Vì sao phải xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B cho bà bầu?

10-30% thai phụ mang vi khuẩn

Các chuyên gia Bệnh viện đa khoa Melatec cho biết, liên cầu nhóm B (viết tắt là GBS) là loại vi khuẩn thường trú có ở đoạn cuối ruột non của khoảng 15 - 40% phụ nữ khỏe mạnh và âm đạo hoặc trực tràng của khoảng 10 - 30% thai phụ. Loại vi khuẩn này có thể truyền từ người mẹ sang cho con trong khi sinh.

Việc thực hiện xét nghiệm liên cầu khuẩn cho phụ nữ mang thai có thể kiểm tra và ngăn chặn những nguy cơ nguy hiểm có thể xảy ra - Ảnh minh hoạ

Các bác sĩ bệnh viện sản nhi Nghệ An cảnh báo, nếu mẹ bầu nhiễm GBS và không điều trị, tỉ lệ mắc bệnh của trẻ sơ sinh sẽ là 1/100-200, nếu được điều trị tỉ lệ là 1/4000.

Việc thực hiện xét nghiệm liên cầu khuẩn cho bà bầu có thể kiểm tra và ngăn chặn những nguy cơ nguy hiểm có thể xảy ra.

Thai phụ nhiễm GBS có nguy cơ cao đối với nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng vết mổ, viêm nội mạc tử cung, thai lưu hoặc sinh non. Trẻ bị lây GBS từ mẹ có thể bị viêm màng não, nhiễm trùng sơ sinh nặng dẫn đến tử vong,...

Nhiễm liên cầu khuẩn B từ mẹ có thể khiến trẻ gặp nhiều vấn đề nguy hiểm về sức khỏe

Xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B ở thai phụ là loại xét nghiệm sàng lọc lấy mẫu bệnh phẩm là nước tiểu hoặc dịch âm đạo của thai phụ. Xét nghiệm thường được thực hiện ở phụ nữ mang thai trong khoảng tuần thứ 35 - 37 (với trường hợp mang đơn thai) hoặc trong khoảng tuần 32 - 34 (với trường hợp mang đa thai vì có nguy cơ đẻ non cao hơn).

Thai phụ bị nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B có thể bị rỉ ối, thai chậm phát triển, sảy thai, thai lưu, sinh non, vỡ ối sớm,... Trẻ nhỏ bị nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B có thể xảy ra 2 trường hợp:

- Bị nhiễm liên cầu khuẩn B khởi phát sớm: chủ yếu xảy ra ở 7 ngày đầu sau sinh. Có tới 90% trẻ trong khoảng 12 - 24h sau sinh sẽ xuất hiện biểu hiện với các bệnh lý như viêm màng não, viêm phổi, nhiễm trùng huyết. Có khoảng 6% trường hợp trong số này bị tử vong và khoảng 7.4% trẻ sẽ phải chịu những di chứng nặng nề.

- Bị liên cầu khuẩn B khởi phát muộn: thường xảy ra ở trẻ 07 - 90 ngày tuổi. Hệ lụy của việc nhiễm GBS là trẻ sẽ bị viêm phổi, viêm màng não, viêm khớp, viêm xương tủy, nhiễm trùng máu.

So với loại GBS khởi phát sớm thì GBS khởi phát muộn ít gặp hơn (chiếm khoảng 30% các trường hợp nhiễm bệnh) và tỷ lệ tử vong cũng thấp hơn. Tuy nhiên, 1/2 số trẻ sống sót được sau GBS muộn sẽ chịu những di chứng nặng nề cả về tinh thần lẫn thể chất.

Bị lây nhiễm từ mẹ là nguyên nhân chính khiến cho trẻ nhỏ bị liên cầu khuẩn B. Vì thế, việc thực hiện xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B ở thai phụ là hết sức cần thiết.

Việc làm này được xem là phương án dự phòng trước khi chuyển dạ để có biện pháp kịp thời ngăn ngừa lây truyền GBS cho con trong khi sinh, giúp loại trừ nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm do GBS cho trẻ đồng thời đảm bảo an toàn cho cả thai phụ và thai nhi.

Xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B ở thai phụ

Vào thời điểm cần thực hiện xét nghiệm liên cầu khuẩn như đã nói ở trên, qua quá trình thăm khám phần phụ, bác sĩ sẽ dùng một miếng gạc âm đạo cùng một miếng gạc riêng biệt trực tràng để lấy mẫu bệnh phẩm.

Ngoài ra, mẫu bệnh phẩm làm xét nghiệm cũng có thể được lấy từ nước tiểu thu được trong quá trình bác sĩ kiểm tra tiền sản.

Thường thì mẫu bệnh phẩm sẽ được gửi ngay đến phòng xét nghiệm để phân tích. Nếu vì lý do nào đó mà mẫu bệnh phẩm không thể chuyển đi ngay được thì nó sẽ được lưu trữ trong ngăn mát tủ lạnh không quá 2h. Kết quả xét nghiệm sẽ có sau khoảng 2 - 3 ngày.

Nếu thai phụ làm xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B cho kết quả dương tính có nghĩa họ là người lành mang trùng. Tuy không phải mọi trẻ được sinh ra từ mẹ nhiễm GBS đều bị nhiễm căn bệnh này. Có khoảng 1/200 trẻ sơ sinh có mẹ bị nhiễm liên cầu khuẩn B và không điều trị bằng kháng sinh sẽ xuất hiện triệu chứng của bệnh GBS.

Thai phụ có kết quả xét nghiệm liên cầu khuẩn B dương tính sẽ được làm kháng sinh đồ để tìm ra loại kháng sinh phù hợp. Loại kháng sinh này sẽ được bác sĩ tiêm qua đường tĩnh mạch cho thai phụ ngay sau đó.

Ngoài ra, trong trường hợp thai phụ chuyển dạ hay vỡ ối trước tuần 37 hay có tiền sử sinh con bị GBS cũng sẽ được chỉ định tiêm kháng sinh dự phòng liên cầu khuẩn B. Việc làm này có tác dụng làm hạ thấp đến mức tối đa tỷ lệ lây truyền dọc cho con.