3 tháng sau tai nạn mới phát hiện ra bệnh
Bệnh nhân Trần Thị N, sinh năm 1965, được người nhà đưa đến Bệnh viện TP Thủ Đức sau khi xuất hiện triệu chứng ù tai liên tục và đỏ mắt trái trong 3 tháng, xảy ra sau một tai nạn giao thông. Các triệu chứng kéo dài không thuyên giảm, kèm theo lồi mắt nhẹ, đã gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt và khiến người nhà lo lắng.
Sau khi thăm khám, thực hiện các xét nghiệm bao gồm chụp CT mạch máu não và chụp mạch máu số hóa xóa nền (DSA), bệnh nhân được chẩn đoán bị dò động mạch cảnh – xoang hang (Carotid-Cavernous Fistula - CCF). Đây là hiện tượng xuất hiện lỗ dò động tĩnh mạch giữa động mạch cảnh và xoang hang, khiến thay đổi các dòng dẫn lưu máu tại xoang hang.
Nguyên nhân gây ra CCF thường liên quan đến chấn thương vùng đầu hoặc mặt, như trong trường hợp của bệnh nhân. Tình trạng này có thể xuất hiện ngay sau chấn thương hoặc phát sinh muộn sau vài ngày, vài tuần, thậm chí vài tháng.
Bệnh nhân CCF thường gặp các triệu chứng đặc trưng như mắt đỏ, lồi mắt, nhìn đôi, ù tai theo nhịp mạch, đau đầu, giảm thị lực, trong một số trường hợp có thể cảm nhận hoặc nghe thấy tiếng thổi ở vùng mắt hoặc thái dương.
|
Hình ảnh rò động mạch cảnh xoang hang trên phim chụp - Ảnh BVCC |
Bệnh nhân N được chỉ định can thiệp nội mạch – phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Thủ thuật sử dụng vòng xoắn kim loại (coil) để bít tắc đường dò bất thường, khôi phục lưu thông máu bình thường trong hệ tuần hoàn não. Sau phẫu thuật 1 ngày, tình trạng bệnh nhân cải thiện rõ rệt với việc mắt trái hết đỏ, ù tai hoàn toàn biến mất và sức khỏe dần ổn định, không có biến chứng hậu phẫu.
BSCKI Lê Công Trí, Trưởng Đơn vị can thiệp đột quỵ, bệnh người trực tiếp thực hiện phẫu thuật cho hay: “Trường hợp của bệnh nhân Trần Thị N. là một minh chứng điển hình cho tầm quan trọng của việc đến khám, chẩn đoán và can thiệp kịp thời trong các bệnh lý mạch máu não hiếm gặp như CCF”.
Dò động mạch cảnh – xoang hang nếu không được điều trị sớm có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm mất thị lực hoặc xuất huyết não. Bệnh nhân có tiền sử chấn thương vùng đầu – mặt, kèm các biểu hiện bất thường như đỏ mắt, lồi mắt, ù tai cần được khám chuyên khoa ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ.
Với sự hỗ trợ của các phương pháp hình ảnh học hiện đại như CT mạch máu não, MRI 3T, chụp mạch máu não số hoá xoá nền (DSA), cùng kỹ thuật can thiệp nội mạch tiên tiến, các trường hợp bệnh lý phức tạp như trên hoàn toàn có thể được xử lý hiệu quả, kịp thời điều trị và cứu sống bệnh nhân.
 |
Ca can thiệp rò động mạch cảnh xoang hang cho bệnh nhân - Ảnh BVCC |
Bệnh mạch máu nguy hiểm
ThS.BSNT Hoàng Thanh Tùng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, rò động mạch cảnh xoang hang sau chấn thương vùng đầu cổ có xu hướng phổ biến. Ở vùng nền sọ, có hai xoang tĩnh mạch hang bao bọc hai động mạch cảnh ngay khi động mạch này đi vào trong sọ. Khi hình thành dòng máu thông giữa động mạch cảnh với xoang hang thì gọi là rò động mạch cảnh - xoang hang.
Bình thường tĩnh mạch mắt đổ vào xoang hang nhưng khi có rò động tĩnh mạch, áp lực dòng chảy trong xoang hang lớn làm cho dòng chảy tĩnh mạch ngược trở lại mắt dẫn đến tình trạng lồi mắt, đỏ mắt do giãn các mạch máu kết mạc.
Bệnh nhân thường đến khám chuyên khoa mắt đầu tiên nhưng có thể bị bỏ sót ở giai đoạn sớm và điều trị theo hướng viêm kết mạc. Hậu quả là bệnh có thể gây những tổn thương khó hồi phục tại mắt và hệ thần kinh trung ương.
Hiện nay, điều trị rò động mạch cảnh xoang hang là một thủ thuật can thiệp tối thiểu. Người bệnh chỉ phải gây tê, bác sĩ đưa ống thông có gắn vật liệu nút qua động mạch đùi lên đến nền sọ để nút lỗ thông. Bệnh nhân khỏi bệnh và ra viện sau 2 - 3 ngày.
Người bệnh bị lồi mắt, đỏ mắt lâu ngày sau chấn thương điều trị thuốc không khỏi cần đi khám sớm để loại trừ bệnh thông động mạch cảnh xoang hang, tránh để lâu gây biến chứng nặng nề”, ThS.BSNT Hoàng Thanh Tùng, Bệnh viện Đại học Y khuyên.