Viêm cơ tim là tình trạng viêm lớp cơ dày của thành tim khiến cơ tim bị tổn thương viêm và hoại tử, ảnh hưởng tới chức năng co bóp của cơ tim. Bệnh viêm cơ tim nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, dẫn đến suy tim nhanh chóng và đe dọa tính mạng người bệnh.
Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng gặp nhiều hơn ở người trẻ tuổi (20 – 40), gặp ở nam nhiều hơn nữ, biểu hiện phong phú có thể từ nhẹ đến nặng. Người bị suy giảm hệ miễn dịch, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường có nguy cơ nhiều hơn.
Bệnh viêm cơ tim có biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau. Trong đó, thể tối cấp được biểu hiện bằng tình trạng khởi phát cấp tính và suy sụp tuần hoàn trầm trọng, có nguy cơ tử vong rất cao đến 70% nếu không được điều trị tích cực kịp thời.
Nguyên nhân dẫn đến viêm cơ tim
Viêm cơ tim chủ yếu là do virus: Thường gặp nhất là do virus coxsackie B. Một số loại virus khác như virus gây cảm lạnh thông thường (adenovirus), parvovirus B19 (virus gây sốt phát ban), virus herpes (gây bệnh thủy đậu, zona thần kinh), echovirus (virus gây nhiễm trùng đường tiêu hóa), hay virus rubella (gây bệnh sởi) cũng là nguyên nhân tiềm tàng của viêm cơ tim.
Viêm cơ tim do vi khuẩn: Những vi khuẩn như tụ cầu (staphylococcus), liên cầu (streptococcus), trực khuẩn gây bệnh bạch hầu; do ký sinh trùng như Trypanosoma cruzi và toxoplasma, bao gồm một số loài truyền qua côn trùng và có thể gây ra bệnh “Chagas”… chính là một số khuẩn được cho là nguyên nhân gây viêm cơ tim.
Viêm cơ tim do nấm: Nấm Candida; aspergillus và một số loại nấm được tìm thấy trong phân chim có thể kể đến như Histoplasma được cho là liên quan đến bệnh viêm cơ tim. Những người có hệ miễn dịch yếu sẽ nhiễm một trong các loại nấm này thì nguy cơ bị bệnh sẽ cao hơn.
Ngoài ra, bệnh nhân phải sử dụng một số loại thuốc điều trị đặc hiệu có thể gặp tình trạng phản ứng dị ứng thuốc hoặc một số tác dụng phụ không mong muốn cũng có thể gây ra viêm cơ tim, như các thuốc được sử dụng để điều trị ung thư; thuốc kháng sinh (như thuốc penicillin và sulfonamid); một số loại thuốc chống động kinh và một số chất cấm như cocaine.
Một số trường hợp phải sống trong môi trường độc hại, tiếp xúc với nhiều loại hóa chất thì nguy cơ viêm cơ tim cũng cao hơn so với những người khác.
Mức độ nguy hiểm của viêm cơ tim
Viêm cơ tim rất nguy hiểm, nó có thể gây ra các biến chứng như:
Suy tim
Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, viêm cơ tim có thể nhanh chóng làm tổn thương cơ tim và dẫn đến suy tim khiến tim không còn chức năng bơm máu để nuôi cơ thể. Nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ: Tình trạng tổn thương cơ tim sẽ khiến máu chảy trong tim có thể hình thành cục máu đông và những cục máu này có thể gây tắc một trong các động mạch vành. Từ đó sẽ dẫn tới nhồi máu cơ tim. Trong trường hợp cục máu đông trong tim di chuyển đến động mạch dẫn lên não, người bệnh sẽ có thể phải đối mặt với đột quỵ
Đột tử
Tình trạng rối loạn nhịp tim nghiêm trọng sẽ khiến cho tim có thể ngừng đập một cách đột ngột và dẫn đến tử vong nhanh chóng nếu không được cấp cứu kịp thời. Theo thống kê ở người trẻ, viêm cơ tim chiếm 20% trong số những nguyên nhân gây đột tử.
Nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ
Nếu cơ tim bị tổn thương như máu chảy trong tim có thể hình thành cục máu đông. Nếu cục máu đông gây bít tắc một trong các động mạch vành, gây ra nhồi máu cơ tim. Hoặc nếu cục máu đông trong tim di chuyển đến một động mạch dẫn đến não có thể gây ra đột quỵ.
Phòng ngừa viêm cơ tim
Thực hiện dự phòng viêm cơ tim bằng cách vệ sinh sạch sẽ, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, tránh nguy cơ nhiễm trùng.
Tiêm vaccine phòng bệnh: Người bệnh nên được bác sĩ tư vấn tiêm các vaccine phòng bệnh, bao gồm cả những loại vaccine phòng rubella, vaccine phòng cúm, là những bệnh có thể gây viêm cơ tim.
Cần hạn chế tiếp tiếp xúc với người mắc cúm hoặc nhiễm virus cho đến khi người đó hồi phục, đặc biệt những người suy giảm miễn dịch, người có bệnh lý mạn tính.
Cần đến ngay cơ sở y tế nếu bạn có triệu chứng đau ngực và khó thở khi đang có biểu hiện nhiễm trùng hoặc nhiễm virus. Nếu bạn có các triệu chứng nghiêm trọng, hãy đến ngay phòng cấp cứu hoặc gọi trợ giúp y tế khẩn cấp.Phòng tránh những hành vi nguy cơ cao gây nhiễm trùng cơ tim liên quan đến HIV ( Không dùng chung bơm kim tiêm, quan hệ tình dục an toàn và không sử dụng ma túy bất hợp pháp).