng đỡ hệ miễn dịch, trí não và cảm xúc của trẻ sơ sinh. Vì thế, chất lượng sữa mẹ đóng vai trò then chốt trong những tháng năm đầu đời của bé. Tuy nhiên, ít người nhận ra rằng, sữa mẹ không phải là một nguồn dinh dưỡng “cố định” mà hoàn toàn có thể thay đổi tăng hoặc giảm chất lượng tùy theo thói quen ăn uống và sinh hoạt của người mẹ.
 |
Hình minh hoạ/ Nguồn Internet |
Sữa mẹ, kỳ diệu nhưng không hoàn toàn bất biến
Cơ thể người mẹ có cơ chế vô cùng thông minh, dù mẹ ăn uống thiếu chất, sữa vẫn được “ưu tiên” sản xuất đủ các chất cơ bản cho bé. Tuy nhiên, cơ chế này chỉ mang tính tạm thời và bù trừ. Nếu chế độ dinh dưỡng kém kéo dài, cơ thể mẹ sẽ dần cạn kiệt các vi chất, dẫn đến việc sữa mẹ suy giảm chất lượng, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
Một số vi chất trong sữa mẹ như vitamin A, D, B12, i-ốt, axit béo omega-3 có sự thay đổi rõ rệt theo thực đơn hàng ngày của mẹ. Khi những chất này không được bổ sung đủ, bé có thể đối mặt với nguy cơ còi cọc, suy giảm miễn dịch, thậm chí chậm phát triển trí tuệ và thể chất.
Mẹ ăn gì, sữa nuôi con thế ấy
Chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân bằng không chỉ giúp mẹ có đủ sữa mà còn đảm bảo mỗi giọt sữa đều mang giá trị dinh dưỡng cao. Dưới đây là những nhóm thực phẩm mẹ bỉm nên ưu tiên:
Protein, nền tảng phát triển toàn diện
Đạm là thành phần không thể thiếu trong cấu trúc tế bào. Việc mẹ bổ sung đủ đạm giúp tăng hàm lượng protein trong sữa, hỗ trợ bé tăng trưởng tốt. Nguồn đạm lành mạnh đến từ thịt nạc, trứng, cá, sữa, đậu hũ, các loại đậu…
Chất béo tốt, dưỡng chất nuôi dưỡng trí não
Các axit béo không bão hòa, đặc biệt là omega-3 (DHA, EPA), đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển trí não, thị lực và hệ thần kinh của bé. Mẹ nên ăn cá béo (như cá hồi, cá thu, cá mòi) 2-3 lần/tuần, hoặc bổ sung từ hạt óc chó, hạt chia, dầu ô liu…
Vitamin và khoáng chất giúp bảo vệ hệ miễn dịch
Rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên hạt là nguồn cung cấp vitamin A, C, E, sắt, kẽm, magie và canxi giúp bé tăng đề kháng, phát triển xương và chống lại các bệnh nhiễm khuẩn thường gặp.
Nước, chất xúc tác của nguồn sữa dồi dào
Thiếu nước khiến cơ thể mẹ sản xuất ít sữa hơn. Vì vậy, mẹ nên uống từ 2 – 3 lít nước/ngày, chia đều trong ngày. Ngoài nước lọc, có thể bổ sung thêm nước dừa, nước ép trái cây không đường, sữa ít béo…
Cẩn trọng với một số loại thực phẩm “kém thân thiện” với sữa mẹ
Không phải món ăn nào cũng tốt cho quá trình cho con bú. Một số thực phẩm nếu sử dụng quá nhiều có thể làm thay đổi mùi vị sữa, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa non nớt của trẻ hoặc làm giảm tiết sữa:
Cà phê và trà đặc: Hàm lượng caffeine có thể gây kích thích thần kinh của bé, khiến bé khó ngủ, cáu gắt.
Đồ uống có cồn: Cồn đi vào sữa mẹ và gây ảnh hưởng xấu đến phát triển thần kinh của trẻ.
Thực phẩm chế biến sẵn: Giàu muối, đường, chất béo bão hòa, chất bảo quản… không có lợi cho cả mẹ và bé.
Thảo dược lạ hoặc thuốc không rõ nguồn gốc: Có thể gây phản ứng phụ cho bé khi bú.
Không ăn kiêng thái quá để đủ chất cho nguồn sữa
Sau sinh, nhiều mẹ có tâm lý muốn lấy lại vóc dáng nhanh chóng và áp dụng các chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt. Tuy nhiên, nếu lượng calo nạp vào dưới 1.800 kcal/ngày, mẹ dễ rơi vào tình trạng suy nhược, ít sữa và sữa kém chất lượng. Giảm cân sau sinh là quá trình dài hơi và cần được thực hiện khoa học, ưu tiên giữ vững chất lượng sữa cho bé trong 6 tháng đầu.
Sữa mẹ tốt bắt đầu từ một bữa ăn đúng cách
Không có loại sữa công thức nào có thể tái tạo được đầy đủ các kháng thể, enzyme và dưỡng chất tự nhiên có trong sữa mẹ. Vì vậy, mẹ hãy đầu tư cho chính mình, ăn ngon, ăn đúng và ăn đủ để mỗi giọt sữa đều là món quà quý giá cho con. Một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ giúp mẹ khỏe, đủ sữa mà còn trao cho con nền tảng phát triển vững chắc trong tương lai.