Chữa bệnh nhưng cũng tăng thêm bệnh
ThS Đào Thị Nguyên, nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Dầu và Nguyên liệu cây có dầu, Viện Công nghiệp thực phẩm, Bộ Công Thương cho biết, dầu ôliu có giá trị dinh dưỡng cao nhất là do có chứa chất béo không bão hòa đơn (axit oleic).
Trong 100g dầu ôliu có tới 73g axit oleic, chất béo đa chưa bão hòa 11g, omega-3 (1,5g) và omega-6 (3,5 – 21g), trong khi chất béo no chỉ có 14g. Thêm nữa, trong dầu ôliu chứa nhiều vitamin tan trong dầu như A, E, K, D, nhiều khoáng tố vi lượng như canxi, phốt pho, magiê, kẽm, sắt, bore, đồng.
Đặc biệt, dầu ôliu là loại dầu lỏng (không phải dầu cứng), ăn vào dễ tiêu vì trong quá trình chuyển hóa vì không để lại những chất cặn bã dư thừa có hại cho cơ thể, chống oxy hóa cao giúp giảm nguy cơ ung thư và các bệnh mạn tính khác.
Vì vậy, người ta dùng dầu ôliu để tốt cho tim mạch, tiêu hóa, xương khớp, dạ dày… thậm chí, phối hợp với các loại thuốc để chữa bệnh về gan, mật, tuần hoàn, dạ dày, ruột, bệnh ngoài da và thận…
Tuy nhiên, theo ThS Đào Thị Nguyên, dầu ôliu chỉ phát huy tác dụng khi dùng đúng cách, ăn vừa đủ theo cân nặng và nhu cầu calo cần thiết, nếu không lợi biến thành hại.
Mức tiêu thụ trung bình được khuyến cáo là 25ml dầu ôliu mỗi ngày có tác dụng làm giảm cholesterol có hại và tăng cường khả năng chống oxy hóa. Các axit béo, chất chống oxy hóa và silicium có trong dầu ôliu giúp cân bằng hàm lượng cholesterol và bảo vệ động mạch.
Dùng nhiều dầu ôliu với nguồn chất béo đơn bão hòa dồi dào với 14% chất béo bão hòa và 120 calo (2 muỗng nhỏ dầu ôliu đã cung cấp cho cơ thể một lượng axit béo bão hòa tương đối lớn. Con số này cao gấp 3 – 4 lần hàm lượng chất béo có trong thịt gà) có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh có thể dẫn tới tử vong như xơ vữa động mạch, đau tim, béo phì, đột quỵ…
Nhiều người vẫn tin rằng thêm dầu ôliu vào thức ăn của mình sẽ làm giảm lượng cholesterol máu, nhưng thật đáng tiếc, điều này hoàn toàn không đúng.
Thêm dầu tăng cholesterol máu và tử vong
PGS.TS Nguyễn Quang Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội cho biết, nhiều người vẫn tin rằng thêm dầu ôliu vào thức ăn của mình sẽ làm giảm lượng cholesterol máu, nhưng thật đáng tiếc, điều này hoàn toàn không đúng.
Thêm bất kỳ loại dầu nào vào thức ăn đều làm tăng cholesterol máu. Bởi tất cả các loại dầu đều chứa 100% chất béo, hay nói cách khác dầu chính là dung dịch chất béo.
Mà tất cả các loại chất béo đều bao gồm 3 thành phần với các tỷ lệ khác nhau như chất béo bão hòa, chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa đa. Chất béo bão hòa làm tăng lượng cholesterol trong máu trong khi đó hai loại kia thì không.
Tuy nhiên, hai loại chất béo này cũng không làm giảm lượng cholesterol máu. Lý do của điều này rất đơn giản. Trong khi một số loại dầu chứa nhiều chất béo bão hòa hơn các loại khác nhưng về cơ bản dầu nào cũng chứa một lượng nhất định chất béo bão hòa.
Do đó, càng ăn nhiều dầu, sẽ càng hấp thu những chất béo bão hòa. Ví dụ, như dầu ôliu chứa 1,9g chất béo bão hòa trong 1 thìa súp (khoảng 14% chất béo bão hòa). Do đó, nếu thêm dầu ôliu vào thức ăn là đã thêm chất béo bão hòa cho bữa ăn, càng thêm nhiều, lượng cholesterol càng tăng.
Nhiều tài liệu ghi nhận phụ nữ đang mang thai và cho con bú, không đảm bảo an toàn khi dùng lượng lớn dầu ôliu (>30g/ngày/đường miệng). Thuốc hạ đường huyết tương tác với dầu ô liu nên người đang dùng thuốc trị tiểu đường có thể làm lượng đường trong máu xuống thấp.
Người cao huyết áp đang dùng thuốc hạ áp, dùng chung dầu ôliu trong khi điều trị cao huyết áp có thể gây tụt huyết áp đột ngột, gây nguy hiểm cho tính mạng. Ngoài ra, vì có nhiều chất béo, dầu ôliu làm tăng nguy cơ phát triển các chứng viêm trong cơ thể, làm tăng cân, gây tắc túi mật hoặc gây ra sỏi mật, dị ứng…
Theo ThS Đào Thị Nguyên, nhiều người sai lầm khi sử dụng dầu ôliu để nấu, chiên, xào. Quá trình này làm thay đổi cấu trúc phân tử của dầu ôliu gây hại cho cơ thể.
Vì vậy, tốt nhất là nên dùng sống để rưới hoặc trộn salat, mỳ ống… Dầu cũng cần được bảo quản ở nhiệt độ mát tránh dầu bị hydrogen hóa sẽ biến thành axit béo dạng trans (trans fat) rất nguy hiểm.
Nhật Hà