Bách lan hoặc gắm Angola được coi là một trong những loài cây kỳ lạ nhất thế giới. Từ khi còn non cho đến lúc trưởng thành, loài cây này thường chỉ có một cặp lá hình dải, theo thời gian chiếc lá này tách ra, tạo nên ụ lá lộn xộn.
Chỉ mọc ở sa mạc Namib ở Namibia và Angola, bách lan hoặc gắm Angola (Welwitschia mirabilis) được coi là một trong những loài cây kỳ lạ nhất thế giới. Ảnh: Conexão Lusófona.
Đây là một loài thực vật hạt trần thuộc ngành Dây gắm (Gnetophyta), một ngành thực vật cổ xưa, ngày nay chỉ còn 70 loài thuộc ba họ. Trong một số nguồn không chính thức, bách lan được gọi là "hóa thạch sống". Ảnh: Warren Photographic.
Về mặt hình thái, từ khi còn non cho đến lúc trưởng thành, loài cây này thường chỉ có một cặp lá hình dải (một số trường hợp hiếm gặp có ba lá). Theo thời gian chiếc lá này tách ra, tạo nên một ụ lá lộn xộn. Ảnh: The Gardens Trust.
Cây có một hệ thống rễ nông bao gồm một rễ cái thuôn nhọn với nhiều nhánh tỏa ra, tạo nên một mạng lưới các rễ xốp mềm. Thân chính của cây là một tán gỗ không phân nhánh có dạng gần giống hình nón ngược. Ảnh: Jardineria On.
Vì bách lan không tạo vòng tuổi hàng năm nên tuổi của cây được đo bằng phương pháp xác định niên đại bằng carbon phóng xạ. Theo đó, một số cây đã hơn 2.000 năm tuổi. Ảnh: Arebbusch Travel Lodge.
Cây bách lan lớn nhất được biết đến có biệt danh là "Đại bách lan" (The Big Welwitschia), có chiều cao 1,4 mét và đường kính hơn 4 mét. Ảnh: Wikipedia.
Môi trường sống tự nhiên của bách lan cực kỳ khô cằn, với lượng mưa được ghi nhận gần như bằng không. Chúng tồn tại chủ yếu nhờ vào nguồn nước ngầm bên cạnh lượng nước nhỏ thu từ sương mù. Ảnh: FAZ.
Như các loài cây hạt trần khác, bách lan không có hoa và sinh sản bằng nón đực và nón cái. Cây non phát triển dễ dàng từ hạt - được bán khá phổ biến trên thị trường cây cảnh. Ảnh: iNaturalist.
Người dân bản địa vùng sa mạc Namib sử dụng nón của cây bách lan làm thực phẩm, bằng cách ăn sống hoặc nướng trong tro nóng. Một trong những cái tên địa phương của loài cây này được dịch là "củ hành sa mạc". Ảnh: Plants of the World On.
Ỏ Namibia, bách lan đã được đưa vào quốc huy với tư cách là một loài cây biểu tượng của quốc gia. Ảnh: Wikipedia.
Hiện tại, quần thể bách lan trong tự nhiên sinh trưởng khá ổn định. Tuy vậy, diện tích phân bố hẹp khiến loài cây này vẫn phải đối diện với nhiều nguy cơ, như chăn thả gia súc quả mức và nấm bệnh. Ảnh: Arebbusch Travel Lodge.
Mời quý độc giả xem video: Bướm nghệ sĩ hóa trang | VTV7.
