Công nghệ chưa từng áp dụng ở Việt Nam
Giải pháp chống ngập mới bằng công nghệ hóa học, sử dụng chất DRP (Drag Reduction Polymer), được TS Đặng Vũ Trọng (Giám đốc kỹ thuật một tập đoàn của Canada) đề xuất ứng dụng cho TPHCM, tại hội thảo do Viện Nghiên cứu Phát triển thành phố tổ chức ngày 18/12. Theo ông Trọng, giải pháp dùng này cơ bản được thực hiện bằng cách bơm chất DRP vào hệ thống cống thải thông qua các điểm được lắp đặt máy bơm DRP. Khi hòa tan hóa chất này vào nước thì sẽ làm tăng công suất dòng chảy nước, qua đó tăng năng suất cho cống thoát nước, máy bơm và giúp giảm ngập lụt tốt hơn.
Chất DRP với độ kéo dài cao trong dung dịch loãng có thể ảnh hưởng đến cấu trúc dòng chảy rối, chống lại sự phát triển xoáy rối và làm giảm sự tiêu tán năng lượng hoặc giảm lực cản dòng chảy. DRP không gây ảnh hưởng đến môi trường nước xử lý. Đặc biệt, giá thành chất DRP chỉ khoảng 4 USD/kg, tùy vào lưu lượng dòng chảy bao nhiêu mét khối trong một giờ, một ngày sẽ điều chỉnh lượng DRP phù hợp.
GS.TSKH Lê Huy Bá, Viện Khoa học và Công nghệ Quản lý Môi trường cho hay, dùng công nghệ hóa học để giảm ngập là một giải pháp mới, chưa từng áp dụng tại Việt Nam. Dù đã có một số nước áp dụng nhưng vẫn phải xem xét điều kiện nước họ có tương đồng với Việt Nam không. Đơn vị đề xuất cho biết đã thí nghiệm và cho kết quả khả quan, không gây ô nhiễm, cá vẫn sống được, nhưng đó là áp dụng với nước sạch. Còn với nước kênh rạch nhiều nơi rất ô nhiễm, giờ đổ thêm hóa chất vào thì liệu có bảo đảm không? Điều này cần phải được xem xét kỹ lưỡng
Ở một số nước họ sử dụng phổ biến và có hiệu quả vì họ có đường ống đúng chuẩn. DRP chỉ có tác dụng khi hệ thống cống thiết kế và thi công đúng chuẩn, rác, đất đá không có nhiều trong cống. Ở ta, với tình trạng cống hiện nay, sử dụng phương pháp hóa gần như không có tác dụng. Việc tăng dòng chảy cho nước trong khi cống vẫn cứ ngập rác, chỗ nào cũng ngập thì chảy đi đâu?
Ảnh hưởng đến hệ sinh thái?
Còn theo GS.TSKH Dương Đức Tiến, Trung tâm Công nghệ Sinh học phục vụ đời sống và sản xuất, khi dùng các loại hóa chất, dù là hóa chất gì, thải ra môi trường, cũng phải hết sức thận trọng và không được coi là giải pháp ưu tiên. Vì dù có là hóa chất gì chắc chắn cũng sẽ ảnh hưởng, tác động xấu đến môi trường, đời sống của các vi sinh vật, mất đi đa dạng sinh học, thậm chí có thể gây ô nhiễm môi trường. Nếu đây là hợp chất sinh học hay vi sinh thì không cần phải bàn, có thể áp dụng ngay được.
Về vấn đề này, ông Trọng cho biết dựa trên kết quả thí nghiệm tại Mỹ, DRP không ảnh hưởng đến cá nước ngọt ở nồng độ thấp hơn 50 ppm, không ảnh hưởng đến 15 thế hệ tôm sống trong nồng độ 100 ppm, không gây kích ứng, không ảnh hưởng mạn tính (ung thư, độc sinh sản)… Tuy nhiên theo GS.TSKH Dương Đức Tiến, giả sử hóa chất ở nồng độ cao, tích tụ trong nhiều ngày thì sao? Nếu đây là giải pháp tình thế để xử lý ngay lập tức một điểm ngập nào đó thì có thể dùng được, còn nếu để áp dụng lâu dài thì không ổn.
TS Lê Huy Bá cũng cho rằng đây là một hóa chất còn rất mới ở Việt Nam, chưa từng áp dụng, nên cần các nhà khoa học vào cuộc xem xét thử nghiệm chắc chắn rồi mới tính toán thử nghiệm áp dụng ở những khu vực phù hợp chứ không thể triển khai một cách đại trà. Để chống ngập cho TPHCM thì cách tốt nhất phải tạo kênh rạch đầu nguồn các eo cổ chai, nên giải tỏa mở rộng cho dòng chảy không tắc nghẽn và nâng cao ý thức của người dân, thay vì đầu tư các dự án tiền tỉ.
Bảo Khánh