Phải dùng hóa chất để bảo quản
Theo ThS Nguyễn Mạnh Khải, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, hiện ở nước ta chỉ có hai địa phương là Cao Bằng và Lào Cai là có trồng cây hạt dẻ, tuy nhiên số lượng không nhiều. Số lượng cây trồng ở Lào Cai hiện còn rất ít, chủ yếu ở Cao Bằng. Loại hạt dẻ bán quanh năm ở Sa Pa và nhiều nơi khác là hạt dẻ được nhập khẩu từ Trung Quốc. Bản thân hạt dẻ là loại hạt có nhiều chất bổ dưỡng, nhưng dễ ẩm mốc và nhanh hỏng. Để bảo quản, người ta phải dùng đến các loại hóa chất khác nhau, do đó, loại hạt dẻ không rõ nguồn gốc xuất xứ có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe.
“Ở Trung Quốc có các vùng trồng hạt dẻ rộng lớn nên nguồn cung lớn. Điều đáng nói là hạt dẻ Trùng Khánh (Cao Bằng) sau khi thu hoạch, để vài ngày là bị thối. Trong khi loại hạt dẻ không nguồn gốc để cả năm vẫn không hỏng. Câu hỏi là hóa chất gì đã được sử dụng để bảo quản loại hạt dẻ trôi nổi này? Sử dụng chúng sẽ độc hại như thế nào, là điều mà các cơ quan chức năng phải làm rõ”, ThS Nguyễn Mạnh Khải cho biết.
Phân biệt không khó
Đối với hạt dẻ Trung Quốc, Nhìn kĩ thì thấy hạt dẻ to, tròn, mỏng vỏ, bóng bẩy và rốn không có lông tơ. Khi luộc chín, không có mùi thơm. Điều dễ nhận biết nhất là hạt dẻ trôi nổi bán quanh năm và không lo bị hỏng dù có để tới cả tuần. Hạt dẻ Trùng Khánh: vỏ cứng, dày và có nhiều lông tơ. Nếu đem luộc, hấp hoặc mang vào lò nướng chín, sẽ thấy có hương thơm tự nhiên, ngọt bùi tự nhiên. Chỉ cần ngậm một lúc, tự nó mềm ra như bột bánh khảo. Hạt dẻ Trùng Khánh chỉ xuất hiện vào cuối thu, đến cuối thu đầu đông là hạt dẻ xù lông rụng rốn. Loại hạt này hái về phải chế biến ngay, để lâu hạt dẻ bị thâm thối rồi bốc mùi rất khó chịu do hạt có lượng đạm cao.
Hạt dẻ Trùng Khánh có màu nâu sẫm, ngoài vỏ có một lớp lông màu nhạt, khứa hạt ra có màu vàng, khi ăn có vị thơm, bùi và ngọt. Còn hạt dẻ Trung Quốc thì to hơn, vỏ màu nâu đen, ruột trắng và hương vị cũng nhạt hơn. Điều đáng nói, nếu hạt dẻ Trùng Khánh bán tại vườn đã lên tới 80.000 đồng/kg, bán buôn lên tới 100.000 đồng/kg, thì hạt dẻ Trung Quốc rẻ hơn rất nhiều. Sản phẩm được bảo hộ chỉ dẫn địa lý Trùng Khánh là hạt dẻ (Castanea), được trồng từ giống dẻ Trùng Khánh, tên địa phương thường gọi là Mác Lịch, là giống địa phương, được chọn lọc tự nhiên.
ThS Nguyễn Mạnh Khải cho biết, loại hạt dẻ bán quanh năm ở các khu du lịch như Tam Đảo, Sa Pa hay thậm chí ở Hà Nội, khả năng lớn là loại hạt dẻ Trung Quốc, đa phần được nhập khẩu mà không rõ nguồn gốc. Người tiêu dùng nên cẩn trọng khi ăn, tốt nhất là chỉ ăn một vài hạt để thưởng thức, không nên ăn quá nhiều, tránh nguy cơ độc hại từ hóa chất bảo quản.
Hà Bình
“Hiện nay chưa có nghiên cứu nào để xác định loại hạt dẻ trôi nổi được ngâm tẩm hóa chất gì, nên rất khó để khẳng định. Người tiêu dùng nên tự bảo vệ sức khỏe của mình”, ThS Nguyễn Mạnh Khải.