 |
Tiến sĩ Nguyễn Thu Hằng - đang chuẩn bị mẫu để tiến hành thử nghiệm các dịch chiết từ thảo dược. |
Ngày 08/11/2022, Hội nghị Quốc tế “Khám phá tiềm năng về dược chất, độc tính và kinh tế- xã hội của những chiết xuất tự nhiên tại khu vực phía Bắc Việt Nam” đã diễn ra tại Hà Nội với sự tham dự của các nhà nghiên cứu sinh học trong nước và quốc tế, các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp sản xuất, phân phối dược liệu.
Tại hội thảo các nhóm nghiên cứu thuộc Khoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội đã phối hợp với Đại học Liège, Đại học Mons, Đại học Namur (Bỉ) công bố kết quả nghiên cứu dự án “Khám phá tiềm năng về dược chất, độc tính và kinh tế- xã hội của những chiết xuất tự nhiên tại khu vực phía Bắc Việt Nam” do Quỹ của Viện Hàn lâm nghiên cứu và giáo dục Đại học Bỉ (ARES) tài trợ từ năm 2017-2022.
Việt Nam là một trong những quốc gia có tài nguyên phong phú về cả hệ sinh thái thực vật cũng như hệ vi sinh vật, đặc biệt là vùng miền núi phía Bắc. Dựa vào đó, nền y học cổ truyền lâu đời của Việt Nam cũng đã sử dụng các loại cây đặc hữu để đưa vào trong các bài thuốc dân gian, tuy nhiên phần lớn các cơ chế sinh học của các bài thuốc này vẫn chưa được nghiên cứu và làm sáng tỏ. Bên cạnh đó, việc khai thác các cây dược liệu bản địa còn nhiều bất cập ở khu vực phía Bắc Việt Nam, chưa tương xứng với tiềm năng và chưa đóng góp được nhiều cho sự phát triển kinh tế địa phương.
Theo ông Trần Quốc Bình – Phó hiệu trưởng trường ĐH Tự nhiên – Đại học Quốc gia, dự án đã góp phần làm sáng tỏ bản chất dược lý của các cây dược liệu, cung cấp cơ sở khoa học vững chắc về hoạt tính của các cây dược liệu và vi sinh vật liên quan, từ đó làm sáng tỏ các bài thuốc chỉ được sử dụng dựa trên kinh nghiệm dân gian. Hoạt động nghiên cứu góp phần hỗ trợ khai thác hiệu quả và bền vững nguồn tài nguyên dược liệu rất tiềm năng của Việt Nam; hứa hẹn mang lại những tác động kinh tế - xã hội hiệu quả hơn so với hiện trạng.
Thông qua chương trình, 22 loài thực vật khu vực miền núi phía Bắc đã được thu thập để nghiên cứu. Trong đó có nhiều dược liệu quý có khả năng chống viêm, chống ung thư, kháng khuẩn, kháng nấm, kháng virus…
Nhiều cây thuốc trong các bài thuốc dân gian chưa có cơ sở khoa học đã được làm sáng tỏ dược tính, độc tính như: Dạ cẩm, Trứng cuốc, Lan kiếm, Khổ Sâm, Dây đau xương, Mộc tặc trãi, Gắm núi, Phòng kỷ xuân liên…
Các thử nghiệm đã được phát triển kiểm tra tác dụng chống viêm, chống oxy hóa và phát triển của các chất chiết xuất trên ấu trùng cá ngựa vằn. Một số phân lập vi sinh vật nội sinh cho kết quả kháng nấm mạnh với chất chiết xuất từ cây hoàng liên ô rô lá dày, cây gắm núi, cây đa lá lệch.
Các thử nghiệm trên dòng tế bào ung thư vú và dòng tế bào Hela đã được hoàn thành với tất cả các chiết xuất của các mẫu thực vật thu thập từ cây cây Mộc tặc Trãi, cây Khô sâm, cây Phòng phong thảo…
Với sự hợp tác của các chuyên gia quốc tế, dự án góp phần xây dựng một đội ngũ khoa học liên ngành đủ năng lực nghiên cứu một cách tổng hợp về cây dược liệu tại Việt Nam.
 |
Các nhà khoa học Việt Nam và quốc tế tham gia nghiên cứu dự án. |