Chất làm lạnh vừa "xanh" vừa rẻ cho máy điều hòa không khí?

Có chất làm lạnh vừa "xanh" vừa rẻ cho máy điều hòa không khí?

Một trong những chất làm lạnh phổ biến nhất trong máy điều hòa không khí, hydrofluorocarbons (HFC), có khả năng làm nóng gấp 1.000 lần carbon dioxide.

Các nhà khoa học cho biết nếu cứ phụ thuộc vào HFC, toàn cầu có thể nóng lên nửa độ C vào cuối thế kỷ này. Điều này sẽ làm tăng khí nhà kính, gây ra những cơn bão, hạn hán chết người và nhiều đợt nắng nóng hơn.

Vào năm 2016, hơn 170 quốc gia đã đồng ý loại bỏ dần HFC, bắt đầu từ năm 2019. Trong đó, các nước công nghiệp giàu có được yêu cầu tiên phong giảm mạnh HFC.

Hiện thị trường đã có các chất làm mát ít gây hại cho môi trường hơn, do một số công ty lớn như Chemours Co. và Honeywell International Inc. sản xuất. Daikin và Mitsubishi Electric Corporation cũng đã và đang nghiên cứu sản phẩm của riêng họ, song chưa được như mong muốn.

Chẳng hạn R-32 của Daikin vẫn có khoảng 1/3 khả năng gây nóng lên toàn cầu so với các chất làm lạnh thông thường. Nó vẫn gây ô nhiễm và cũng dễ cháy hơn dù rẻ hơn một số chất làm mát khác.

"Mặc dù R-32 giúp tránh được một lượng lớn khí thải, nhưng chúng ta cần phải giảm xuống mức thấp hơn”, bà Prima Madan - chuyên gia về làm mát và sử dụng năng lượng hiệu quả tại Hội đồng Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên có trụ sở tại Mỹ - nhấn mạnh.

Các công ty làm mát cũng đang tìm kiếm những lựa chọn mới. “Nếu bạn không có chất làm lạnh xanh, bạn sẽ là người thua cuộc”, ông Jawa - giám đốc điều hành của Daikin Ấn Độ - nói.

Tuy nhiên hiện tại, các chất lựa chọn thay thế HFC vẫn còn khá đắt. Điều đó dẫn tới sự phản đối ngay cả ở các nước giàu. Thượng viện Mỹ gần đây đã đồng ý giảm 85% mức tiêu thụ HFC, nhưng trong vòng 15 năm.

Khi nắng nóng gia tăng, điều hòa đã trở thành thiết bị "cứu mạng" con người

Điều hòa không khí phổ biến ở Mỹ, gây tranh cãi ở châu Âu và được khao khát ở Nam Á. Dù tốt hay xấu, những cỗ máy ngốn điện này là một trong những thiết bị phổ biến nhất giúp con người thích nghi với một thế giới đang nóng lên. Theo các chuyên gia, chúng đã trở thành một công cụ cần thiết cho sự sống còn của hàng triệu người.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), điều hòa không khí là nguyên nhân thải ra khoảng 1 tỷ tấn carbon dioxide mỗi năm, trong tổng số 37 tỷ tấn thải ra trên toàn thế giới.

Các chuyên gia cho rằng có thể chấm dứt vòng luẩn quẩn này bằng cách tăng cường đóng góp của năng lượng tái tạo, phát triển máy điều hòa không khí ít tiêu tốn năng lượng hơn và tích hợp cho chúng thêm các kỹ thuật làm mát khác.

"Có một số người nghĩ rằng chúng ta có thể loại bỏ máy điều hòa, nhưng tôi lại cho rằng đó là việc bất khả thi", Tiến sĩ Robert Dubrow, nhà dịch tễ học tại Đại học Yale chuyên nghiên cứu về tác động sức khỏe của biến đổi khí hậu, nhấn mạnh.

Theo một báo cáo gần đây của IEA do Tiến sĩ Dubrow làm đồng tác giả, việc tiếp cận với điều hòa không khí đã cứu sống hàng chục nghìn người mỗi năm và con số này đang tăng lên.

Các nghiên cứu cho thấy nguy cơ tử vong do nhiệt độ đã giảm khoảng 3/4 đối với những người sống trong nhà có máy điều hòa.

Tại Mỹ, nơi khoảng 90% hộ gia đình có máy điều hòa không khí, các nghiên cứu đã nhấn mạnh vai trò của nó trong việc bảo vệ người dân trong các đợt nắng nóng. Nhưng trên toàn cầu, trong số 3,5 tỷ người sống ở vùng khí hậu nóng, chỉ khoảng 15% sở hữu máy điều hòa không khí ở nhà.

Số lượng máy điều hòa không khí trên thế giới - khoảng hai tỷ chiếc hiện nay - sẽ tăng vọt khi nhiệt độ và thu nhập tăng lên.

Ấn Độ, Trung Quốc và Indonesia - lần lượt là các quốc gia đông dân thứ nhất, thứ hai và thứ tư trên thế giới - nằm trong số những quốc gia sẽ chứng kiến sự gia tăng sử dụng điều hòa mạnh nhất.

Dự kiến, đến năm 2050, tỷ lệ hộ gia đình ở Ấn Độ được trang bị máy điều hòa không khí có thể tăng từ 10% lên 40%.

Nhưng mức tăng tiêu thụ điện đó sẽ tương đương với tổng sản lượng hàng năm hiện tại của một quốc gia như Na Uy.

Nếu lưới điện trong tương lai của Ấn Độ vẫn sử dụng nhiều nhiên liệu hóa thạch như hiện nay, điều đó có nghĩa là sẽ có thêm khoảng 120 triệu tấn carbon dioxide thải ra mỗi năm, hay 15% lượng phát thải từ ngành năng lượng hiện tại của quốc gia.

Các vấn đề từ điều hòa không khí không dừng lại ở đó. Việc vận hành các nhà máy điện cũng gây ô nhiễm không khí.

Máy điều hòa không khí cũng thường sử dụng khí fluorocarbon làm chất làm lạnh, có khả năng làm nóng gấp hàng nghìn lần so với carbon dioxide khi chúng thoát vào bầu khí quyển. Và bằng cách thải khí nóng ra ngoài đường, điều hòa không khí góp phần tạo ra hiệu ứng đảo nhiệt đô thị.

Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy vào ban đêm, nhiệt tỏa ra từ hệ thống điều hòa không khí ở các trung tâm thành phố làm tăng nhiệt độ không khí trung bình hơn 1 độ C.Cuối cùng, do chi phí cao, việc sử dụng điều hòa không khí đặt ra một vấn đề lớn về vốn chủ sở hữu.

Sau khi lắp đặt, giá của hóa đơn tiền điện có thể buộc các gia đình phải lựa chọn giữa làm mát và các nhu cầu thiết yếu khác.