Dương Tự Minh - hai lần làm phò mã triều Lý - kỳ 2: Một tù trường đặc biệt

<div style="text-align: justify;"><strong>Được vua L&yacute; Anh T&ocirc;ng gả c&ocirc;ng ch&uacute;a Thiều Dung</strong></div> <div style="text-align: justify;">Năm Đại Định thứ 5 (1144) c&oacute; kẻ y&ecirc;u thuật người Tống l&agrave; Đ&agrave;m Hữu Lượng trốn sang ch&acirc;u Tư Lang, tự xưng l&agrave; Triệu ti&ecirc;n sinh n&oacute;i l&agrave; v&acirc;ng mệnh đi sứ để dụ dỗ nước An Nam. C&aacute;c khe động dọc bi&ecirc;n giới c&oacute; nhiều người theo, Đ&agrave;m Hữu Lượng đem đồ đảng đến cướp ch&acirc;u Quảng Uy&ecirc;n l&agrave;m cả triều đ&igrave;nh lo lắng.</div> <div style="text-align: justify;">Vua xuống chiếu cho Ph&ograve; m&atilde; Dương Tự Minh v&agrave; đ&iacute;ch th&acirc;n trao cho &ocirc;ng thanh Thượng phương bảo kiếm, phong cho chức Đ&ocirc; đốc Thống binh, giao cho 3 vạn binh m&atilde; c&ugrave;ng văn thần Nguyễn Như Mai, L&yacute; Nghĩa Vinh đi ti&ecirc;n phong cự chiến. Kết quả &ocirc;ng đ&atilde; giết được Đ&agrave;m Hữu Lượng, lấy được ải Lũng Đồ, ch&acirc;u Th&ocirc;ng N&ocirc;ng, bắt được bọn b&egrave; đảng của Hữu Lượng...</div> <div style="text-align: justify;">Sau thắng lợi, Dương Tự Minh cho củng cố lại c&aacute;c v&ugrave;ng bi&ecirc;n ải, ổn định tinh thần d&acirc;n ch&uacute;ng, rồi dẫn đo&agrave;n qu&acirc;n chiến thắng về kinh đ&ocirc;. Vua L&yacute; sai c&aacute;c quan đại thần ra khỏi th&agrave;nh 10 dặm để đ&oacute;n, d&acirc;n khắp c&aacute;c bản l&agrave;ng, phố thị mở hội khao qu&acirc;n.</div> <div style="text-align: justify;">Vua L&yacute; Anh T&ocirc;ng thiết triều ban yến v&agrave; lại t&aacute;c th&agrave;nh Dương Tự Minh c&ugrave;ng c&ocirc;ng ch&uacute;a Thiều Dung t&agrave;i sắc vẹn to&agrave;n. Sau đ&oacute; &ocirc;ng được điều về Thăng Long phong l&agrave;m Ph&ograve; m&atilde; lang (Ph&ograve; m&atilde; Đ&ocirc; u&yacute;). Vậy l&agrave; Dương Tự Minh hai lần được l&agrave;m ph&ograve; m&atilde; đời L&yacute; Nh&acirc;n T&ocirc;ng v&agrave; L&yacute; Anh T&ocirc;ng. Điều n&agrave;y cho thấy, &ocirc;ng l&agrave; một T&ugrave; trưởng c&oacute; vị tr&iacute; đặc biệt trong vương triều L&yacute;.&nbsp;</div> <div style="text-align: justify;"><strong>Lưu đ&agrave;y nơi rừng thi&ecirc;ng nước độc</strong></div> <div style="text-align: justify;">Tuy vậy, cuộc đời Dương Tự Minh lại gặp những sự việc kh&ocirc;n lường. Kh&acirc;m định sử th&ocirc;ng gi&aacute;m cương mục của Quốc Sử qu&aacute;n triều Nguyễn ghi ch&eacute;p sự kiện li&ecirc;n quan đến &ocirc;ng như sau:</div> <div style="text-align: justify;">&ldquo;Th&aacute;ng 9 năm 1138, vua L&yacute; Thần T&ocirc;ng băng h&agrave; l&uacute;c 23 tuổi, Ho&agrave;ng Th&aacute;i tử Thi&ecirc;n Tộ nối ng&ocirc;i khi mới 3 tuổi (L&yacute; Anh T&ocirc;ng), t&ocirc;n mẹ l&agrave; Ho&agrave;ng hậu Cảm Th&aacute;nh l&agrave;m Ho&agrave;ng Th&aacute;i hậu. Do L&yacute; Anh T&ocirc;ng c&ograve;n nhỏ, n&ecirc;n quyền h&agrave;nh trong triều đều do Th&aacute;i u&yacute; Đỗ Anh Vũ nắm cả.</div> <div style="text-align: justify;">Lợi dụng vị tr&iacute; m&igrave;nh l&agrave; em ruột của Đỗ Th&aacute;i hậu (mẹ vua L&yacute; Thần T&ocirc;ng), Anh Vũ tự do ra v&agrave;o cung cấm, tư th&ocirc;ng với L&ecirc; Th&aacute;i hậu, dở th&oacute;i c&agrave;n rỡ, ức hiếp vua, khinh miệt, uy hiếp quan lại trong triều. Ai ai cũng lo sợ v&agrave; gh&eacute;t Đỗ Anh Vũ.&nbsp;</div> <div style="text-align: justify;">Đến năm Đại Định thứ 11 (1150), tướng lĩnh chỉ huy c&aacute;c đội qu&acirc;n cấm vệ, một số th&acirc;n vương v&agrave; Ph&ograve; m&atilde; Dương Tự Minh thấy Đỗ Anh Vũ lộng quyền qu&aacute; độ n&ecirc;n lo trừ đi. Họ bắt Vũ giam ở h&agrave;nh lang Tả Hưng th&aacute;nh, giao cho Đ&igrave;nh u&yacute; tra x&eacute;t. Do Vũ Đ&aacute;i - nh&acirc;n vật số một của cuộc &ldquo;ch&iacute;nh biến&rdquo; nhận v&agrave;ng hối lộ của L&ecirc; Th&aacute;i hậu, n&ecirc;n kh&ocirc;ng giết Đỗ Anh Vũ m&agrave; chỉ bắt đi đầy l&agrave;m &ldquo;Cảo điền nhi&rdquo; .</div> <div style="text-align: justify;">Sau lại do c&oacute; sự can ngăn của L&ecirc; Th&aacute;i hậu, Đỗ Anh Vũ được thả, được phục chức Th&aacute;i u&yacute; Phụ ch&iacute;nh triều đ&igrave;nh. Đỗ Anh Vũ t&acirc;u vua L&yacute; Anh T&ocirc;ng xử tội những người tham gia cuộc truất phế. Mấy chục quan tướng, từ Vũ Đ&aacute;i tới Đỗ Ất, Đồng Lợi&hellip; đều bị giết d&atilde; man. Nhiều vương t&ocirc;n, qu&yacute; tộc bị gi&aacute;ng chức tước; Dương Tự Minh c&ugrave;ng 30 người bị lưu đầy nơi rừng thi&ecirc;ng nước độc.</div> <div style="text-align: justify;">C&aacute;c tư liệu ở địa phương x&aacute;c nhận, Dương Tự Minh về sống ở v&ugrave;ng ch&acirc;n n&uacute;i Đuổm c&ugrave;ng hai n&agrave;ng c&ocirc;ng ch&uacute;a v&agrave; mất ở đấy&hellip; C&ograve;n d&acirc;n gian lưu truyền, sau khi trở về qu&ecirc;, &ocirc;ng cởi bỏ quần &aacute;o xuống tắm m&aacute;t trong d&ograve;ng s&ocirc;ng Ph&uacute; Lương qu&ecirc; &ocirc;ng, tr&uacute;t bỏ hết bụi trần, mặc l&ecirc;n m&igrave;nh bộ quần &aacute;o ch&agrave;m xanh của người T&agrave;y rồi cưỡi ngựa bay về Trời.</div> <div style="text-align: right;"><em>(c&ograve;n nữa)</em></div>