Tuyên bố của Bộ Thương mại Mỹ cho biết cơ quan này đã phát hiện thấy các sản phẩm thép chống gỉ (corrosion-resistant steel) và thép cán nguội (corrosion-resistant steel) sản xuất ở Việt Nam bằng thép chất nền (substrate) có xuất xứ Hàn Quốc hoặc Đài Loan đã né tránh thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp của Mỹ.
Cuộc điều tra đã được Bộ Thương mại Mỹ thực thi theo đề nghị của các công ty thép ở Mỹ gồm ArcelorMittal, Nucor Corp, United States Steel Corp, Steel Dynamics Inc, Califronia Steel Industries, và AK Steel.
Bộ Thương mại Mỹ tuyên bố sẽ áp thuế lên tới 456% đối với một số mặt hàng thép được sản xuất tại Việt Nam nhưng sử dụng lớp lõi của Hàn Quốc và Đài Loan để xuất khẩu sang Mỹ. Hai mặt hàng bị đánh thuế là thép chống gỉ và thép cán nguội.
Quyết định áp thuế của Mỹ làm dấy lên một số nghi ngại đối với sản xuất thép trong nước. Tuy nhiên, nguyên Phó chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) Nguyễn Văn Sưa lại cho rằng động thái trên của Bộ Thương mại Mỹ không ảnh hưởng đến ngành thép Việt Nam.
Theo ông Sưa, việc đánh thuế tương tự đã từng được Mỹ thực hiện năm 2017, tuy nhiên lần đó ngành thép Việt Nam chỉ bị ảnh hưởng trong ngắn hạn bởi từ tháng 6/2017, Formosa Hà Tĩnh đã sản xuất được thép cán nóng – nguyên liệu để làm thép cán nguội và thép chống gỉ (thép mạ, thép phủ màu).
“Năm 2018, Formosa sản xuất 3,4 triệu tấn thép cán nóng, năm 2019 dự kiến sản xuất 4,5 triệu tấn. Nguồn nguyên liệu đã sẵn có thì các nhà sản xuất thép Việt Nam cứ dùng thôi. Doanh nghiệp có đơn hàng xuất sang Mỹ thì lưu ý không dùng nguyên liệu nhập từ Đài Loan, Hàn Quốc, Trung Quốc để tránh là được” - ông Sưa nói.
Nguyên Phó chủ tịch VSA nhận định: “Tôi nghĩ ông Donald Trump có nghi ngờ việc thép Trung Quốc mượn đường Việt Nam để vào Mỹ nên muốn đánh triệt để các sản phẩm có nguồn gốc Trung Quốc, kể cả việc mở rộng ra các nước/vùng lãnh thổ như Đài Loan hay Hàn Quốc, còn với sản phẩm 100% Việt Nam thì Mỹ sẽ chưa áp thuế”.
Theo VSA, trong 5 tháng đầu năm 2019, sản xuất các sản phẩm thép đạt 10,5 triệu tấn, tăng 9,2% so với cùng kỳ 2018. Bán hàng các sản phẩm thép đạt 9,7 triệu tấn, tăng 11,1% so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, xuất khẩu thép đạt hơn 2 triệu tấn, tăng 6,0% so với cùng kỳ 2018.