Khởi động lắp đặt hệ thống ống cống
Ngày 28/4, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình cấp nước, thoát nước và môi trường TP Hà Nội (BQLDA) tiến hành đưa công nghệ khoan kích ngầm (Pipe Jacking) vào hoạt động để thu gom nước thải. Sau khi khoan kích ngầm, những ống cống đường kính 2m2 sẽ được đặt vào nối liền với nhau để đưa nước vào bể chứa. Công nghệ này lần đầu tiên được áp dụng tại Thủ đô (trước đó là TPHCM), hy vọng sẽ đem đến hiệu quả về mặt kinh tế - xã hội và môi trường. Cụ thể, không phải đào xới bên trên mặt đường nên không ảnh hưởng đến giao thông, đường xá, cầu cống... không ảnh hưởng tới đời sống của dân cư trong khu vực thi công.
Kỹ thuật thi công này sẽ giúp vượt qua lòng sông, có thể thi công ở độ sâu dưới 6m giúp giảm thiểu những rủi ro, mất an toàn trong thi công so với đào mở. Hiện nay, việc thi công khoan kích gói thầu số 1 có tổng chiều dài 196m từ giếng kích 14 đến trạm bơm nước thải đầu vào. Dự kiến khoan kích ngầm sẽ diễn ra từ ngày 28/4 - 25/5/2020.
Dự án có quy mô xây dựng trên phạm vi lưu vực khoảng 4.874ha bao gồm nhà máy xử lý nước thải công suất 270.000m3/ngày đêm và hệ thống cống thu gom, cống bao, hệ thống cống đấu nối (dọc bờ sông Tô Lịch, sông Lừ và một phần khu vực quận Hà Đông) với tổng chiều dài cống các loại khoảng 52,621km, đường kính từ 400 - 2.400mm.
Ông Nguyễn Văn Hùng, Giám đốc BQLDA cho biết, dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá khi đi vào hoạt động sẽ giải quyết được căn bản phần gốc của vấn đề xử lý nước thải cho các dòng sông Tô Lịch, sông Lừ, một phần quận Hà Đông và khu đô thị mới. Các hạng mục: Trạm bơm nước thải đầu vào, bể phản ứng bùn, bể lắng thứ cấp... thực hiện đồng bộ, hoàn thành cơ bản trước khi mùa mưa đến.
Nước sông Tô Lịch sẽ trong xanh
Theo ước tính của Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội, trên con sông Tô Lịch dài gần 14km, mỗi ngày có khoảng 150.000m3 nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý xả xuống với gần 300 ống cống cùng nguồn nước thải của các cơ sở sản xuất công nghiệp và rác thải ven sông. Trước tình trạng này, cuối những năm 1990, sông Tô Lịch đã bắt đầu được nạo vét đáy, kè bờ, để làm sạch và chống lấn chiếm. Tiếp đó, từ năm 2009 đến nay, Hà Nội cũng đã có nhiều giải pháp cấp bách như dùng nước sông Hồng rửa sông Tô Lịch, sử dụng chế phẩm Redoxy3C để xử lý ô nhiễm, hay thí điểm làm sạch một đoạn sông Tô Lịch bằng công nghệ Nano-Bioreactor nhưng chưa tìm được phương án tối ưu.
GS Vũ Trọng Hồng, Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam cho rằng, giải quyết vấn đề ô nhiễm ở sông Tô Lịch phải làm từ gốc, chính là khâu thu gom nước thải, không thể trông đợi vào việc xử lý ô nhiễm tại chỗ bằng hóa chất hay công nghệ. Việc xây dựng hệ thống cống thu gom nước thải đặt dọc hai bên bờ sông, nước thải sẽ được đưa về nhà máy nước thải Yên Xá để xử lý. Đây là phương án căn cơ, giải quyết được phần gốc của ô nhiễm.
GS.TS Trần Hồng Côn, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, đây là một tín hiệu đáng mừng cho "dòng sông chết" ở Thủ đô. Việc có đường ống gom nước thải riêng của sông Tô Lịch khiến cho dòng sông không bị tác động thêm của nguồn ô nhiễm. Tuy vậy cũng cần lưu ý, khi đường ống gom nước thải ra sông Tô Lịch đi vào hoạt động thì lượng nước bổ cập cho sông Tô Lịch sẽ bị hạn chế đi. Từ đó, không tạo ra dòng chảy, làm giảm khả năng đào thải của con sông. Hà Nội cũng cần phải tính toán lượng nước sau xử lý sẽ phải bổ cập lại cho sông Tô Lịch như thế nào. Cần phải làm sao lượng nước bổ cập phải tương đương với lượng nước lấy đi. Nếu không có nước bổ cập cho sông Tô Lịch thì vấn đề ô nhiễm sẽ vẫn chưa thể khắc phục. Với lượng nước thải xử lý khổng lồ mỗi ngày, nên nghiên cứu nước sạch sau xử lý đảm bảo quy chuẩn môi trường thì bổ cập vào sông, hồ nội thành.