Hàng loạt tội danh xử người gây lây nhiễm Covid-19
Theo đó, Hội đồng Thẩm phán TANDTC hướng dẫn cách xác định tội danh theo quy định của BLHS 2015. Cụ thể, người đã được thông báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh Covid-19 đã được thông báo cách ly thực hiện một trong các hành vi: “trốn khỏi nơi cách ly; không tuân thủ quy định về cách ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối” gây lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác thì bị coi là trường hợp thực hiện “hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người” quy định tại điểm c khoản 1 Điều 240 Bộ luật Hình sự (BLHS) và bị xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người.
Người chưa bị xác định mắc bệnh Covid-19 nhưng sống trong khu vực đã có quyết định cách ly, quyết định phong tỏa thực hiện một trong các hành vi: “trốn khỏi khu vực bị cách ly, khu vực bị phong tỏa; không tuân thủ quy định cách ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối” mà gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý về tội “Vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người” theo quy định tại Điều 295 BLHS.
Chủ cơ sở kinh doanh, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ (như quán ba, vũ trường, karaoke, dịch vụ mát-xa, cơ sở thẩm mỹ...) thực hiện hoạt động kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng chống dịch bệnh Covid-19 của cơ quan, người có thẩm quyền, gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý về tội “Vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người” theo quy định tại Điều 295 BLHS.
Người có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, thông tin xuyên tạc về tình hình dịch bệnh Covid-19, gây dư luận xấu thì bị xử lý về tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông” theo quy định tại Điều 288 BLHS.
Người có hành vi đưa trái phép thông tin cá nhân, bí mật đời tư xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của nhân viên y tế, người tham gia phòng, chống dịch bệnh Covid-19, người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh Covid-19 thì bị xử lý về tội “Làm nhục người khác” theo quy định tại Điều 155 BLHS.
Người có hành vi lợi dụng dịch bệnh Covid-19 đưa ra thông tin không đúng sự thật về công dụng của thuốc, vật tư y tế về phòng, chống dịch bệnh nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác thì bị xử lý về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 174 BLHS.
Người có hành vi đã, đang hoặc nhằm đưa trái phép thuốc, vật tư y tế dùng vào việc phòng, chống dịch bệnh Covid-19 ra khỏi biên giới nước CHXHCN Việt Nam nhằm thu lợi bất chính thì bị xử lý về tội “Buôn lậu” theo quy định tại Điều 188.
Người có hành vi lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo sự khan hiếm giả tạo trong tình hình dịch bệnh Covid-19 để mua vét hàng hóa đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố là mặt hàng bình ổn giá hoặc hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính thì bị xử lý về tội “Đầu cơ” theo quy định tại Điều 196.
Người có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 thì bị xử lý về tội “Chống người thi hành công vụ” theo quy định tại Điều 330.
 |
| Nhiều hỉnh phạt được áp dụng tội phạm liên quan đến công tác phòng, chống dịch Covid-19 |
Áp dụng hình phạt nghiêm khắc
Hội đồng Thẩm phán TANDTC yêu cầu áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng như làm lây lan dịch bệnh cho từ 02 người trở lên, làm chết người...
Áp dụng hình thức phạt chính là phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù nhưng cho hưởng án treo đúng quy định của pháp luật đối với những trường hợp phạm tội chưa gây ra hậu quả hoặc gây hậu quả ít nghiêm trọng.
Ngoài việc áp dụng hình phạt chính, Tòa án xem xét áp dụng hình phạt bổ sung và biện pháp tư pháp theo quy định BLHS.
Đối với việc xét xử đối vụ án liên quan đến phòng, chống dịch bệnh Covid-19, Hội đồng Thẩm phán TANDTC yêu cầu các Tòa án chủ động phối hợp với Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát cùng cấp để áp dụng thủ tục rút gọn đối với vụ án có đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn theo quy định tại Điều 456 của Bộ luật Tố tụng hình sự; đối với vụ án không đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn thì đưa ra xét xử trong thời hạn không quá 1/2 thời hạn theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.
Trong thời gian có dịch bệnh Covid-19, phải đưa các vụ án liên quan đến phòng, chống dịch bệnh Covid-19 ra xét xử nhưng bảo đảm quy định về phòng, chống dịch.
Trao đổi với Báo KH&ĐS Luật sư Nguyễn Hoài Sơn, Giám đốc Công ty Luật Châu Á cho biết, căn cứ vào quy định pháp luật Hình sự và văn bản hướng dẫn của Hội đồng Thẩm phán TANDTC có thể thấy cơ quan này đã đánh giá mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh Covid-19 hiện nay và nhà nước có đủ chế tài để xử lý nghiêm khắc đối với những người gây lây lan dịch bệnh, ví như theo Điều 240 BLHS thì người gây lây lan dịch bệnh có thể áp dụng mức hình phạt tù từ 10 - 12 năm dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, hoặc làm chết từ 2 người trở lên.
Ngoài ra, người gây lây lan dịch bệnh còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 - 05 năm.