Một số loại cây thuốc Nam quen thuộc dùng xông hơi giải cảm.
TTUT Lê Hữu Tuấn, nguyên Phó giám đốc chuyên môn Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương cho biết, Nam y quan niệm cảm mạo là do ngoại tà xâm nhập bì phu vào cơ thể những khi thời tiết giao mùa thay đổi thất thường, lúc nóng lúc lạnh hoặc khi khô khi ẩm…
Khi đó, cơ thể con người nếu không kịp thích ứng với những biến đổi của thời tiết sẽ dẫn đến chứng cảm mạo. Để chữa mạo cảm, nam y kết hợp giữa nấu nước xông, uống trà, ăn cháo, đánh cảm, uống các vị thuốc nam.
Đánh gió: Dùng dầu nóng hoặc một củ gừng tươi chà xát cho thấm đều vùng dọc hai bên cột sống từ cổ vai gáy xuống. Dùng thìa hoặc một đồng xu bằng kim loại cạnh tròn nhẵn, không sắc đánh vào vùng đó theo chiều từ trên xuống dưới.
Với gừng tươi thì rửa sạch củ gừng, giã nát củ gừng (cả vỏ), vắt nước cốt lên dọc hai bên sống lưng rồi dùng bã chà xát cho đến khi người nóng lên. Cũng có thể lấy gừng già 20g giã nát, trộn cùng 30ml rượu trắng khuấy đều, lấy gạc bọc gừng rồi chà xát lưng, ngực, dọc cột sống lưng, ngày 2 lần trong 3 ngày liền.
Đánh gió giúp làm nóng cơ thể, trừ hàn tà xâm nhập. Sau khi đánh cạo gió thì dùng khăn khô lau sạch cơ thể.
Uống trà giải cảm: Sau khi đánh gió khử tà, làm nóng bì phu thì dùng trà để làm nóng bên trong cơ thể. Dân gian phổ biến là dùng trà gừng già, thái lát hãm nước thật sôi, uống nhiều lần trong ngày.
Xông hơi giải cảm: Dùng lá tre tươi, lá cúc tần, lá bưởi, ngải cứu, lá chanh, lá ổi, lá duối… mỗi loại một nắm cho vào nồi đổ nước vừa đủ, đậy kín vung nấu kỹ mang ra trùm chăn mỏng hoặc áo mưa xông. Khi xông vã mồ hôi, dùng khăn tẩm nước xông vắt khô vuốt dọc xuôi chiều theo cơ thể. Mỗi ngày xông 1 lần, xông liền trong 2 ngày.
Sau khi xông xong, lau mồ hôi bằng khăn bông khô sạch, và thay quần áo sạch. Không tráng lại nước để giữ tinh dầu các loại lá thuốc ngấm vào cơ thể. Ở thành phố, có thể mua các loại lá trên ở hàng thuốc nam tươi trong các chợ.
Ăn cháo giải cảm: Lá tía tô tươi 30g rửa sạch thái nhỏ, gừng thái mỏng 10g, hành lá 20g rửa sạch cắt nhỏ, lòng đỏ trứng gà 2 quả, hạt tiêu 3g, gạo tẻ 20g. Cho gạo vào đổ vừa nước nấu nhừ thành cháo, sau cho tất cả các thứ trên vào cháo trộn đều, ăn nóng. Mỗi ngày 2 lần, cần ăn liền 3 ngày.
Thuốc giải cảm: Tía tô 8g, hoắc hương 12g, kinh giới 15g, cát căn 10g, húng bạc hà 10g, gừng già 5g, hành hoa 5g cho vào nồi, đổ 3 bát nước sắc lấy khoảng 1 bát nước (200 – 250ml) chia ra 2 lần uống trong ngày.
Đức Vinh