Hồi cuối tháng ba, quân đội Nga thông báo đã hoàn thành giai đoạn một chiến dịch quân sự ở Ukraine và sẽ dồn lực "giải phóng" vùng Donbass, miền đông nước này. Các lực lượng Nga sau đó tiến hành rút quân khỏi ngoại ô thủ đô Kiev và miền bắc Ukraine.
Nga cũng đã bổ nhiệm đại tướng Alexander Dvornikov, làm tổng chỉ huy giai đoạn hai của chiến dịch ở vùng Donbass. Ông Dvornikov là người từng kinh qua trận mạc ở Syria. Nga hy vọng với kinh nghiệm của mình, ông Dvornikov sẽ giúp Nga đạt được mục tiêu trên chiến trường, lấy đó làm lợi thế trong cuộc đàm phán giữa hai nước.
Mới đây, công ty Maxar Technologies, có trụ sở tại bang Colorado của Mỹ, đã công bố những bức ảnh vệ tinh chụp hồi đầu tuần cho thấy một lượng lớn khí tài của Nga đã tập trung gần miền đông Ukraine.
Tuy nhiên, sau hai tuần tuyên bố chuyển trọng tâm chiến dịch quân sự, Nga vẫn án binh bất động ở miền đông Ukraine.
Theo hãng tin AP, một nguyên nhân khiến Nga chưa triển khai giai đoạn hai của chiến dịch đó là sau quãng thời gian vấp phải kháng cự quyết liệt ở mặt trận phía bắc Ukraine, các đơn vị quân đội Nga đã chịu những tổn thất nhất định và cần thêm thời gian để bổ sung lực lượng, khí tài.
Theo Richard Barrons, đồng chủ tịch công ty tư vấn Universal Defense & Security Solutions, có trụ sở tại London, Vương quốc Anh, Nga đang nỗ lực chuyển các khí tài bổ sung từ nơi khác đến và huy động quân dự bị nhằm xây dựng một lực lượng tấn công đủ mạnh. Điều này có thể khiến chiến dịch phần nào bị trì hoãn.
Cũng lúc, lực lượng Nga đáng cố gắng dập tắt những kháng cự cuối cùng tại Mariupol sau hơn một tháng rưỡi bao vây thành phố cảng quan trọng phía đông nam Ukraine.
Giới quan sát suy đoán Nga sẽ mở chiến dịch quân sự ở Donbass sau khi kiểm soát hoàn toàn Mariupol và các đơn vị rút về từ miền bắc Ukraine hoàn tất tái bố trí lực lượng.
Một số khác dự đoán Nga cũng có thể sử dụng lực lượng của mình ở phía bắc Crimea để chiếm các trung tâm công nghiệp Zaporizhzhia và Dnipro trên sông Dnepr, chia cắt Ukraine làm hai.
Ông Barrons cho rằng, việc tập trung vào một số mục tiêu trọng điểm như vậy giúp lực lượng Nga không phải "cố gắng làm 3-4 việc lớn cùng lúc" cùng đó giúp lực lượng không quân và hậu cần không bị kéo căng.
Tuy nhiên ông Barrons đặt ra nghi vấn rằng liệu Nga có tập hợp đủ lượng lượng để áp đảo một vị trí phòng thủ rất tốt của Ukraine hay không.
Ngoài việc huy động lực lượng, trong giai đoạn hai của chiến dịch, nhiều khả năng quân đội Nga sẽ phải đối mặt với những thách thức liên quan tới vấn đề hậu cần như những gì họ từng gặp phải trong giai đoạn đầu.
Việc hỗ trợ hậu cần cho chiến dịch ở miền đông sẽ gặp nhiều khó khăn. Thời tiết mùa xuân khiến cây cối phát triển, độ che phủ được mở rộng sẽ là lớp ngụy trang hoàn hảo cho trinh sát và binh sĩ Ukraine áp dụng chiến thuật đánh du kích. Do vậy, các tuyến tiếp tế của Nga nhiều khả năng sẽ phải đối mặt với những cuộc phục kích từ phía Ukraine.
Theo một qua chức cấp cao của Lầu Năm Góc, hiện tượng mưa nhiều ở khu vực Donbass trong thời gian gần đây có thể khiến quan đội Nga gặp khó khăn hơn trong việc nỗ lực tái tổ chức lực lượng.
Mưa lớn nhiều ngày khiến mặt đất vùng Donbass sũng nước, khiến đoàn xe quân sự Nga không thể rời khỏi các tuyến đường cao tốc để tránh khỏi nguy cơ sa lầy. Thực tế đó có thể giúp lực lượng Ukraine tung ra các đòn tập kích dễ dàng hơn. Mưa lớn dự kiến sẽ tiếp diễn trong vài ngày tới, điều này khiến nỗ lực tập hợp lực lượng của Nga sẽ càng thêm khó khăn.
Ben Barry, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, đánh giá các lực lượng ở miền đông Ukraine đã có nhiều năm chuẩn bị thế trận phòng thủ có chiều sâu, vì vậy quân đội Nga sẽ gặp nhiều khó khăn trong các trận chiến tại khu vực này.
Ông Ben Barry nói thêm: "Ukraine đã gia cố những thị trấn và làng mạc quan trọng mà họ muốn bảo vệ". Xet tăng, thiết giáp cùng những khí tài hạng nặng khác của Ukraine tại Donbass đều được bố trí ở những vị trí được bảo vệ. Nhiều binh sĩ Ukraine ở miền đông có kinh nghiệm dày dặn khi đã đối đầu với quân ly khai từ năm 2014 đến nay. Quân số của họ cũng có thể tăng lên nếu các chỉ huy quân sự Ukraine triển khai lực lượng chi viện từ Kiev sau khi Nga rút khỏi miền bắc.
Sau cùng, theo ông Barron, nếu các lực lượng Nga được chuẩn bị kỹ lưỡng, một chiến thắng ở miền đông Ukraine không phải là điều bất khả thi. "Nếu người Nga rút ra được bài học và có thể tập trung nhiều lực lượng hơn, cũng như có thể kết nối không quân với lục quân tốt hơn, đồng thời tổ chức các tuyến hậu cần trơn tru hơn, họ sẽ có khả năng áp đảo các vị trí của Ukraine, dù tôi vẫn cho rằng đây sẽ là trận chiến kéo dài".
Như vậy có thể thấy, với ý nghĩa chiến lược và tầm quan trọng của khu vực miền đông, việc Nga dành nhiều thời gian hơn để lên kế hoạch và chuẩn bị cũng là điều dễ hiểu.