Hai hợp chất quý trong gạo hữu cơ mà các nhà khoa học vừa công bố, có thể nâng giá trị của gạo lên hàng chục lần, thậm chí có giá hàng triệu đồng/kg.
Chống tiểu đường, béo phì
PGS Trần Đăng Xuân - Trưởng phòng thí nghiệm Sinh lý thực vật và Hóa sinh (ĐH Hiroshima, Nhật Bản) vừa công bố hợp chất Momilactone A và Momilactone B (MA và MB) có trong gạo hữu cơ Quảng Trị.
Tại buổi công bố, ông Trần Ngọc Nam, Tổng giám đốc công ty TNHH sản xuất và thương mại Đại Nam - “cha đẻ” của mô hình liên kết chuỗi sản xuất lúa gạo hữu cơ ở Quảng Trị cho biết, năm 2016, với mong muốn tạo ra được sản phẩm nông sản sạch, thân thiện môi trường, đảm bảo sức khỏe cho cộng đồng, ông đã quyết định liên kết với bà con nông dân ở Quảng Trị để xây dựng chuỗi sản xuất lúa gạo hữu cơ bằng công thức “bón phân và tưới nước”. Theo mô hình này, trong quá trình trồng và chăm sóc, nông dân ở các HTX sản xuất tại Quảng Trị chỉ sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh Ong Biển được sản xuất tại nhà máy ở Bà Rịa - Vũng Tàu và tưới nước. Tuyệt đối không sử dụng bất cứ loại thuốc bảo vệ thực vật hay phân hóa học nào.
PGS.TS Nguyễn Văn Hoan, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu lúa, Học viện Nông nghiệp cho biết, hai chất MA và MB là những chất cực kỳ quý trong gạo, có tác dụng phòng chống bệnh gout, chống lão hóa, tiểu đường... Nhật Bản là nơi có nhiều giống lúa giàu MA và MB. Hiện ở Việt Nam, mô hình trồng thí điểm giống gạo giàu MA và MB đang được thực hiên ở Quảng Trị. Với công bố nêu trên, cần có thêm kiểm chứng và công bố quốc tế, để đủ cơ sở khoa học đặt vấn đề sản xuất đại trà, nhân rộng mô hình sản xuất, tăng giá trị cho hạt gạo. Bởi loại gạo này có thể bán với giá thành hàng triệu đồng/kg và có giá trị rất cao so với các loại gạo thông thường. “Nó sẽ như một loại cứu cánh cho người nông dân trồng lúa để tăng năng suất, chất lượng gạo”.
Loại gạo nào cũng có MA và MB
PGS.TS Nguyễn Văn Hoan cho biết, gạo trồng theo quy trình hữu cơ có tiêu chuẩn rất cao và nghiêm ngặt. Loại gạo giàu hợp chất quý giá MA và MB càng khó hơn. Đầu tiên phải có giống lúa phù hợp. Sau đó là đất trồng phải là đất sạch, không chứa kim loại nặng. Không bón bất cứ loại phân hóa học nào mà phải sử dụng hoàn toàn phân hữu cơ. Loại phân này phải do các đơn vị sản xuất được kiểm nghiệm và đạt yêu cầu chứ không phải phân lợn, gà bón cho cây trồng như người nông dân truyền thống vẫn làm. Nước tưới cho cây phải là loại nước sạch, được phân tích thành phần ổn định, không có các ion gây hại. Và để sản xuất an toàn, tuân thủ quy trình, thì phải do doanh nghiệp hoặc hợp tác xã tổ chức, có kiểm tra, giám sát, ghi nhận quá trình chăm sóc. Loại gạo hữu cơ khi đó sẽ có giá đến hàng triệu đồng/kg.
Không phải giống lúa nào trông theo quy trình hữu cơ cũng cho ra loại gạo giàu MA và MB, do đó, theo PGS.TS Nguyễn Văn Hoan, cần có những nghiên cứu cụ thể, đánh giá thử nghiệm trên từng giống lúa gạo ở Việt Nam để biết loại nào có tiềm năng, có thể sản xuất đại trà cho ra loại gạo chất lượng cao như vậy. Hiện nay các nhà khoa học gần như chưa biết giống lúa nào ở Việt Nam có thể cho ra loại gạo này mà mới chỉ có các nghiên cứu về một số giống lúa ở Nhật Bản. Việc lựa chọn bón loại phân hữu cơ nào cũng cần được nghiên cứu sâu, cụ thể.
“Thực tế trong bất kỳ loại gạo nào cũng có thành phần MA và MB, tuy nhiên hàm lượng cao hay thấp tùy thuộc vào giống và quy trình canh tác nêu trên. Giống như vitamin ở loại rau quả nào cũng có, nhưng loại nào giàu vitamin A, loại nào giàu vitamin B… thì lại tùy giống cây. Khoa học thế giới đã chứng minh MA và MB là những hoạt chất rất quý, tốt cho tất cả mọi người, và đặc biệt tốt với người tiểu đường”, PGS.TS Nguyễn Văn Hoan cho biết.