Nhiều nguyên nhân gây đau
Đau do ung thư gây ra có thể do bốn nhóm nguyên nhân chính:
- Đau do khối ung thư phát triển và chèn ép vào các tổ chức xung quanh hoặc khi khối u di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể (75 – 80%).
- Đau do quá trình điều trị: phẫu thuật loại bỏ khối u, điều trị xạ trị, hóa trị (15 – 19%).
- Đau do các thủ thuật xét nghiệm chẩn đoán: Sinh thiết, can thiệp xâm lấn,...
- Đau không liên quan đến ung thư: Đau một bộ phận trên cơ thể và tình cờ phát hiện ung thư ở bộ phận khác trong quá trình thăm khám.
Các loại đau do ung thư
Hội chứng đau của bệnh ung thư có thể được chia thành 3 loại: Đau thực thể, đau nội tạng và đau do căn nguyên thần kinh.
Đau thực thể: Đây là tình trạng xảy ra khi khối u phát triển về kích cỡ và chèn ép, xâm lấn đến các tổ chức cơ quan tại đó, xung quanh hoặc ở vị trí khối u di căn đến. Bản thân sự chèn ép kích thích các thụ cảm thể áp lực đã gây ra cảm giác đau đớn, kết hợp với việc chèn ép tuần hoàn tại chỗ và phản ứng viêm tạo ra sự kích thích liên tục cho cảm thụ quan hóa học và làm cơn đau đều đặn hơn, nặng hơn.
Các cơn đau này có thể xảy ra theo từng đợt, cấp tính hoặc mạn tính. Cường độ đau tức có thể khác nhau ở mỗi đợt, đặc biệt cảm giác đau thường tăng mạnh khi vận động khiến các mô kề cận bị co cứng, đè nén.
 |
Nội soi phát hiện ung thư đường tiêu hóa - Ảnh BSCC |
Đau tạng: Nhiều trường hợp bệnh nhân có khối u cơ quan nội tạng như: Gan, phổi, nhu mô thận… nhưng lại không có biểu hiện đau do những cơ quan này không có cảm thụ đau.
Trừ trường hợp khối ung thư ảnh làm tổn thương đến các cấu trúc ống hay xâm lấn tổ chức lân cận của cơ quan đó. Các cơn đau từ phủ tạng thường lan tỏa theo hệ thần kinh thực vật khiến việc xác định nguồn gốc hay vị trí cơ quan bị tổn thương gặp khó khăn.
Đau nguyên nhân thần kinh: Các khối u xuất phát từ não có thể chèn ép và gây cảm giác đau đớn ở hệ thần kinh trung ương. Đối với hệ thần kinh ngoại vi, đau có thể do sự phát triển của các khối u gây ra sự chèn ép, xâm nhập hoặc tác dụng độc hại của quá trình hóa trị, xạ trị.
Đau thần kinh thường có các đặc điểm như: Cơn đau xuất hiện đột ngột, có cảm giác buốt nhói, bỏng buốt như bị đâm hoặc châm chích. Hiện tượng đau ở hệ thần kinh ngoại biên cũng là nguyên nhân dẫn đến sự hình thành các vùng nhạy cảm và duy trì hiệu ứng đau từ hệ thần kinh trung ương.
ThS.BS Trần Đức Cảnh (Phó Trưởng khoa Nội soi và thăm dò chức năng, Bệnh viện K)