Ở bản Làng Sáng, xã Háng Đồng (Bắc Yên – Sơn La), những ngôi nhà nơi đây đều được làm bằng 100% gỗ pơmu, thậm chí đến cả hàng rào cũng được dựng bằng loại gỗ quý này.
Sau gần 8 tiếng đồng hồ cuốc bộ băng qua núi cao, vực sâu, chúng tôi mới đến được bản Làng Sáng, xã Háng Đồng. Nơi đây như một bức tranh thu nhỏ tách biệt với thế giới bên ngoài. Một khung cảnh mộng mơ, yên bình như trong chuyện cổ tích.
Những ngôi nhà của người dân nơi đây đều được làm từ gỗ pơ mua. Mái nhà cũng làm bằng loại gỗ quý này. Mái lợp pơ mu mặt trên …
… và mặt dưới
Ánh mắt ngay thơ, trong sáng của những đứa trẻ vùng cao khi gặp người lạ thể hiện cuộc sống yên tĩnh ở bản đây
Bà Giàng Thị Máy – một người dân bản Làng Sáng ngồi trước sân nhà sưởi nắng khi bình minh lên
Anh Hạng A Nủ – Trưởng bản Làng Sáng, chia sẻ: “Làng Sáng có 100 hộ đang sinh sống, với 100% là đồng bào dân tộc Mông. Cả 100 hộ dân đều làm nhà, lập ngói bằng cây gỗ quý pơ mu. Đây là nguyên liệu sẵn có ở Tà Xùa, còn nếu muốn làm nhà bằng gạch thì công đưa được gạch, xi măng, cát lên đến Làng Sáng còn vất vả hơn vào rừng lấy gỗ. Theo tiếng Mông Làng Sáng có nghĩa là “Khó Nghĩ” vì cuộc sống ở bản đây rất nghèo, không có đường, không có điện, không có sóng điện thoại…”
Cũng theo anh Nụ, để dựng được một ngôi nhà hoàn toàn bằng gỗ pơ mu không hề đơn giản. Người dân phải tích cóp gỗ từ nhiều năm để lại, cột nhà được lựa chọn, đánh dấu phần gốc, phần ngọn sao cho khi làm nhà không dựng ngược ngọn xuống dưới, gốc lên trên. Dân ở bản đây rất nghèo, khi làm một nhà phải tập trung cả bản. “Bà con cũng muốn thuê thợ, muốn mua viên gạch, tấm lợp về dựng nhà lắm chứ nhưng đường giao thông không có, tiền không có biết làm sao bây giờ? Ai cũng muốn có “tổ ấm” chắc chắn cho vợ con thì mới chú tâm làm ăn được. Cách duy nhất để có ngôi nhà chắc chắn là bà tận dụng những cây pơ mu cổ thụ bị bật gốc, bị gẫy đổ” – anh Nụ nói. Vách ngăn chuồng lợn nhà anh Nụ cũng được sử dụng bằng những tấm gỗ pơ mu từ cây gãy đổ trên rừng.
Loài gỗ quý bền bỉ với thời gian này còn được sử dụng làm hàng rào
Những tấm lợp bằng gỗ pơ mu được làm từ rất lâu, rêu đã mọc um tùm bao lấy. Gỗ pơ mu là 1 loại gỗ quý thuộc nhóm I trong bảng xếp hạng các nhóm gỗ tại Việt Nam, có vân đẹp, nhẹ và bền , không bị mối mọt có tác dụng xua đuổi côn trùng, theo kinh nghiệm dân gian thì gỗ pơ mu có khảng năng chống mối. Đây là loại gỗ quý, trước đây đã bị khai thác rất nhiều nên số lượng ngày càng ít đi.
Theo Tuệ Linh – Văn Chiến
Dân Việt