Dữ liệu y khoa

Rối loạn tiêu hoá kéo dài có liên quan đến tuần hoàn hấp thu mỡ

  • Tác giả : TS.BS Nguyễn Ngọc Cương (Bệnh viện ĐH Y Hà Nội)
Các nhà khoa học nhận thấy một mối liên quan giữa tắc ống ngực với tình trạng đau bụng mơ hồ hoặc dữ dội sau khi ăn.

Ống ngực là một ống dẫn dưỡng chấp từ hệ tiêu hoá đi vào máu. Dưỡng chấp là thành phần dinh dưỡng chứa mỡ - một trong ba thành phần chính của thức ăn, cùng với chất đạm (protein) và tinh bột (glucid).

Khi chúng ta ăn, các thành phần của chất dinh dưỡng qua đường tiêu hoá sẽ đi trực tiếp vào máu để về gan gọi là hệ tĩnh mạch cửa. Riêng chất béo (mỡ) không tan trong máu nên không thể đi trực tiếp vào máu, kích thước lớn nên không đi theo đường tĩnh mạch cửa mà đi theo ống ngực. Do đó, lưu lượng tuần hoàn trong ống ngực tăng rất nhanh sau khi ăn chế độ có nhiều mỡ và giảm thấp khi xa bữa ăn.

tac-ong-nguc.png

Gần đây, khi các nhà khoa học chụp được hình ảnh ống ngực bằng một kỹ thuật đặc biệt thì nhiều bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hoá, hệ bạch huyết cũng đã được phát hiện, làm sáng tỏ. Một trong những phát kiến đó là tình trạng đau bụng, rối loạn tiêu hoá kéo dài có liên quan đến tuần hoàn hấp thu mỡ.

Các nhà khoa học nhận thấy một mối liên quan giữa tắc ống ngực với tình trạng đau bụng mơ hồ hoặc dữ dội sau khi ăn mà các nguyên nhân khác về tiêu hoá đã được loại trừ. Những người này được phát hiện tắc ống ngực nhờ vào chụp cộng hưởng từ và sau khi “nong” vị trí tắc để tái thông dòng chảy trong ống ngực thì các triệu chứng đau bụng, trướng bụng, rối loạn tiêu hoá cũng biến mất.

Trong cơ thể có tồn tại một cấu trúc gọi là ống ngực thuộc hệ thống mạch bạch huyết. Ống ngực có độ dài từ 35 - 45cm và kích thước 2 - 3mm bắt nguồn từ trong ổ bụng ngay phía sau động mạch chủ đi qua cơ hoành trước cột sống và kết thúc ở tĩnh mạch dưới đòn.

Ống ngực có chức năng chính là vận chuyển khoảng 40% - 60% chất béo hấp thụ từ ruột vào hệ thống tuần hoàn. Thông thường, mỗi ngày ống ngực có thể vận chuyển lên đến 4 lít dưỡng chấp là dịch chứa nhiều mỡ, đạm và bạch cầu.

Khi ống ngực bị tổn thương làm dịch dưỡng chấp (dịch trắng đục như sữa) chảy vào khoang màng phổi. Nếu rò dịch lượng lớn có thể gây thiếu hụt dinh dưỡng, rối loạn hô hấp, mất nước và rối loạn miễn dịch ảnh hưởng đến tính mạng.

Tắc ống ngực còn khá xa lạ. Tại Việt Nam, các bác sĩ Bệnh viện ĐH Y Hà Nội mới đây cũng đã điều trị thành công cho một số bệnh nhân tắc ống ngực và trào ngược dưỡng chấp vào thận gây nên bệnh lý đi tiểu ra dưỡng chấp.

Việc tìm ra mối liên quan giữa các rối loạn hệ tiêu hoá với hẹp tắc ống ngực có thể là một triển vọng trong tương lai giúp cho rất nhiều bệnh nhân gặp vấn đề này. Đặc biệt là ở Việt Nam với điều kiện khí hậu, môi trường, dịch tễ… có nhiều bệnh nhiễm trùng và ký sinh trùng gây tổn thương mạn tính hệ bạch huyết.

TS.BS Nguyễn Ngọc Cương (Bệnh viện ĐH Y Hà Nội)