Thời tiết là thủ phạm gây mệt mỏi
Mệt mỏi, cảm giác cơ thể suy kiệt, bỗng nhiên thèm ăn (hoặc ngược lại chán ăn), dễ cáu giận, buồn bã… là những trạng thái thường xảy ra với người già khi thu về.
Theo BS Nguyễn Văn Hùng, nguyên bác sĩ Bệnh viện 105, thủ phạm được cho là do thời tiết. Tuy không oi bức, nóng nực như mùa hè, tuy nhiên, mùa thu lại có đặc trưng là gió heo may thổi nhè nhẹ, cường độ ánh sáng giảm, thời gian nắng trong ngày ít, trong không khí phảng phất một chút tĩnh lặng.
Chính những đặc trưng này rất dễ tác động đến tâm trạng của người già, đối tượng khá nhạy cảm với sự thay đổi của thời tiết, khiến cho họ cảm thấy buồn bã, tâm trạng chán chường, tuột dốc, dễ cáu giận. Chính tâm trạng buồn bã, chán nản kéo theo hàng loạt những vấn đề khác như rối loạn ăn uống và giấc ngủ.
Vào mùa thu, người già hãy tích cực ra khỏi nhà để tận hưởng ánh sáng tự nhiên và hít thở không khí trong lành.
Vào thời gian này, người già thường có cảm giác chán ăn hoặc ăn rất nhiều, cảm giác thèm ngủ tăng lên làm cho cơ thể lúc nào cũng ở trạng thái suy kiệt, không muốn làm gì, không muốn nghĩ gì, chỉ thích nằm/ngồi một chỗ nghỉ. Khi cơ thể mệt mỏi cũng khiến người già rơi vào trạng thái ngại vận động, lười vận động. Chính vì ít vận động từ đó lại gây ra các chứng đau mỏi xương.
Ngoài ra, mùa thu với đặc trưng là nắng hanh, thời gian xuất hiện nắng trong ngày ngắn (chỉ nắng vào trưa và đầu giờ chiều) nhưng độ ẩm không khí thấp nên rất dễ gây ra các bệnh về đường hô hấp. Đường hô hấp rất nhạy cảm với thời tiết hanh, khô của mùa thu, dẫn đến các bệnh như viêm mũi họng, viêm khí quản, phế quản, hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính…
“Bệnh nọ nối tiếp bệnh kia, khiến cho cả sức khoẻ và tinh thần của người già đều ở trạng thái xuống dốc. Nhiều người già than thở, họ ốm đau, mệt mỏi và chán nản vô cùng vào thời gian này, khi thời tiết đang vào thu”, BS Nguyễn Văn Hùng khẳng định.
Dù cơ thể mệt mỏi, chán nản đến mấy người già cũng cần duy trì vận động. BS Đào Bá Vy, nguyên Trưởng khoa Vật lý trị liệu, Bệnh viện Quân y 354 cho rằng, thay vì ngồi một chỗ, người già cần duy trì vận động thường xuyên. Đi bộ hằng ngày, bơi lội, đi xe đạp rất tốt cho người già.
Chữa không khó
Theo BS Nguyễn Văn Hùng, đầu tiên là giải pháp tâm lý. Nguyên nhân đầu tiên gây ra tâm lý chán nản, mệt mỏi là do thiếu ánh sáng. Vào mùa thu, người già hãy tích cực ra khỏi nhà để tận hưởng ánh sáng tự nhiên và hít thở không khí trong lành, ngắm nhìn cỏ cây, hoa lá và thưởng thức cái gió se se heo may của mùa thu, cũng như tham gia các hoạt động cộng đồng, giao lưu với bạn bè cùng lứa tuổi.
Khi ở trong nhà, cần đảm bảo nhà đủ sáng, hãy mở rộng cửa, kéo hết rèm cửa lên để tận hưởng ánh sáng tự nhiên; nếu không đủ sáng, người già cần bật các đèn điện trong nhà để đảm bảo đủ sáng cho ngôi nhà.
Bên cạnh đó, cần chế độ ăn uống, ngủ nghỉ khoa học. Vào giai đoạn này, người già rất dễ rơi vào cảm giác buồn ngủ, thèm ngủ. Tuy nhiên, ngoài giấc nghỉ trưa, người già cần tránh ngủ “vặt” quá nhiều vào ban ngày, nó sẽ khiến người già mất ngủ vào ban đêm, gây rối loạn giấc ngủ và khiến người già ngủ không đủ giấc.
Ngoài ra, dù cảm giác chán ăn hay thèm ăn người già cần chú ý chế độ ăn uống khoa học, ưu tiên các loại rau xanh và hoa quả, là những loại thực phẩm có hàm lượng chất xơ cao giúp hệ tiêu hoá hoạt động dễ dàng hơn; các loại vitamin, khoáng chất và các axit hữu cơ có tác dụng kích thích sự thèm ăn.
Người già nên hạn chế ăn thịt, tăng cường ăn cá, chế biến thức ăn theo cách hấp hoặc luộc để đảm bảo hàm lượng các vitamin và khoáng chất được giữ lại nhiều nhất trong thực phẩm, tránh xa các loại đồ ăn chiên rán chứa nhiều dầu mỡ.
Đặc biệt, thời tiết hanh khô của mùa thu rất dễ khiến cơ thể bị mất nước, vì vậy việc bổ sung nước rất cần thiết cho người già. Nước lọc, nước khoáng, nước ép hoa quả, các loại trà như: trà xanh, trà hoa cúc… đều là những loại nước tốt cho sức khoẻ của người già.
Việc tăng cường nước cho cơ thể cũng giúp làm chậm quá trình lão hoá của các tế bào trong cơ thể, nhất là các tế bào da, từ đó giúp cân bằng độ ẩm, ngăn chặn hiện tượng nhăn da ở người cao tuổi. Nước còn rất tốt cho hoạt động của thận và có thể làm giảm hiện tượng táo bón và các rối loạn của quá trình trao đổi chất cho cơ thể. Người già không nên chờ khi khát mới uống nước, mà hãy chủ động uống đủ lượng nước mà cơ thể cần.
Đức Anh