"Bệnh lạ" ở Nga: Vi khuẩn Mycoplasma nguy hiểm thế nào?

Ngày 31/3/2025, một số trang thông tin điện từ nước ngoài đưa tin về việc ghi nhận các trường hợp mắc bệnh không rõ nguyên nhân trên người tại Liên bang Nga.

Ban đầu bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng như: mệt mỏi, đau người, suy nhược như các bệnh lý thông thường theo mùa. Tuy nhiên, sau vài ngày xuất hiện các triệu chứng sốt cao (39 độ C), ho dữ dội đến mức chảy nước mắt và đờm có lẫn máu, mệt mỏi phải nằm liệt giường.

Nhiều bệnh nhân có xét nghiệm âm tính với COVID-19 và cúm. Chưa xác định tác nhân gây bệnh mới trên những bệnh nhân này.

Sau khi ghi nhận các thông tin nêu trên, Cục phòng bệnh đã liên hệ với Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam để xác minh, làm rõ thông tin. Đến thời điểm hiện tại, thông tin ban đầu từ Cơ quan Đầu mối thực hiện Điều lệ Y tế quốc tế (IHR) của Tổ chức Y tế Thế giới tại khu vực châu Âu, một số trường hợp bệnh đã xác định nguyên nhân gây bệnh là do nhiễm vi khuẩn Mycoplasma.

Vi khuẩn Mycoplasma được xác định là tác nhân gây bệnh lạ ở Nga - Ảnh minh họa

Có khoảng 17 loài Mycoplasma

Theo ThS.BS Nguyễn Huy Nhật, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng, vi khuẩn Mycoplasma là chủng vi khuẩn được phát hiện lần đầu vào năm 1898 ở cá thể bò mắc bệnh viêm phổi. Chúng có kích thước rất nhỏ, khoảng 0,15-0,3 micromet và không thể quan sát được dưới kính hiển vi thông thường.

Chúng thường xuyên cư trú ở niêm mạc miệng, hầu họng và đường sinh dục. Khi có một điều kiện thuận lợi khiến số lượng vi khuẩn Mycoplasma tăng sinh đột biến, chúng sẽ gây bệnh.

Hiện nay có khoảng 17 loài Mycoplasma có khả năng gây bệnh cho con người, nhưng trong đó có 4 tuýp gây ra phần lớn các bệnh nhiễm khuẩn phổ biến.

Mycoplasma pneumoniae chính là tác nhân nhận được sự quan tâm lớn nhất bởi vì tỷ lệ gây viêm phổi cộng đồng của nó chiếm đến 10-30%. Mycoplasma pneumoniae gây viêm đường hô hấp trên và viêm phổi không điển hình. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn ở trẻ em. Bệnh viêm phổi do nhiễm Mycoplasma pneumoniae thường bùng phát thành các đợt dịch trong phạm vi trường học, khu tập thể, cơ quan... vào thời điểm chuyển mùa cuối hè sang thu.

Ho kéo dài do vi khuẩn mycoplasma là bệnh gặp phải ở tất cả các lứa tuổi nhưng phổ biến nhất ở trẻ em. Triệu chứng thường gặp nhất của bệnh chính là ho kéo dài. Tuy việc nhiễm vi khuẩn Mycoplasma khá phổ biến, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, nó sẽ dẫn đến những biến chứng khi bệnh viêm phổi trở nên nặng hơn và có thể lây lan ra cộng đồng.

Mycoplasma pneumoniae chính là tác nhân nhận được sự quan tâm lớn nhất bởi vì tỷ lệ gây viêm phổi cộng đồng - Ảnh minh họa

Những triệu chứng khi nhiễm vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae

Bệnh viêm phổi do nhiễm vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae lây truyền từ người sang người thông qua đường hô hấp. Khi người mắc bệnh hắt hơi, ho sẽ bắn ra các dịch hô hấp có chứa vi khuẩn gây bệnh. Nếu bạn vô tình hít phải thì sẽ bị lây nhiễm. Do cơ chế lây truyền khá đơn giản nên việc nhiễm vi khuẩn gây viêm phổi này rất dễ lây lan ở những cộng đồng nhỏ như gia đình, cơ quan, trường học,...

Mức độ nặng nhẹ của bệnh phụ thuộc vào sức đề kháng của cơ thể, những người có hệ miễn dịch yếu thì có tỷ lệ nhiễm Mycoplasma cao hơn những người có hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Khi vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae xâm nhập vào cơ thể, thời gian ủ bệnh khoảng từ 2 đến 3 tuần. Sau thời gian này, bệnh sẽ khởi phát và trải qua những triệu chứng sau:

Vào thời điểm khởi phát bệnh, bệnh nhân chủ yếu cảm thấy đau đầu, sổ mũi, khò khè, viêm họng, cơ thể mệt mỏi kèm sốt,.... Những triệu chứng không mang tính điển hình này dễ khiến bệnh nhân nhầm lẫn với bệnh cảm cúm thông thường.

Đối với người lớn, tình trạng sốt thường trên 39 độ C kèm theo đó là cơ thể lạnh, đau đầu và ho nhiều. Bệnh nhân có thể ho khan hoặc ho có đờm, dịch đờm có màu trắng.

Ở trẻ em, ho và sốt là những triệu chứng đầu tiên của bệnh. Tình trạng sốt ở trẻ em thường không quá cao, chủ yếu dưới 39 độ C. Triệu chứng nổi bật nhất chính là ho liên tục và kéo dài. Ban đầu trẻ thường ho khan, sau đó chuyển sang ho có đờm. Tình trạng ho này có thể kéo dài đến 3 - 4 tuần, đây cũng chính là lý do khiến các bậc cha mẹ thường cho trẻ nhập viện để điều trị. Kèm theo ho và sốt, trẻ thường sổ mũi, quấy khóc, chán ăn, tiêu chảy,...

Các yếu tố như khói thuốc lá, môi trường khói bụi ô nhiễm,...tuy không trực tiếp gây ra tình trạng nhiễm Mycoplasma cho bệnh nhân nhưng đây chính là những yếu tố tác động khiến triệu chứng ho bị kéo dài và lâu khỏi. Vì vậy những người bị viêm phổi do nhiễm Mycoplasma nên đảm bảo môi trường sống trong lành, tránh xa sự ô nhiễm.

Vi khuẩn Mycoplasma gây ra nhiều bệnh khác nhau - Ảnh minh họa

Vi khuẩn Mycoplasma gây ra nhiều bệnh khác nhau

Cử nhân Lê Thị Việt Hà, Trung tâm Xét nghiệm bệnh viện Melatec cho biết, Do cư trú ở nhiều vị trí trên cơ thể nên vi khuẩn cũng gây ra các bệnh khác nhau. Một số bệnh do vi khuẩn gây ra như:

Viêm phổi do Mycoplasma: Là một bệnh nhiễm trùng phổ biến do loài Mycoplasma pneumoniae gây ra, triệu chứng của bệnh thường không điển hình như viêm phổi do vi khuẩn thông thường và do vi khuẩn thuộc nhóm vi khuẩn không điển hình nên được gọi là bệnh viêm phổi không điển hình. Mọi lứa tuổi đều có khả năng bị bệnh nhưng tỷ lệ trẻ em bị bệnh là cao hơn.

Triệu chứng của bệnh là: Người bệnh cảm thấy đau đầu, sổ mũi, người mệt mỏi, viêm họng kèm sốt nhẹ,… những triệu chứng dễ gây nhầm lẫn với bệnh cúm thông thường. Sau đó, người bệnh thấy sốt cao hơn thường trên 39 độ C, đau đầu và ho nhiều hơn, ho có đờm hoặc ho khan. Với trẻ em, triệu chứng chính là ho và sốt nhưng thường dưới 39 độ C, ho sau đó chuyển sang có đờm, trẻ thường kèm theo quấy khóc, tiêu chảy,…

Bệnh thường lây qua đường hô hấp, khi bạn hít phải những hạt khí dung trong không khí do người mắc bệnh ho bắn ra. Bệnh thường lây truyền nhanh chóng giữa những người tiếp xúc gần với nhau.

Gây bệnh ở đường sinh dục: Nhóm vi khuẩn này ký sinh ở cơ quan sinh dục của cả nam và nữ do đó gây ra các bệnh đường sinh dục ở cả 2 giới.

Mycoplasma urealyticum và Mycoplasma genitalium gây viêm niệu đạo áp xe tuyến Bartholin, viêm vòi trứng. Một số biểu hiện của bệnh là:

- Ở nam giới: có triệu chứng tiểu rắt, tiểu buốt, đi tiểu có mủ,… đau niệu đạo khi đi tiểu.

- Ở nữ giới: thấy ra nhiều khí hư, đau khi quan hệ tình dục, tiểu rắt, tiểu buốt,…

Mycoplasma hominis gây viêm khung chậu ở phụ nữ có thai, có thể gây sảy thai. Trẻ sinh ra có thể bị viêm phổi, nhiễm trùng máu, viêm màng não,… do mẹ bị nhiễm trùng sinh dục bởi loài vi khuẩn này.

Bệnh do vi khuẩn Mycoplasma nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm cho người bệnh và có thể lây lan rộng ra cộng đồng. Vì vậy nên đi khám bệnh ngay khi có những triệu chứng bất thường tại các cơ sở y tế uy tín.