Theo một thống kê tại Mỹ, mỗi năm có khoảng 50.000 người Mỹ bị đột quỵ do vỡ phình mạch não, 2/3 trong số đó chết hoặc để lại di chứng hết sức nặng nề. Ngoài ra khoảng 1/50 dân số Mỹ tồn tại một phình mạch não đang phát triển, vậy nên nó được mệnh danh là “Kẻ giết người thầm lặng”.
Ở Việt Nam, chưa có số liệu chính thức, nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy tỉ lệ tồn tại phình mạch não có thể tới 5% dân số. Vậy phình mạch não là gì, nó nguy hiểm như thế nào?
Phình mạch não là một vị trì phình lồi ra của mạch máu, thành mạch mỏng và khi vỡ ra, gây máu tràn vào khoang dưới nhện quanh não, vào nhu mô não, não thất, từ đó gây tử vong, liệt và nhiều biến chứng nặng nề khác cho bệnh nhân. Đến nay, cơ chế chính xác gây nên túi phình động mạch vẫn chưa được hiểu một cách cặn kẽ.
Trước đây, người ta cho rằng do khiếm khuyết bẩm sinh ở thành mạch gây phình. Hiện nay, người ta thấy rằng sự hình thành túi phình là một quá trình thoái hóa mạch não, trong đó có các yếu tố liên quan đến bệnh như: tuổi cao; hút thuốc lá; xơ vữa mạch máu; tăng huyết áp; uống nhiều rượu; nghiện ma túy; bệnh nhân bị chấn thương hoặc tổn thương mạch máu; biến chứng từ một số loại bệnh nhiễm khuẩn máu.
 |
Nút túi phình bằng lò xo kim loại - Ảnh BVCC |
Triệu chứng của vỡ phình mạch não:
- Đau đầu đột ngột dữ dội
- Đau cứng gáy
- Buồn nôn, nôn
- Lẫn lộn, hôn mê…
Khi có các triệu chứng trên, người bệnh nên được đi khám ngay tại các cơ sở y tế.
Điều trị vỡ phình mạch não:
- Nút túi phình mạch não: có thể can thiệp nút bằng sợi kim loại, hoặc phẫu thuật túi phình…
- Kết hợp điều trị nội khoa: chống co thắt mạch não, chống phù não, bảo vệ thần kinh, cầm máu, giảm đau…
Các biện pháp điều trị đa mô thức này đang được thực hiện hiệu quả tại trung tâm đột quỵ và nhóm thần kinh – mạch máu bệnh viện TWQĐ 108 với hàng trăm ca mỗi năm.
Dự phòng vỡ phình mạch não:
Hiện nay chưa có biện pháp nào có thể ngăn chặn việc hình thành và phát triển của phình mạch não, biện pháp hữu hiệu duy nhất là phát hiện phình mạch và can thiệp trước khi vỡ. Phình mạch não có thể được phát hiện thông qua chụp CT scanner mạch máu có thuốc cản quang, hoặc cộng hưởng từ có thuốc đối quang từ, cộng hưởng từ 3 Tesla.
Những người nên khảo sát phình mạch não:
-Những người trong gia đình có bệnh nhân phình mạch gan thận đa nang
- Những người có các yếu tố nguy cơ: tuổi cao, hút thuốc, uống nhiều rượu, vữa xơ mạch máu, nghiện ma túy …
Phình mạch não là một căn bệnh nguy hiểm, phát triển thầm lặng, có thể gây tử vong bất cứ lúc nào, tuy nhiên, chúng ta có thể phát hiện và điều trị kịp thời phình mạch trước khi ảnh hưởng đến tính mạnh và sức khỏe của người bệnh.
BS Nguyễn Trọng Tuyển, Trần Xuân Thuỷ, Phạm Văn Cường, Nguyễn Bá Phong (Khoa Can thiệp mạch thần kinh, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108)