Phổi là một trong số những cơ quan bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất bởi thuốc lá.
Bạn chắc chắn đã biết rằng, hút thuốc lá không tốt cho sức khỏe. Một báo cáo mới đây được thực hiện bởi các bác sĩ phẫu thuật tại Mỹ chỉ ra rằng, gần nửa triệu số ca tử vong hàng năm là do hút thuốc. Phổi là một trong số những cơ quan bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất bởi thuốc lá.
Theo Viện y học ứng dụng Việt Nam/ Healthline dưới đây là những ảnh hưởng của thuốc lá lên phổi và sức khỏe nói chung của bạn.
Phổi của người không hút thuốc hoạt động như thế nào?
Không khí từ bên ngoài sẽ đi vào trong cơ thể thông qua một đường ống, gọi là khí quản. Sau đó, không khí sẽ đi đến các phế nang nằm bên trong của phổi. Phổi được tạo thành từ các mô đàn hồi có thể co vào và giãn ra theo các nhịp thở của bạn. Các phế nang sẽ nhận không khí sạch, giàu oxy đi vào trong phổi và thải ra khí CO2. Niêm mạc phổi và khí quản được lót bởi một lớp lông rất nhỏ, có cấu trúc giống như những sợi tóc, được gọi là các lông mao. Lông mao có nhiệm vụ làm sạch bụi hoặc bẩn có trong luồng không khí bạn hít vào.
Hút thuốc lá ảnh hưởng đến phổi như thế nào?
Khói thuốc lá có chứa rất nhiều hóa chất độc hại có thể làm tổn thương hệ hô hấp. Những hóa chất này làm phổi bị viêm và có thể dẫn đến tình trạng sản xuất dịch nhầy quá mức. Do đó, những người hút thuốc là thường có nguy cơ bị ho, viêm phế quản và các bệnh nhiễm trùng như viêm phổi nặng hơn. Tình trạng viêm cũng có thể sẽ dẫn đến việc lên cơn hen suyễn ở những người đã bị bệnh hen từ trước.
Nicotine có trong thuốc lá sẽ làm tê liệt các lông mao. Thông thường, lông mao sẽ loại bỏ các chất hóa học, bụi bẩ ra ngoài bằng các hoạt động phối hợp nhịp nhàng. Khi lông mao không hoạt động, các chất độc sẽ tích tụ lại, dẫn đến tắc nghẽn phổi và ho.
Cả thuốc lá và các chất hóa học có trong thuốc lá sẽ thay đổi cấu trúc về mặt tế bào của phổi. Lớp niêm mạc đàn hồi bên trong khí quản sẽ bị phá vỡ. Điều này có nghĩa là sẽ có ít vùng bề mặt có thể hoạt động ở trong phổi hơn. Khi các mô phổi bị phá vỡ, chúng sẽ không thể tham gia vào quá trình trao đổi khí oxy – CO2. Thậm chí, có thể dẫn đến tình trạng khí phế thũng, được đặc trưng bởi các cơn khó thở.
Rất nhiều người hút thuốc sẽ bị bệnh khí phế thũng. Lượng thuốc lá bạn hút và các yếu tố về lối sống sẽ ảnh hưởng đến việc phổi bạn bị tổn thương nhiều hay ít. Nếu bạn được chẩn đoán mắc cả bệnh khí phế thũng và viêm phế quản mãn tĩnh có nghĩa là bạn đã mắc phải hội chứng phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
Khi hút thuốc, bạn sẽ có nguy cơ mắc những bệnh gì?
Thói quen hút thuốc có thể dẫn đến rất nhiều hậu quả ngắn hạn như:
– Khó thở
Ảnh hưởng đến thành tích hoạt động thể thao
Ho khàn
Chức năng phổi kém
Hơi thở hôi
Vàng răng
Quần áo có mùi khó ngửi
Hút thuốc lá cũng liên quan đến rất nhiều nguy cơ sức khỏe lâu dài. Ai cũng biết rằng người hút thuốc lá sẽ có nguy cơ bị ung thư phổi, ở tất cả các dạng cao hơn người không hút thuốc lá. Theo thống kêo, 90% số trường hợp ung thư phổi là do thường xuyên hút thuốc lá. Nam giới hút thuốc có nguy cơ bị ung thư phổi cao hơn gấp 23 lần những nam giới không bao giờ hút thuốc. Tương tự như vậy, phụ nữ hút thuốc sẽ có nguy cơ ung thư phổi cao hơn 13 lần so với những phụ nữ không hút thuốc.
– Gan
– Dạ dày
– Thận
– Miệng
– Bàng quang
– Thực quản
Ung thư không phải là vấn đề sức khỏe lâu dài duy nhất mà thuốc lá gây ra. Hít phải khói thuốc lá cũng sẽ ảnh hưởng đến tuần hoàn và làm tăng nguy cơ:
– Lên cơn đau tim
– Đột quỵ
– Bệnh mạch vành
– Tổn thương mạch máu
Cai thuốc lá ảnh hưởng đến phổi như thế nào?
Không bao giờ là quá muộn để cai thuốc lá cả. Trong vòng vài ngày sau khi cai thuốc, các lông mao sẽ bắt đầu được hồi phục. Trong vòng từ vài tuần đến vài tháng, các lông mao gần như có thể hoạt động bình thường trở lại. Việc này có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến phổi, như COPD.
Sau 10-15 năm không hút thuốc, nguy cơ ung thư phổi của bạn sẽ gần tương đương với của những người không bao giờ hút thuốc.
Cai thuốc lá như thế nào?
Mặc dù cai thuốc lá không phải dễ, nhưng hoàn toàn có thể làm được. Trao đổi với bác sỹ, chuyên gia tư vấn và những người khác để bạn có thể bắt đầu cai thuốc ngay hôm nay. Có rất nhiều lựa chọn thích hợp sẽ hỗ trợ cho bạn trong việc cai thuốc lá, bao gồm:
– Miếng dán nicotine
– Thuốc lá điện tử
– Tham gia vào một nhóm hỗ trợ
– Tư vấn cá nhân
– Kiểm soát các tình huống thường dẫn đến hút thuốc, ví dụ như căng thẳng
– Tập thể thao
– Cai luôn, ngay lập tức (mà không phải là cai từ từ, giảm dần việc hút thuốc).
Việc thử nhiều biện pháp cai thuốc khác nhau là rất quan trọng. Đôi khi, việc phối hợp nhiều biện pháp sẽ đem lại hiệu quả, ví dụ như việc tập thể thao và giảm tiêu thụ nicotine. Giảm lượng thuốc bạn hút hoặc loại bỏ hoàn toàn thói quen hút thuốc có thể sẽ cải thiện sức khỏe lá phổi của bạn.
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng thèm thuốc, bạn nên nói chuyện với bác sĩ. Bác sĩ có thể sẽ giúp bạn lập một kế hoạch cai thuốc phù hợp với bạn nhất.
Mai Nguyễn (tổng hợp)