Thương vụ bán đất "lịch sử"
Như đã biết, Công ty CP nước Aqua One hiện đang là doanh nghiệp hàng đầu về kinh doanh nước sạch, với nhiều dự án, tổng đầu tư lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng.
Trong đó nổi bật là đầu tư 03 nhà máy nước mặt lớn: Nhà máy nước mặt Sông Đuống (công suất 900.000 m3/ngày đêm, riêng vốn đầu tư giai đoạn 1 là 5.000 tỷ đồng), Nhà máy nước mặt Sông Hậu (công suất năm 2016 là 100.000 m3/ngày đêm, tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là 1.900 tỷ đồng), và Nhà máy nước mặt Xuân Mai - Hòa Bình (công suất 600.000 m3/ngày đêm, tổng vốn đầu tư cho nhà máy và hệ thống cấp nước là 3.040 tỷ đồng, tuyến ống truyền tải nước sạch là 1.255 tỷ đồng).
 |
| Nhà máy nước mặt sông Đuống với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 lên đến 5.000 tỷ đồng. |
Được biết, Công ty CP nước Aqua One được thành lập vào ngày 23/12/2014, đăng ký trụ sở chính tại số 19 Phùng Khắc Khoan, Phường Đa Kao, Quận 1, Tp. HCM. Aqua One hiện do bà Đỗ Thị Kim Liên (Shark Liên) làm Chủ tịch HĐQT. Em gái Shark Liên là Đỗ Thị Minh Đức (SN 1974) cũng đã từng giữ vai trò Giám đốc Aqua One trong thời gian dài.
Bà Đỗ Minh Đức còn được biết đến là Chủ tịch HĐQT của Công ty CP Bảo hiểm Viễn Đông (VASS). Đây là doanh nghiệp đã có hàng loạt các giao dịch tài chính lớn với Shark Liên nói riêng và Công ty CP nước Aqua One.
Theo báo cáo tài chính quý 2/2019, tới ngày 30/6/2019, VASS đã cho Công ty CP nước Aqua One vay 32,1 tỷ đồng. Hợp đồng VASS cho Công ty CP nước Aqua One vay có hạn mức không quá 50 tỷ đồng tại mọi thời điểm trong năm nhằm phục vụ sản xuất kinh doanh, lãi suất chỉ là 6%/năm, thấp hơn so với mặt bằng lãi suất huy động của các ngân hàng thương mại.
Một giao dịch khác là VASS đã mua lại căn nhà (5 tầng và 2 tầng hầm) do Shark Liên sở hữu tại số 19 Phùng Khắc Khoan, phường Đa Kao, Quận 1, TP. HCM với số tiền lên đến 380 tỷ đồng. Đây là căn nhà có diện tích 291,68 m2, diện tích sàn là 1.583.58m2 trước đây là trụ sở của Công ty CP nước Aqua One.
Trong năm 2018, VASS đã trả trước cho bà Đỗ Thị Kim Liên số tiền 380 tỷ đồng theo hợp đồng đặt cọc hứa giao kết mua bán giữa 2 bên vào ngày 12/12/2017. Tính bình quân, VASS đã mua khu đất của Shark Liên với cái giá hơn 1,3 tỷ đồng/m2 đất, hoặc gần 240 triệu đồng/m2 sàn xây dựng.
Được biết, theo Quyết định 30/2017/QĐ-UBND ngày 22/7/2017 sửa đổi, bổ sung Quyết định 51/2014/QĐ-UBND ngày 31/12/2014 của UBND TPHCM, thì đường Phùng Khắc Khoan, Quận 1, có giá đất 38,4 triệu đồng/m2. Trong năm 2019, UBND TPHCM quy định giá đất cao nhất tại thành phố vào khoảng 162 triệu đồng/m2. Giá thị trường trong chuyển nhượng nhà đất gấp 4-6 khoảng lần bảng giá đất của thành phố.
Khảo sát thực tế của KH&ĐS cho thấy, giá đất thời điểm 2018 - 2019 tại đường Phùng Khắc Khoan dù có biến động, cũng không vượt quá 350 triệu đồng/m2 đất mặt đường. Có nghĩa, Shark Liên đã bán nhà 19 đường Phùng Khắc Khoan cho VASS của em gái với giá cao gấp nhiều lần giá thị trường.
 |
| Nhà 19 đường Phùng Khắc Khoan được bán với giá 1,3 tỷ đồng/m2 |
Đáng chú ý, VASS đã vừa cho Aqua One vay, và vừa mua nhà của Shark Liên với giá cực cao, trong điều kiện tình hình tài chính không thực tốt. Đến năm 2017 doanh nghiệp này mới báo lãi trở lại, nhưng cũng chưa đủ bù cho những khoản lỗ của các năm trước. Giai đoạn trước đó, kết quả kinh doanh VASS đều lỗ là chính, với 251 tỷ đồng năm 2016, 417,9 tỷ đồng năm 2015. Thậm chí giai đoạn 2007 - 2008 các khoản đầu tư vào bất động sản và chứng khoán đã khiến VASS mất cân bằng tài chính.
Báo cáo tài chính bán niên 2019 ghi nhận VASS đã đầu tư 90 tỷ đồng vào Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Toàn Mỹ 14 - đơn thị tham gia liên danh làm chủ đầu tư dự án nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh (Quốc lộ 14) đoạn Km 1793+600 đến Km 1824+00 (dự án BOT Quốc lộ 14). Thực chất khoản đầu tư vào Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Toàn Mỹ 14 được VASS mua lại cổ phiếu từ chính bà Đỗ Thị Minh Đức. Khoản đầu tư này vốn bị Bộ Tài chính yêu cầu thu hồi do đầu tư chưa phù hợp quy định.
Nên biết, tại Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Toàn Mỹ 14, Shark Liên cũng đã có khoảng thời gian làm Chủ tịch HĐQT.
VASS và Shark Liên cũng đang cùng đầu tư vào Công ty CP Dịch vụ và Đầu tư Lian (Lian IAS). Trong đó, VASS cam kết sẽ đầu tư 30 tỷ đồng để nắm giữ 90% cổ phần tại Lian IAS.
Hay tại cuộc họp ĐHĐCĐ VASS thường niên năm 2019, các cổ đông đã thông qua việc phát hành thêm 20 triệu cổ phiếu riêng lẻ, tương đương với 200 tỷ đồng theo mệnh giá 10.000đ/cổ phiếu, để nâng vốn của VASS lên mức 700 tỷ đồng. Trong số 5 nhà đầu tư được dự kiến chào bán trong danh sách, Shark Liên là nhà đầu tư sẽ được phân phối nhiều nhất, tới 6,3 triệu cổ phần.
 |
| Shark Liên là Chủ tịch HĐQT của Tập đoàn Aqua One và Công ty CP nước mặt sông Đuống. |
"Tam giác" Aqua One, Indovina và Vietinbank
Ngoài việc giao dịch với VASS, các công ty thuộc "họ" Aqua One và Shark Liên còn có nhiều hoạt động vay tiền tại Ngân hàng TNHH Indovina.
Trong đó, tháng 9/2019 Công ty CP nước Aqua One Hậu Giang đã vay từ Ngân hàng Indovina, Chi nhánh Thiên Long 590 tỷ đồng, với tài sản bảo đảm là quyền sở hữu 24.877.438 cổ phần phổ thông của Công ty CP nước mặt sông Đuống thuộc sở hữu của Cty CP Aqua One (giá trị định giá là 245,764 tỷ đồng).
Năm 2015, Công ty CP nước Aqua One Hậu Giang có giao dịch với Ngân Hàng TNHH Indovina, Chi nhánh Thiên Long với tài sản bảo đảm là 450.000 cổ phiếu của Công ty Cổ phần Dược Trung ương Mediplantex thuộc quyền sở hữu của Công ty CP Nước Aqua One tổng trị giá 16,2 tỷ đồng theo biên bản định giá ngày 24/09/2015.
Tháng 4/2017, Ngân hàng Indovina Chi nhánh Thiên Long cũng cho Aqua One vay 30 tỷ đồng. Tài sản bảo đảm là quyền sở hữu 8.260.000 cổ phần phổ thông của Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Phú Yên (giá trị định giá là 82,6 tỷ đồng). Ngoài ra, cá nhân Shark Liên cũng có khoản vay 48 tỷ đồng tại Ngân hàng Indovina, Chi nhánh Bến Thành.
Được biết, Indovina là ngân hàng liên doanh đầu tiên tại Việt Nam được thành lập năm 1990. Các bên liên doanh của Indovina Bank là Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) và Ngân hàng Cathay United (Cathay United Bank – CUB) của Đài Loan.
Ngân hàng Indovina và Vietinbank là những đối tác tài trợ chủ chốt cho Công ty CP nước mặt sông Đuống do Shark Liên làm Chủ tịch HĐQT trong thực hiện dự án Nhà máy nước mặt sông Đuống, với giá trị đầu tư gần 5.000 tỷ đồng cho giai đoạn 1.