Người hay lo nghĩ, ăn, ngủ kém do tỳ khí hư, phép trị chủ yếu bổ khí dưỡng huyết, tốt nhất nên ăn:
Gà tiềm thuốc: Đảng sâm, cẩu kỷ, hạt sen, đương quy, hoàng kỳ, nấm mèo, táo đỏ mỗi vị 10g, gà ác 1 con tiềm ăn.
Chim cút tiềm thuốc: Nhân sâm, bạch truật, phục thần, hoàng kỳ, viễn chí, táo nhân, long nhãn, liên nhục, gừng nướng, đại táo mỗi vị 10 - 12g. Cam thảo 6g tiềm chim ăn hoặc sắc uống.
Bóng cá xào hành: Bóng cá 100g, hành tây 1 củ 100g, ớt chuông, hành tím 2 củ, thêm gia vị xào ăn tuần vài lần.
Người mắc bệnh rụng tóc có cơ địa gầy nóng, âm huyết hư nên bổ âm, dưỡng huyết, tốt nhất nên ăn món ăn bài thuốc sau:
Chè mè đen: Mè đen, gạo nếp đều 1kg, sao nhỏ lửa cho vàng thơm, tán mịn, khi ăn lấy 30 - 40g vào bát đổ nước sôi đánh nhuyễn như cháo, thêm đường, sữa vừa đủ, ăn thường xuyên.
Bột hà thủ ô: Hà thủ ô đỏ loại tốt 1kg; đậu đen 1kg sắc 2 lần chắt lấy 3 lít nước cốt, bỏ bã; hà thủ ô và nước đậu bỏ vào nồi đất nấu chín cạn nước sau đó đem phơi khô, tán mịn, ăn 20 - 30g/3 lần, hoặc sắc uống. Thục địa, hoài sơn, đơn bì, sơn thù, phục linh, trạch tả, cẩu kỷ, mỗi vị 12 - 14g tiềm ăn hoặc sắc uống. Ngoài ra chọn món xào như thịt bò, hoặc thịt heo xào rau như đậu đũa, đậu rồng, đậu ván, cà rốt, súp lơ xanh… hoặc món cá kèo, cá hồi, cá lóc nên nấu lẩu cho nhiều rau ăn bổ khí dưỡng huyết.
Nếu người mập, bụng lớn, chân không ấm do thận khí hư, sinh đờm thấp. Phép trị chủ yếu bổ khí hoá đàm thông huyết mạch, nên ăn nhưng món chế biến từ cá rô, cá bống, cá trạch, ếch, lươn, tôm cua cá nhỏ, thịt hoặc cật dê, chó, heo, chim. Khi chế biến kết hợp với các loại rau củ bổ khí hóa đàm như kinh giới, rau mùi, rau ngò tàu, húng quế, rau đắng, hành, hoa lý, cải cay, rau mầm, giá đậu đều tốt.
Nếu người mệt mỏi suy nhược do khí huyết đều hư nên ăn bổ dưỡng, đầy đủ dưỡng chất như tinh bột có trong gạo ngô tươi mới, ngũ cốc còn nguyên cám. Chất đạm có trong đậu, thịt, cá, trứng, sữa. Chất béo có trong dầu vừng, oliu, mỡ cá.
Nếu người yếu bệnh lâu nên dùng bài gà ác tiềm thuốc Bắc: Đảng sâm14g, bạch truật 12g, phục thần14g, thục địa 20g, đương quy 14g, hoài sơn 16g, cẩu kỷ 12g, nhục thung dung 10g, thổ ty tử 12g, mạch môn 12g, ngũ vị tử 10g, táo nhân, cam thảo, sinh khương. Tiềm gà ăn hoặc sắc uống tuần vài lần.
Lương y Phan Thị Thạnh (Hội Đông y Vũng Tàu)