Mới đây, các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP HCM) đã tiếp nhận và cấp cứu kịp thời một bé trai bị dị vật khí quản sau khi ăn hạt dưa hấu.
Qua khai thác bệnh sử người nhà bệnh nhi L.K.N 22 tháng tuổi, (Vĩnh Hưng, Long An), cho biết, bé đang ăn hạt dưa, sau đó đột ngột ho sặc sụa, môi tái nhẹ, khóc nhiều, ói ra thức ăn, người nhà đưa trẻ vào cấp cứu tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố.
Tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, các bác sĩ ghi nhận trẻ lừ đừ, môi tái, độ bão hòa oxy trong máu (SpO2) còn 86%, hơi thở khi hít vào nghe tiếng rít... Ảnh chụp CT ngực ghi nhận bé có dị vật chiếm gần hết lòng khí quản.
 |
Nội soi ghi nhận dị vật là hạt dưa hấu gây bít tắc gần hết lòng khí quản đoạn bên dưới gần chỗ chia phế quản gốc. Ảnh BVCC |
Trẻ được ê-kíp điều trị hỗ trợ hô hấp, dùng kháng sinh. Sau khi hội chẩn chuyên khoa Hô hấp và Tai mũi họng, bác sĩ tiến hành nội soi đường thở lấy dị vật bằng ống soi mềm.
Quá trình can thiệp, các bác sĩ phát hiện dị vật màu nâu dạng hình thoi, thuôn 2 đầu (nghĩ là hạt dưa) ở đoạn 1/3 dưới khí quản, gây bít gần hoàn toàn lòng khí quản, nên dùng kềm gắp dị vật thành công.
Hậu can thiệp, trẻ hết khó thở, tỉnh táo trở lại và đường hô hấp thông thoáng.
Qua trường hợp trên, các bác sĩ khuyến cáo khi cho trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, đặc biệt là dưới 3 tuổi ăn trái cây phải lừa hết hột ra, để tránh trẻ hóc dị vật đường thở, làm tắc nghẽn gây khó thở, nguy hiểm đến tính mạng trẻ.
Biến chứng nguy hiểm của dị vật đường thở
Dị vật đường thở có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:
Tử vong do suy hô hấp cấp - biến chứng nguy hiểm nhất.
Tổn thương não không hồi phục do thiếu oxy kéo dài.
Xẹp phổi: Dị vật sau khi mắc lại ở 1 bên phế quản khiến không khí không di chuyển được vào bên trong các phế nang, khiến vùng phế nang phía dưới đoạn tắc bị xẹp.
Viêm phế quản hoặc Viêm phổi tái diễn.
Áp xe phổi: Dị vật đường thở bị bỏ quên gây phản ứng viêm tại chỗ, tạo ổ áp xe trong phổi.
Cách sơ cứu dị vật đường thở
- Nếu nạn nhân còn hồng hào, khóc được, la được, nói được, không khó thở: nên đặt ở tư thế ngồi thở, giữ yên trẻ và đưa đến bệnh viện để khám và gắp dị vật ra.
- Nếu nạn nhân tím tái, khó thở, không khóc hoặc khóc yếu. Nhanh chóng gọi cấp cứu và tiến hành thủ thuật.
Trẻ dưới 2 tuổi: phương pháp vỗ lưng ấn ngực
- Đặt trẻ nằm sấp, đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trước bằng bàn tay trái.
- Dùng gót bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vỗ lưng trẻ ở khoảng giữa hai bả vai.
- Sau đó lật ngửa trẻ sang tay phải, nếu còn khó thở, tím tái, dùng hai ngón tay trái ấn mạnh ở vùng 1/2 dưới xương ức 5 cái.
- Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài, hãy lật người trẻ lại tiếp tục vỗ lưng. Luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc được.
Người lớn và trẻ lớn: thủ thuật Heimlich.
- Trẻ còn tỉnh:
+ Đứng sau lưng trẻ, vòng hai tay ôm lấy thắt lưng trẻ. Nắm chặt bàn tay làm thành một quả đấm đặt ở vùng thượng vị, ngay dưới chóp xương ức, phía trên rốn.
+ Ẩn 5 cái dứt khoát theo hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên, mạnh và nhanh. Có thể lặp lại 6-10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc la được
- Trẻ hôn mê:
+ Để trẻ nằm ngửa, quỳ xuống dạng 2 chân cạnh đùi nạn nhân.
+ Đặt gót một lòng bàn tay lên vùng thượng vị, dưới chóp xương ức, dưới chóp xương ức, đặt tiếp bàn tay thứ hai chồng lên bàn tay thứ nhất.
+ Ẩn 5 cái dứt khoát, mạnh và nhanh vào bụng theo hướng từ dưới lên trên.
+ Có thể lặp lại 6-10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở.
Chú ý:
- Nếu nạn nhân ngưng thở, phải thổi ngạt hai cái chậm trước và xen kẽ thổi ngạt khi làm thủ thuật Heimlich hay vỗ lưng ấn ngực cho tới khi bệnh nhân thở lại hoặc la khóc được.
- Sau khi lấy được dị vật, hoặc nạn nhân la khóc được, vẫn phải đưa nạn nhân đến cơ sở y tế để kiểm tra.