Táo bón là một vấn đề tiêu hóa phổ biến ở nhiều đối tượng. Có nhiều nguyên nhân gây táo bón như do có bệnh lý đường tiêu hóa; do tác dụng phụ của thuốc; táo bón khi mang thai… Nhưng nguyên nhân thường gặp nhất là do chế độ ăn uống, sinh hoạt không hợp lý, ăn ít chất xơ, vận động ít, ngồi nhiều…
Khi bị táo bón, người bệnh thường có biểu hiện đại tiện khó, phân khô và cứng không đào thải ra ngoài được, phải rặn mạnh và lâu khiến hậu môn đau rát, chảy máu…
 |
Ảnh minh họa |
Theo ThS.BS Nguyễn Ngọc Đan, chuyên khoa Tiêu hóa, BVĐK Xanh Pôn (Hà Nội), táo bón chức năng là dạng táo bón thường gặp nhất, chiếm khoảng 50% các trường hợp táo bón. Nguyên nhân chính gây táo bón chức năng là do chế độ ăn uống sinh hoạt không hợp lý như: ít vận động, ăn thiếu chất xơ, uống không đủ nước…
Để điều trị hiệu quả táo bón, ngoài việc điều chỉnh chế độ sinh hoạt, tăng cường vận động thì người bệnh cần có chế độ ăn phù hợp, tăng cường thực phẩm giàu chất xơ, uống đủ nước…
Một trong những biện pháp phòng và điều trị táo bón chức năng hiệu quả nhất là sử dụng một số loại thực phẩm, đồ uống giúp nhuận tràng tự nhiên. Bổ sung những thực phẩm này có thể giúp bạn đi đại tiện dễ dàng hơn và ngăn ngừa táo bón mà không gây ra nhiều nguy cơ tác dụng phụ.
Khoai lang
Khoai lang là loại củ tốt cho người bị táo bón vì nó chứa nhiều chất xơ giúp điều hòa nhu động ruột, thúc đẩy quá trình tống chất thải ra khỏi đường tiêu hóa.
 |
Ngoài chất xơ, khoai lang cũng là nguồn cung cấp các vitamin A, C, D, E, K, B6 cùng các khoáng chất thiết yếu giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
Bông cải xanh
Loại rau này cung cấp chất xơ dồi dào, nhất là chất xơ hòa tan. Lượng chất xơ hòa tan cao trong bông cải xanh có thể hỗ trợ sức khỏe đường ruột bằng cách cung cấp vi khuẩn tốt trong ruột già và hỗ trợ cải thiện táo bón hiệu quả.
Hạt chia thúc đẩy nhu động ruột
Hạt chia cung cấp hơn 10% lượng chất xơ được khuyến nghị tiêu thụ hàng ngày. Chất xơ giúp bạn cảm thấy no lâu hơn và đóng vai trò trong quá trình tiêu hóa, giữ cho hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru. Khi ngâm với nước, hạt chia tạo thành một chất giống như gelatin giúp làm mềm phân và thúc đẩy nhu động ruột đều đặn.
 |
Khá dễ dàng đưa hạt chia vào chế độ ăn uống hàng ngày. Bạn có thể rắc một ít hạt chia lên bát ngũ cốc sữa chua cho bữa sáng, salad và sinh tố để tăng cường dinh dưỡng. Sử dụng hạt chia trong các công thức làm bánh như bánh nướng xốp, bánh mì hoặc bánh kếp.
Hạt chia cũng có thể được sử dụng để làm đặc nước sốt hoặc làm chất kết dính thay trứng. Chỉ cần trộn một thìa hạt chia với 3 thìa nước và để yên trong 15 phút để có được độ đặc giống như gel.
Táo chứa chất xơ và pectin hỗ trợ tiêu hóa dễ dàng
Táo chứa nhiều chất xơ, đặc biệt là pectin. Chất xơ hòa tan này bổ sung số lượng lớn vào phân và đảm bảo phân đi qua đường tiêu hóa một cách trơn tru.
 |
Pectin còn tạo thành chất dạng gel khi tiếp xúc với nước, giúp làm mềm phân và ngăn ngừa táo bón. Ăn táo cả vỏ là một cách tuyệt vời để tăng lượng chất xơ. Táo cũng có hàm lượng nước cao, giúp hydrat hóa và giữ cho phân mềm.
Ngoài việc ăn táo trực tiếp, có thể thêm vào hầu hết các bữa ăn chính hoặc bữa ăn nhẹ. Đối với bữa sáng, hãy thử thêm táo thái hạt lựu (cả vỏ) vào bột yến mạch, sữa chua hoặc sinh tố.
Sữa chua
 |
Trong sữa chua chứa hàng tỷ lợi khuẩn và các men vi sinh rất tốt cho đường ruột. Acid lactic và probiotic tăng cường chức năng tiêu hóa của đại tràng, cải thiện nhu động ruột, kiểm soát vi sinh vật có hại, giảm các vấn đề về rối loạn tiêu hóa. Để nhuận tràng và giảm táo bón, mỗi ngày bạn ăn 1 - 2 hộp sữa chua.
Rau mồng tơi
Theo đông y, mồng tơi là rau lành tính, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, lưu thông khí huyết. Y học hiện đại cũng nghiên cứu, phát hiện trong rau mồng tơi chứa chất nhầy pectin có tác dụng làm ướt niêm mạc ruột. Mồng tơi cũng là rau lá xanh đậm giàu chất xơ giúp nhuận tràng, trị táo bón rất hiệu quả.
Nha đam
Nhiều người biết công dụng làm đẹp da, chữa bỏng của nha đam nhưng ít ai biết đây cũng là một thực phẩm nhuận tràng. Gel nha đam chứa aloe emodin và barbaloin tồn tại ở dạng ở dạng beta glycoside, tan trong nước. Khi tới ruột già, chúng thủy phân tiết ra anthrone và anthranoid kích thích tiêu hóa.
Nước ép mận
Nước ép mận được ví như là “thuốc” nhuận tràng tự nhiên. Không chỉ chứa chất xơ, nước ép mận còn có sorbitol - hoạt chất phổ biến trong các loại thuốc nhuận tràng. Sorbitol điều hòa nhu động ruột, làm mềm phân, thúc đẩy di chuyển chất thải. Bạn có thể dùng nước ép mận tươi hoặc mận khô đều giúp nhuận tràng.
Cà rốt
 |
Trung bình 100g cà rốt thô chứa khoảng 2.8g chất xơ, phần lớn là chất xơ hòa tan pectin. Pectin nuôi dưỡng và kích thích sản sinh lợi khuẩn trong đường ruột. Các chất xơ không hòa tan cellulose, hemicellulose và lignin thúc đẩy nhu động ruột làm việc trơn tru, dễ dàng chuyển hóa thức ăn, tống cặn bã, giảm táo bón.