Dinh dưỡng

Những loại thuốc nhất định cần có trong tủ thuốc ngày Tết

  • Tác giả : BS Đinh Minh Trí
Ngày Tết, ngoài việc chuẩn bị chu đáo đồ ăn, thức uống… các gia đình rất cần chuẩn bị một số thuốc cần thiết dự phòng khi có vấn đề về sức khỏe xảy ra trong kỳ nghỉ Tết.

Đối với người bị bệnh mạn tính như tiểu đường, hen suyễn, gout,... thì thời gian Tết, khi chế độ ăn uống và tập luyện không thực sự khoa học có thể dẫn tới tình trạng kiểm soát kém bệnh lý. Do đó các bệnh nhân bệnh mạn tính luôn cần tuân thủ chế độ dùng thuốc bệnh mạn tính đang có.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên chú ý chế độ sinh hoạt và ăn uống lành mạnh để tránh những tác động tiêu cực đến sức khỏe.

Ngoài ra, mỗi gia đình nên chuẩn bị các thuốc thông dụng không cần kê đơn để “cấp cứu” khi cần thiết:

7 loại thuốc "cứu mạng" nhất định cần có trong tủ thuốc ngày Tết - Ảnh minh họa

7 loại thuốc "cứu mạng" nhất định cần có trong tủ thuốc ngày Tết - Ảnh minh họa

Cảm sốt

Biểu hiện chung ở người lớn và trẻ nhỏ là sốt và đau đầu. Thuốc để giảm triệu chứng này thông dụng nhất là paracetamol. Người bệnh lưu ý dùng đúng theo tờ hướng dẫn sử dụng thuốc.

Đặc biệt, trong những ngày Tết, nhiều người sử dụng rượu bia, mà việc uống rượu có thể làm tăng nguy cơ paracetamol gây độc cho gan. Vì vậy, khi phải dùng thuốc hạ nhiệt giảm đau paracetamol thì không được uống rượu.

Ngoài ra, cũng có thể dùng các thuốc phối hợp như decolgen, tiffy, panadol… Đây là những thuốc thường phối hợp paracetamol với một chất kháng histamin (chống dị ứng) như clopheniramin hoặc chất co mạch…

Lưu ý, các thuốc này không sử dụng ở người bệnh tăng huyết áp (nếu như chứa chất co mạch). Khi uống thuốc cần nằm nghỉ tại nhà vì thuốc có thể gây buồn ngủ (đối với các thuốc có chứa kháng histamin).

Ho và sổ mũi

Ngày Tết đi chơi nhiều, người già và trẻ nhỏ dễ bị ho do nhiễm lạnh . Có thể dùng kháng histamin trị dị ứng đồng thời làm dịu và giảm ho như phenergan, théralène hoặc thuốc trị ho atussin, toplexil, pulmofar...

Tốt nhất mỗi gia đình nên chuẩn bị một lọ mật ong ngâm chanh đào có tác dụng trị ho rất tốt, nên dùng trước khi dùng thuốc Tây y.

Ngoài ra, cũng nên chuẩn bị ít thuốc nhỏ mũi như nước muối sinh lý 0,9% và thuốc nhỏ mũi loại co mạch, chống ngạt mũi. Tuy nhiên, đối với loại thuốc nhỏ mũi co mạch, không nên dùng kéo dài quá 4 ngày.

Dị ứng, nổi mẩn ngứa

Có thể do dị ứng thức ăn hoặc dị ứng do thời tiết, côn trùng cắn đốt. Nếu ở mức độ nhẹ, chỉ nên dùng các kem bôi ngoài da, chống ngứa chứa tinh dầu như menthol...

Trẻ có thể dùng si rô phenergan, si rô théralène, người lớn dùng thuốc chống dị ứng như fexofenadine, cetirizine...

7 loại thuốc "cứu mạng" nhất định cần có trong tủ thuốc ngày Tết - Ảnh minh họa

7 loại thuốc "cứu mạng" nhất định cần có trong tủ thuốc ngày Tết - Ảnh minh họa

Với chứng khó tiêu đầy bụng

Nếu kèm theo đau dạ dày nên dùng một trong các thuốc kháng acid sau: Maalox plus, simelox, phosphalugel, gasvicon, pepsan.

Hoặc chỉ khó tiêu đầy bụng thì nên dùng men tiêu hóa như neopeptine. Dùng gừng giã nhỏ lấy nước hoà với nước ấm uống, cũng có thể làm giảm chứng khó tiêu.

Tiêu chảy

Thường gặp là chứng tiêu chảy cấp. Người lớn là do ngộ độc thức ăn, còn trẻ nhỏ thường do nhiễm siêu vi rotavirus. Khi gặp tình trạng này thì nên dùng gói oresol để bù nước và chất điện giải. Không nên dùng thuốc cầm tiêu chảy, vì người bệnh cần thải hết các độc tố ra khỏi đường ruột.

Táo bón

Tình trạng này dễ gặp do khẩu phần ăn ngày Tết thiếu chất xơ. Có thể cải thiện bằng cách ăn nhiều chất xơ, ăn các thực phẩm giúp dễ tiêu hóa, uống nhiều nước.

Nếu tình trạng không giảm có thể dùng các thuốc trị táo bón tạo khối như igol, metamucil; hoặc dùng thuốc trị táo bón thẩm thấu sorbitol, forlax, lactulose.

Nôn ói

Thường do say tàu xe, có thể dùng một thuốc chống nôn sau: promethazine (phenergan), diphenhydramine (nautamine), cinnarizine (stugeron)... hoặc dùng dạng thuốc dán vào da sau tai là scopolamine (trẻ dưới 8 tuổi không được dùng).

Các thuốc trên đều là thuốc thông dụng, dùng không cần kê đơn. Tuy nhiên khi dùng thuốc phải đọc kỹ hướng dẫn sử dụng. Tuyệt đối không lạm dụng thuốc, không dùng quá liều. Chỉ dùng thuốc trị rối loạn nhẹ từ trong khoảng 5 ngày, nếu triệu chứng không đỡ phải đi khám bệnh.

BS Đinh Minh Trí (Đại học Y dược, TP HCM)

BS Đinh Minh Trí