“Quên” thế nào ?
Đó là Dự án đầu tư xây dựng, cải tạo và chỉnh trang hạ tầng kỹ thuật khu vực thôn Văn Nhuế (gọi tắt là Dự án đầu tư hạ tầng thôn Văn Nhuế), thị trấn Bần Yên Nhân, huyện Mỹ Hào theo hình thức BT.
Cụ thể, Dự án được tỉnh phê duyệt tại Quyết định 2335/QĐ-UBND ngày 29.12.2011 theo hình thức BT với tổng mức đầu tư hơn 266,7 tỷ đồng, phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định 2068/QĐ-UBND ngày 27.11.2012 với tổng mức đầu tư hơn 265,4 tỷ đồng (trong đó, chi phí dự phòng là 37.274 triệu đồng).
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Hưng Yên cũng phê duyệt dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật điểm dân cư mới khu vực thôn Văn Nhuế (dự án đối ứng), có tổng mức đầu tư hơn 134 tỷ đồng, được xác định là tạo quỹ đất thanh toán cho dự án BT nêu trên.
Cả 2 dự án có Công ty CP đầu tư dịch vụ Hưng Hải là nhà đầu tư, nhưng giao cho công ty “con” là Công ty TNHH phát triển hạ tầng Hưng Hải thực hiện dự án với thời gian thi công là 24 tháng.
Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, UBND tỉnh Hưng Yên đã phê duyệt dự án nhưng chưa phân tích sự cần thiết và những lợi thế của việc thực hiện Dự án theo hình thức BT so với các hình thức đầu tư khác; chưa xác định điều kiện thanh toán bằng tiền hoặc điều kiện thực hiện Dự án.
Cũng theo Bộ Tài chính, trong thực hiện 2 dự án này, UBND tỉnh Hưng Yên đã thanh toán hoàn trả bằng quỹ đất cho nhà đầu tư trước khi dự án BT hoàn thành. Đặc biệt là chưa xác định, ban hành lại giá đất khi thanh toán hoàn trả dự án BT cho nhà đầu tư theo quy định.
Căn cứ quy định tại Thông tư 166/2011/TT-BTC ngày 17.11.2011 của Bộ Tài chính, việc thanh toán hoàn trả dự án BT bằng quỹ đất chỉ được thực hiện sau khi dự án BT hoàn thành, bàn giao cho Nhà nước. Cơ quan tài chính thực hiện hạch toán ghi thu ngân sách tiền sử dụng đất và ghi chi thanh toán vốn đầu tư dự án BT.
Thực tế, dự án đã được UBND tỉnh thanh toán hoàn trả bằng dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật điểm dân cư mới khu vực thôn Văn Nhuế, thị trấn Bần Yên Nhân (phê duyệt tại quyết định 2356/QĐ-UBND ngày 29.12.2011 là 134,6 tỷ đồng) với tổng diện tích đất giao 82.376 m2.
Tới ngày 12.7.2012, tỉnh ra Quyết định 1274/QĐ-UBND duyệt giá đất để thực hiện Dự án đầu tư hạ tầng thôn Văn Nhuế theo hình thức BT và dự án hạ tầng điểm dân cư mới thôn Văn Nhuế với tổng số tiền hơn 367,2 tỷ đồng (giá đất tính khi đã đầu tư xong hạ tầng, bao gồm 654 lô, diện tích 74.620m2).
Ngày 26.6.2012, tỉnh Hưng Yên thu hồi và giao 82.376 m2 đất cho Sở Xây dựng (Cơ quan được ủy quyền ký, thực hiện dự án BT) để thực hiện dự án BT và dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật điểm dân cư mới khu vực thôn Văn Nhuế (tạo quỹ đất thanh toán dự án BT).
Sau đó, tỉnh ban hành Quyết định 1274/QĐ-UBND ngày 12.7.2012 phê duyệt giá đất để thực hiện 2 dự án nêu trên với tổng giá trị (theo báo cáo 81/BC-STC ngày 4.7.2012 của Sở Tài chính, tính trên 75.663m2 đất xây dựng nhà ở) là hơn 367,2 tỷ đồng (giá trị quỹ đất chưa giảm trừ chi phí đầu tư hạ tầng UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định 2356/QĐ-UBND ngày 29.12.2011 với tổng mức đầu tư hơn 134,6 tỷ đồng).
BT cũng… ứng trước
Tới cuối tháng 1.2013, Sở Xây dựng và Công ty Hưng Hải ký hợp đồng thực hiện dự án BT – trong đó thống nhất ứng trước khoảng 40% quỹ đất thương phẩm (29.789m2) tại dự án hạ tầng điểm dân cư mới khu vực thôn Văn Nhuế, với giá trị 158,6 tỷ đồng, và không gồm phí lãi vay trong thời gian thực hiện dự án BT.
Tháng 5.2014, Sở Xây dựng tỉnh có văn bản gửi Sở TN&MT với đề nghị: cấp GCNQSD đất cho dự án hạ tầng điểm dân cư Văn Nhuế, cấp tạm ứng 40% quỹ đất thương phẩm của Dự án nêu trên cho nhà đầu tư.
Tháng 6.2014, Sở TN&MT đã cấp 299 sổ đỏ cho Dự án điểm dân cư Văn Nhuế (dự án hoàn trả dự án BT) của Công ty Hưng Hải. Sở TN&MT cho biết, việc cấp sổ là theo đề nghị của Sở Xây dựng - cơ quan ký hợp đồng BT với nhà đầu tư và theo hợp đồng BT ký giữa Sở Xây dựng và Công ty Hưng Hải.
Tuy nhiên, dù khởi công từ đầu năm 2013, nhưng đến hết năm 2017, nhiều hạng mục của cả 2 dự án vẫn chưa hoàn thành, khiến khu vực này – dù ở nông thông - vẫn thương xuyên úng lụt mỗi khi mưa. Một số hạng mục bị phản ánh không thi công hoặc không đúng thiết kế, thiếu khối lượng...
Nhưng tới tháng 4.2018, tỉnh Hưng Yên vẫn tiếp tục giao đất cho Công ty TNHH phát triển hạ tầng Hưng Hải để thực hiện dự án hạ tầng khu dân cư Văn Nhuế (dự án thanh toán BT) với diện tích đất giao 7.084m2, giá trị tương đương gần 34,4 tỷ đồng. Đồng thời, tỉnh Hưng Yên đã cấp GCNQSD đất cho nhà đầu tư dự án BT, khi dự án BT chưa hoàn thành, nghiệm thu và bàn giao.
Đến tháng 10.2018, UBND tỉnh Hưng Yên ra 2 quyết định giao đất (vào tháng 11.2014 và tháng 4.2018) cho Công ty Hưng Hải để thanh toán hoàn trả dự án BT, với tổng diện tích gần 76.200m2, tương đương giá trị (tính theo giá bình quân) là hơn 272,8 tỷ đồng.
Như vậy là, UBND tỉnh Hưng Yên đã vừa thanh toán hoàn trả bằng quỹ đất khi dự án BT chưa hoàn thành, và đồng thời cũng sử dụng giá đất ban hành năm 2012 để thanh toán cho nhà đầu tư dự án BT. Như trên đã dẫn, Bộ Tài chính đã kết luận, việc làm này của UBND tỉnh Hưng Yên là chưa phù hợp với các quy định pháp luật.
Đáng lưu ý, việc UBND tỉnh Hưng Yên thanh toán hoàn trả bằng quỹ đất sau khi Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo tạm dừng việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư. Cụ thể, là các chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ vào tháng 2.2018, Công văn 3515/BTC-QLCS ngày 28.3.2018 của Bộ Tài chính.
Trong đó có nội dung: Tạm dừng việc xem xét, quyết định sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư từ 1.1.2018 đến khi Nghị định của Chính phủ quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng – chuyển giao có hiệu lực thi hành.