Chiều 26/3, Bộ Y tế khuyến cáo không dùng buồng khử khuẩn, phòng áp lực âm phòng chống Covid-19 do chưa được đánh giá hiệu quả khử khuẩn cũng như tính an toàn.
Chưa được đánh giá an toàn
Thời gian qua nhiều tổ chức, viện nghiên cứu đã giới thiệu và đưa sản phẩm buồng khử khuẩn toàn thân di động vào sử dụng, nhiều cơ quan đã lắp đặt sản phẩm này. Chiều 26/3, Cục Quản lý môi trường y tế đã có văn bản cho biết đây là sáng kiến về các giải pháp hỗ trợ phòng chống dịch Covid-19, Bộ Y tế cũng đã nhận được đề xuất nghiên cứu của đơn vị trực thuộc về buồng khử khuẩn toàn thân di động. Tuy nhiên, đề xuất chưa được hội đồng khoa học cấp bộ thông qua do chưa đủ tài liệu minh chứng và cần được đánh giá về hiệu quả diệt virus và an toàn đối với người sử dụng.
Trong thời gian xem xét, đánh giá, Bộ Y tế khuyến cáo các tổ chức, cá nhân không nên sử dụng để đảm bảo an toàn. Người dân hãy thực hiện những biện pháp dự phòng đơn giản, dễ thực hiện nhưng hiệu quả như không đi ra ngoài nếu không cần thiết, nếu phải đi ra ngoài thì giữ khoảng cách với mọi người ít nhất 2m và đeo khẩu trang, thường xuyên rửa tay với nước sạch và xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay có nồng độ cồn ít nhất 60%...
Buồng khử khuẩn toàn thân đang được đề xuất hiện nay về cấu tạo thường gồm 1 buồng (phun sương dung dịch clo hoạt tính) hoặc gồm 2 buồng nối tiếp nhau; buồng 1 phun khí ozone nồng độ 0,12ppm trong 30 giây, tiếp đến buồng 2 có phun sương (hạt sương 5µm) nước điện hóa (là dung dịch anolyte hay nước Javen, khử khuẩn bằng clo hoạt tính) trong 30 giây. Ozone là chất gây hại cho sức khỏe con người, đặc biệt đối với người già, trẻ em và những người có bệnh đường hô hấp. Theo khuyến cáo của Viện quốc gia về sức khỏe và an toàn nghề nghiệp Mỹ, nồng độ ozone trong không khí không được vượt quá 0,10ppm tại bất cứ thời điểm nào. Không có khuyến cáo dùng ozone để khử khuẩn quần áo, da người trong điều kiện bình thường.
Không khẳng định có tính năng diệt virus
Từ trước khi Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo nêu trên, TS Nguyễn Văn Khải, Trung tâm Dung dịch Hoạt hóa điện hóa và Đèn tiết kiệm năng lượng đã phản ánh đến Báo KH&ĐS cho rằng, buồng khử khuẩn mà nhiều đơn vị vừa nghiên cứu thành công không có tác dụng diệt virus vì nhiều lý do. Thứ nhất là về thời gian khử khuẩn, với thời gian 30 giây thì virus không thể chết hết được. Đó là chưa kể virus trú ngụ trong các khe kẽ bên trong quần áo, nếu chỉ phun khử khuẩn bên ngoài thì chắc chắn virus không chết. Thứ hai nhiều đơn vị nghiên cứu sử dụng nước muối sinh lý thì không thể diệt được khuẩn. Sử dụng Cloramin B có thể diệt khuẩn nhưng lại rất có hại cho sức khỏe. Một số nơi sử dụng dung dịch clo hoạt tính dạng phun sương nhưng cũng chưa có nghiên cứu nào được công bố chỉ ra dung dịch clo hoạt tính dạng phun sương có tác dụng khử khuẩn quần áo, da người trong vòng 30 giây. Clo hoạt tính dạng phun sương dễ xâm nhập vào đường hô hấp và phổi gây hại cho con người khi hít phải.
Còn phòng áp lực âm có cấu tạo gồm 2 phòng là phòng đệm và phòng điều trị. Không khí từ bên ngoài sẽ đi qua phòng đệm vào phòng điều trị. Trong phòng điều trị có hệ thống đẩy không khí qua bộ lọc hiệu suất cao (HEPA), sau đó bơm ra ngoài. Không khí bơm ra ngoài không chứa virus vì virus đã được giữ lại tại bộ lọc. Vì vậy, phòng áp lực âm chỉ làm giảm lượng virus có trong không khí mà không có khả năng diệt virus.
Muốn diệt được virus, theo TS Nguyễn Văn Khải phải sử dụng nhiệt. Buồng khử khuẩn theo đó phải được thiết kế theo nguyên lý đẳng nhiệt, sau đó là phun hơi nóng thì virus mới chết được. Đây là cách làm đơn giản, không tốn kém, không có hại cho sức khỏe so với các phương pháp khác. Ngoài ra, trong điều kiện nhiệt độ cao thì virus cũng sẽ bị tiêu diệt nhanh chóng, ngay cả khi trú ngụ dưới các lớp quần áo.
Hà Bình